Gedigte

Question 1

Wat is ’n titel?

Answer 1

Die naam van die gedig.

Question 2

Wat is ’n strofe?

Answer 2

’n Groep versreëls wat ’n eenheid vorm.

• 2 reëls = koeplet
• 4 reëls = kwatryn
• 14 reëls = sonnet

Question 3

Wat is ’n versreël?

Answer 3

Een reël in ’n gedig. Dit kan uit een of meer woorde bestaan.

Question 4

Wat is ’n refrein?

Answer 4

’n Reël of strofe wat herhaal word. Word ook die koor genoem.

Question 5

Wat is tipografie?

Answer 5

Hoe die gedig lyk op papier – gebruik van spasie, hoofletters, leestekens, ens.

Question 6

Wat is rym?

Answer 6

Klanke aan die einde van versreëls wat ooreenstem. Skep ritme en stemming.

Question 7

Wat is paarrym?

Answer 7

Rympatroon: aabb

Sien jy die son? (a)
Hy is rooi en rond. (a)
Voëls vlieg ver (b)
oor see en berg. (b)

Question 8

Wat is kruisrym?

Answer 8

Rympatroon: abab

Question 9

Wat is omarmde rym?

Answer 9

Rympatroon: abba

Question 10

Wat is ’n vergelyking?

Answer 10

Twee dinge word vergelyk met soos, as, nes.

Voorbeeld: Hy is so morsig soos ’n vark.

Question 11

Wat is ’n metafoor?

Answer 11

Direkte vergelyking sonder “soos” – een ding word ’n ander.

Voorbeeld: Jy is ’n vark!

Question 12

Wat is personifikasie?

Answer 12

Lewelose dinge kry menslike eienskappe.

Voorbeeld: Die wind huil om die huis.

Question 13

Wat is alliterasie?

Answer 13

Herhaling van dieselfde medeklinkerklank aan begin van woorde.

Voorbeeld: Lang, lang lyf

Question 14

Wat is assonansie?

Answer 14

Herhaling van klinkers in woorde in dieselfde reël.

Voorbeeld: “Jy laat my lag – wat pla vir jou?”

Question 15

Wat is klanknabootsing (onomatopee)?

Answer 15

Woorde wat klink soos die geluid wat dit beskryf.

Voorbeeld: miaau, woef-woef

Question 16

Wat is ironie?

Answer 16

Jy sê een ding, maar bedoel die teenoorgestelde.

Voorbeeld: “Man, jy is darem slim!” (vir iemand wat dom was)

Question 17

Wat beteken letterlik vs. figuurlik?

Answer 17

• Letterlik: Regtig bedoel
• Figuurlik: Oordraglike betekenis

• Letterlik: Ek trap die gogga dood.
• Figuurlik: Sy het my in die grond ingetrap.

Question 18

Wat is gebroke rym?

Answer 18

Gebroke rym is wanneer daar geen vaste patroon van rym is nie. Sommige reëls rym, ander nie.

Rymskema: abcd / efgh

Voorbeeld:
Die son skyn helder (a)
en voëls vlieg vry. (b)
Die wind waai stadig. (c)
Ek sit net stil en kyk. (d)

Question 19

Wat is ’n limeriek?

Answer 19

’n Limeriek is ’n grappige vyfreëlige gediggie met ’n vaste rymskema.

Rymskema: aabba

Voorbeeld:
Daar was ‘n ou man van Paarl (a)
Wat gedink het hy’s ‘n baardharal. (a)
Hy skeer toe sy ken (b)
En gil soos ‘n hen (b)
Nou lyk hy nes ‘n skaap met krale! (a)

Question 20

Wat is slagrym?

Answer 20

Slagrym is wanneer al die versreëls op mekaar rym.

Rymskema: aaa

Voorbeeld:
Ek loop in die straat (a)
met sand in my maat (a)
en wind wat my haat. (a)