Geboorteproces Flashcards
(15 cards)
Geboorteproces hond
Voorbereidingsfase
- Plasmaprogesterongehalte daalt
- Ontspanning vaginale/perianale weefsels
- 1-2u voor partus groenige uitvloei
- Temp daling: 1-2˚C -> 12-24u, meest betrouwbaar, vanaf 56e dag 1-2x
Ontsluitingsfase (6-12u)
- 1e keer: 36u
- Weeën verslapt geboortekanaal
- Onrustig, kijken naar flanken, eet niet, krant werpkist, rilt, hijgt, jankt, soms braken
Uitdrijvingsfase (3-12u)
- Vruchtwater breekt, persweeën, perst actief mee, op zij
- 1e pup: 4u, tussenpuptijd: 5-120 min (24)
- Bijt vruchtvlies & navelstreng, stimuleert adh & bloedsomloop
Nageboorte
- Na 5-15 min uitgedreven, soms meerdere tegelijk
- Opeten: braken & diarree
Wanneer ingrijpen teef
- Plots sloom of rustig
- Raakt in paniek
- Vermoeden niet alle placenta’s afgekomen
- Perst gedurende 1 1/2u af & aan
- Perst 30 min, maar geen pup
- <1u na vruchtblaas verschenen geen pup
- Stinkende uitvloeiing
- Veel bloed
- Al 2u niet geperst, wel nog pups in baarmoeder
Geboorteproces kat
Voorbereidingsfase
- Aanhankelijker, rustelozer, soms nestbouw, eetlust daalt, vaker poepen/plassen
- 24u voor bevalling: helder-melkwit taai slijm
Ontsluitingsfase (6-12u)
- Lichtgroene/bloederige uitvloeiing
- Likken vulva, onrustig, luider, draait in werpkist, klauwt nest, hijgt vaak
Uitdrijvingsfase (4-16u)
- Kan 2-3 dgn stilgelegd worden
- 1e kitten: 2-3u, tussen kittens: 45 min
- Bijt vruchtvlies & navelstreng, stimuleert adh & bloedsomloop
Nageboorte
- Placenta 5-15 min, soms meerdere, poes eet op
Wanneer ingrijpen poes
- Plots sloom of rustig
- Raakt in paniek
- Vermoeden niet alle placenta’s afgekomen
- Perst 1 1/2u af & aan
- Perst 30 min, geen kitten
- <1u na vruchtblaas verschenen geen kitten
- Stinkende uitvloeiing
- Veel bloed
- Al 2u niet geperst, wel nog in baarmoeder
Geboorteproces cavia
Voorbereidingsfase
- Graven kuiltje
- Bekkenbanden verslappen & komt niet van plek
Ontsluitingsfase (48u)
- Slijmpropvlies: in cervix dat baarmoeder dicht uit, verlies hiervan -> bevalling <2 wkn
-Bloed verlies, eerste weeën (soms 2 dgn eerder), ontsluiting, vruchtwatervlies, bekkenopening
Uitdrijvingsfase (15-30 min)
- Persweeën
- Tussen voorpoten geboren, achter snijtanden jong & eruit trekken (vlies ook doorgesneden)
- Tussen cavia: 7 min
Nageboorte
- Placenta & bloedverlies
- Enkele uren later weer bronstig/kan gedekt worden
Wanneer ingrijpen cavia
- > 20 min continu persen
- 2u persen met tussenpozen
- Na 12 mnd leeftijd: bekkenhelften niet meer goed wijken, snel te vet in buik
Geboorteproces paard
Voorbereidingsfase (1-4u)
- Enkele weken eerder, uierzwelling, oedeem buik, verslapping bekkenplaten, kegelen (hars aan tepels), vlak voor biest laten lopen, heen & weer, onrustig/niet eten
- Meest betrouwbaar: zuurgraad melk, pH onder 7,0 (biest aangemaakt) <24u geboorte
- Temp daling: enkele uren tot halfuur
Ontsluitingsfase
Weeën, samentrekken -> veulen draaien & tegen baarmoederhals
- Onrustig, kijken naar flanken, bmhals & mond verwijd
Uitdrijvingsfase (12-30 min)
- Waterblaas om geboortekanaal, persweeën
- Druk vagina: waterblaas knapt
- Pootjesblaas na 15 min
- Na perswee zakt veulen iets terug
- Na bevalling rust merrie uit, achterbenen nog in moeder
- Bij opstaan breekt navelstreng
Nageboorte
- Placenta <3u
- Eerste 2-3 dagen bruingekleurde, slijmerige uitvloei
Wanneer ingrijpen paard
- Veulen na 2u niet staande gedronken
- Darmpek >4-6u niet
- Hengst 6u/merrie 10u niet geplast
Geboorteproces rund
- 4 wkn voor afkalven opuireren, volschieten 0-12u ervoor
- 10-14 dgn ervoor bekkenbanden langer en verslappen. Volledig verslappen 8-18u ervoor
- Zwellen vulva, afscheiden slijm, prop lost op & veroorzaakt slijmvorming
- Verlagen temp
- Baarmoedermond 24u ervoor niet meer te voelen
Wanneer ingrijpen rund
- Vruchtvliezen gebroken, <3-6u geen hoofdje
- Persweeën maar vordert niet
- Ziek, koorts, heel veel pijn
Geboorteproces schaap/geit
Voorbereidingsfase
- Groei uier laatste 6 wkn
- Dag geboorte vulva sterk gezwollen & rood
- 36u ervoor volschieten uier, gespannen uier & tepels glazen & roze
Ontsluitingsfase
- Onrustig, afzonderen, liggen & opstaand, ruiken aan soortgenoten & omgeving, draaien rond, jagen, dreigen naar soortgenoten
- Krabben stro <2-4u
- Slijm <2u
Uitdrijvingsfase (30-120min)
- Waterblaas zichtbaar, buikpers neemt toe
- Liggend, lipbewegingen, kreunt, beweegt oren & likt soms
- Vocht waterblaas 3-5u aantrekkelijk, adoptie pleegmoeder
- <30 min volgende
Nageboorte
- <2u
- Schaap gevoelig acute baarmoederslijmvliesontsteking & tetanus
Wanneer ingrijpen schaap/geit
- Ontsluiting uren geduurd/vordert niet meer
- Waterblaas >1u gebroken, geboorte niet
- <2u verschijnen, geen geboorte
Oorzaken niet vorderende partus
- Te grote vrucht: keizersnede
- Dode vrucht: verlossen/keizersnede
- Afwijkende ligging (lengteas=situs, hoogteas=positio, extremiteiten=habitus)
Acties op volgorde
- Repositie
- Extractie
- Foetotomie
- Keizersnede
- Slachten
Oorzaken moederdier
- Weeënzwakte: primair = niet op gang. Secundair = weeën tijdens weg -> oxytocine, calciuminfuus
- Baarmoedertorsie: ineens niet lekker, stijf, kromme/pijn rug -> operatie
- Ziekte
- Afwijking geboortekanaal
