H3: perspectieven op management

Question 1

ontstaan management perspectieven

Answer 1

> tijdsgeest
ideologie
wetenschappelijke situatie

Question 2

4 hoofdstromingen

Answer 2

> klassiek management perspectief
HR benadering (gedragsmatig perspectief)
systeembenadering
contingentiebenadering

Question 3

4 zijstromen

Answer 3

> kwantitatieve benadering
besluitvormingstheorie
stakeholdersbenadering
institutionalisme

Question 4

invalshoek perspectief

Answer 4

> situering in de tijd
typische kenmerken
bijzondere aandachtspunten

Question 5

klassiek management perspectief (1)

Answer 5

= rationeel management perspectief
>Pioniers: Taylor, de Gilbreth’s, Fayol, Weber

2 stromingen:
1. wetenschappelijk management (taylor, gilbert): concentreert zich op het management van productorganisaties en productie afdelingen

2. klassieke organisatietheorie/bureaucratisch management (fayol/weber): spitst zich toe op alle soorten van organisaties en op de hele organisatie

Question 6

HR of gedragsmatig perspectief

Answer 6

> Pioniers: Mayo, Follet, Maslov, Herzberg, Mc Gregor

> Disciplinaire achtergrond: Sociologie/psychologie

> Mens = Complex wezen, irrationele logica beïnvloedt rationele logica

> Mensgerichte benadering, gelukkige mensen presteren beter

> Management = wat motiveert mensen

> Organisatie = Groep van mensen

Question 7

systeembenadering

Answer 7

> Pioniers: Miller & Rice, Boulding, Katz & Kahn, Forrester

> Disciplinaire achtergrond: divers (natuurwetenschappen, psychologie..)

> Integreert het klassieke en gedragsmatige perspectief

> Mechanistische visie maar erkent de complexiteit en invloed van mensen

> Management = focus op interacties

> Organisatie = Systeem dat bestaat uit verschillende subsystemen die onderling met elkaar interageren

Question 8

contingentiebenadering

Answer 8

> Pioniers: Burns & Stalker, Woodward, Lawrence & Lorsch

> Disciplinaire achtergrond: gedragswetenschappen

> Bouwt verder op het systeemdenken

> Management = Situationeel

> Organisatie = afhankelijk van omgeving:
Extern: stabiel/dynamisch, technologie, voorspelbaarheid..
Intern: ondernemingsopvang, professionalisering, fase in levenscyclus

Question 9

Hersey & Blanchard

Answer 9

4 leiderschapstijlen

Question 10

kwantitatief management perspectief

Answer 10

> Pioniers: geen fundamentele wetenschappers  pragmatisch

> Focus op ontwikkelen van technieken en modelleringssystemen

> Eenvoudig mensbeeld

> Voorraadbeheer
Queing theories
Ratio berekeningen (KPI)
Trendanalyse…

Question 11

besluitsvorming theorie

Answer 11

> Pioniers: Simon, Cyert & March

> Disciplinaire achtergrond: multidisciplinair, vaak gedragswetenschappelijk

> Mens: beperkt rationeel, wordt gedreven door eigenbelang

> Focus op besluitvormings, informatie- en verwerkingsproces

> Doelstellingen zijn “gekleurd” door eigenbelang

Question 12

stakeholders benadering

Answer 12

> Pioniers: Campbell, Carroll, Mitchell

> Disciplinaire achtergrond: vooral gedragswetenschappen

> Bouwt verder op besluitvormingstheorie

> Mens: beperkt rationeel, wordt gedreven door eigenbelang

> Focus op de diversiteit in de belangen van de stakeholders en de interacties daartussen. Veel aandacht voor macht en gezag en de dynamiek die daaruit ontstaat

Question 13

institutionele benadering

Answer 13

> Pioniers: Dimaggio, Powell, Scott..

> Disciplinaire achtergrond: vooral economen en sociologen

> Groeit voort uit gedragsmatig perspectief

> Focus op bedrijfscultuur en isomorfistisch gedrag (waarden, tradities..)

> organisatiecultuur wordt sterk beïnvloed door maatschappelijke context

Question 14

typische kenmerken klassiek management perspectief

Answer 14

> Machinistische benadering (management is programmeren van immense computer of machine), programmatuur uitschrijven
Mens - Machine beeld (1. mens is rationeel wezen, 2. alle mensen hebben dezelfde eigenbelangen)

Question 15

basis receptuur (taylor)

Answer 15

> ontwikkel wetenschappelijk onderbouwde inzichten en richtlijnen
kies voor een verantwoorde toewijzing van de taakverdeling (juiste man op de juiste plaats)
train, onderricht en steun arbeiders wetenschappelijk onderbouwd
beloon arbeiders ifv geleverde prestaties

Question 16

POLC: klassiek management

Answer 16

> plannen

1. doelen van organisatie = essentiële uitgangspunten voor de werking van organisatie
2. efficiëntie is het ultieme doel van elke organisatie

> organiseren

1. formele organisatie structuur
2. ver doorgedreven taakspecialisatie
3. coördinatie via regels en directe supervisie
4. bureaucratische organisatie = meest efficiëntz structuur

> leiding geven

1. eenduidige, autoritaire leiderschapsstijl
2. geen/weinig inspraak of participatie

> controleren

1. radicale, strikte controles
2. controles met uitgesproken mechanistisch karakter

Question 17

het Fordisme

Answer 17

= toepassing van tayloristische principes in massa assemblagelijnen en het lopende band principe
> poging om de aspiratie naar sociale harmonie tussen arbeidersklasse en ondernemers concreet vorm te geven

Question 18

Gedragsmatig management perspectief (2)

Answer 18

Mensgerichte bendadering, nadruk op het feit dat organisaties MENSEN zijn
> management is niet programmeren
> mens is te complex, te grillig
> aandacht, respect, interesse en sociale contacten

Question 19

Hawthorne experimenten van Mayo

Answer 19

> opzet: klassiek management perspectief > in welke mate heeft de ene verandering in arbeidsomstandigheden invloed/effect op de output van arbeiders
verwacht: betere arbeidsomstandigheden = betere output
besluit: gelukkige en tevreden medewerkers zetten beduidend betere prestaties neer en deze tevredenheid heeft veel te maken met de aanwezigheid van goede intermenselijke verhoudingen tussen de medewerkers

Question 20

Motivators volgens Maslov

Answer 20

piramide van 5 lagen

1. biologisch/ fysiek
2. veiligheid
3. affectie/genegenheid
4. persoonlijke erkenning
5. zelfontwikkeling

Question 21

Motivators volgens Herzberg

Answer 21

> dissatisfactiefactoren
1. genereren bij gebrek of negatieve invulling demotivatie
vb. (laag) salaris, (slechte) werkomstandigheden
satisfactiefactoren
1. generen bij aanwezigheid motivatie
vb. erkenning, verantwoordelijkheid, groeimogelijkheden

Question 22

motivators volgens McGregor

Answer 22

> x theorie
= mensen zijn van nature lui, weinig dynamisch, veranderingsavers
= motivatie via bestraffing, beloning, strikte controle

> y theorie
= mensen zijn van nature hardwerkend, geïnteresseerd, enthousiast, bereid om verantwoordelijkheid te dragen
= motivatie via betrokkenheid en inspraak

Question 23

POLC: gedragsmatig mng perspectief

Answer 23

> Plannen
1. invoed vanwege complexe mensbeeld op de formuleringen van doelen = doelen zijn niet eenduidig en gelijk voor alle medewerkers of organisatieleden

> Organiseren

1. informele organisatie structuur
2. belang van groepen en de groepsdynamiek binnen organisaties

> Leiding geven

1. werknemersgerichte leiderschapstijl: meest efficiënte en effectieve leiderschapstijl
2. inspraak of participatie van werknemers
3. motivatie van medewerkers = belangrijk punt voor leiders

> controleren
1. invleod vanwege complex mensbeeld op gehanteerde controlesystemen: controleren van menselijk gedrag is moeilijk

Question 24

Systeembenadering (3)

Answer 24

> integratie van het klassieke en het gedragsmatig managementperspectief. de systeembenadering beschouwt organisatie als
een systeem dat bestaat uit onderdelen en subsysystemen (onderling verboden en van elkaar afhankelijk, samen 1 geheel)
subsysteem is samenhangende entiteit of component of kenmerk van deze entiteiten.

> metafoor van de klok met radartjes en veren

Question 25

sociotechniek

Answer 25

> de sociotechniek besteed veel aandacht aan de wijze waarop sociale, intermenselijke relaties en technische kenmerken van arbeid samenkomen in wat zij 'unified interactive socio technical' systeem noemen binnen de organisatie. verder bestuderen ze de verschillende wijzen waarop jobs of functies binnen zon systeem vorm kunnen/moeten krijgen

Question 26

context/omgeving

Answer 26

> systemen en subsystemen operen binnen een bepaalde context = omgeving > gesloten systeem: geen wisselwerking met de externe omgeving, ze oefent geen invloed uit op de omgeving en word er ook nie door beïnvloedt > open systeemm heeft een dynamische, intense wisselwerking met haar omgeving: ze oefendt er wel invloed op uit en word er ook door beïnvloedt

Question 27

wisselwerking tussen subsystemen/systemen/omgeving

Answer 27

> synergie: effect van geheel of alle subsystemen samejn is groter dan dat van de subsystemebn afzonderlijk > grenzen/boundaries: elk systeem en subsysteem kent grenzen > stromen/flows: door systemen en subsystemen vloeien stromen van informatie, goederen en middelen > feedforeward/feedback: informatiestromen kunnen voorafgaandelijk aan acties worden overgemaakt aan andere systemen, subsystemen en omgeving

Question 28

POLC: systeembenadering

Answer 28

Plannen > veel aandacht voor voorbereiding van de planning > plannen sluiten expliciet aan bij de kenmerken van de doelomgevingen van organisaties Organiseren > elk subsysteem heeft zijn eigen leefwereld en dit heeft gevolgen voor de vormgeving van de interne structuur > veel aandacht voor de coördinatie Controleren > controle via feedforward en feedbackinformatiesysteem Andere aandachtspunten effectiviteit/efficiëntie: de doelmatigheid en de efficiëntie van een organisatie hangt niet enkel af van de doelmatigheid en efficiëntie van een subsysteem van van de interactie en coördinatie van de subsystemen in functie van het geheel

Question 29

Contingentiebenadering: algemeeb

Answer 29

> relatie met de systeembenadering: organisaties zijn open, complexe organisme die sterk beïnvloed woerden door de typische kenmerken van de externe omgeving > bijzondere variantie van het systeemdenken Managen van de organisatie is situationeel > geen simplistische of universele management regels > contingentiefactor = kenmerk van de organisatie en/of haar omgeving die een invloed heeft op de wijze waarop organisaties worden gemanaged

Question 30

POLC: contingentiebenadering

Answer 30

plannen > veel aandacht aan het voorbereidende werk van de planning Organiseren > veel aandacht aan de wijze waarop contingentiefactoren de structuur van de organisatie beïnvloeden Leiden > aandacht aan de wijze waarop situaties de keuze van leiderschapstijlen beïnvloeden Plannen >

Question 31

Kwantitatief mngperspectief: algemeen

Answer 31

> relatie met algmeen mngperspectief: mens is machine > Mathematische modellen en technieken > prognose-instrumenten en simulatietechnieken: toekomstige noden of behoeften trachten in te schatten > controle of opvolgingsinstrumenten

Question 32

POLC: kwantitatief mngperspectief

Answer 32

plannen > veel aandacht voor gebruik van prognoses en simulaties die de toekomstige omgeving voorspellen controleren > aandacht voor gebruik van gesofisticeerde en overwegend kwantitatieve controle instrumenten

Question 33

Besluitvormingstheorie: algemeen

Answer 33

> relatie met gedragsmatig mngperspectief > de mens als rationeel wezen (niet in staat om informatie te verzamelen en verwerken) > de mens gedreven door eigenbelang

Question 34

POLC: besluitvormingstheorie

Answer 34

plannen > veel aandacht voor bijzondere kenmerken van het besluitvormingsproces > veel aandacht voor de vergelijking tussen het rationele versus het niet rationele besluitvormingsproces > doelen van een organisatie sluiten aan bij het eigenbelang van welbepaalde groepen van medewerkers / individuen

Question 35

Bijzondere aandachtspunten: besluitvormingstheorie

Answer 35

> informatiefilters: door beperkte rationaliteit en het eigenbelang onmogelijk de beste beslissingen te nemen > besluitvormingsprocessen aandachtspunt is het verloop, karakter en management van organisationele besluitvormingsprocessen

Question 36

stakeholdersbenadering: algemeen

Answer 36

> relatie met gedragsmatig mngperspectief > mensbeeld gedragsmatige management perspectief staat centraal > stakeholders = alle belanghebbenden van de organisatie, individuen of groepen van individuen wiens positie , persoonlijke noden op een directe wijze en in grote mate worden beinvloed door het gedrag van de organisatie > er wordt gehandeld en geredeneerd vanuit eigenbelang = opportunisme > machtsconflicten en disfunctioneel gedrag: gedrag dat de realisatie v/h gem. doel verminder-t

Question 37

interne stakeholder: eigenaar

Answer 37

belangen > opbrengst of meerwaarde van de door hen gerealiseerde investering > uitgekeerde winst

Question 38

interne stakeholder: topmanager

Answer 38

belangen > prestige, uitstraling van de organisatie > imago van de organisatie > macht en controle over de organisatie

Question 39

interne stakeholder: Middenmanagers

Answer 39

> persoonlijke groei en ontwikkeling binnen het eigen specialisme en of vakgebied

Question 40

interne stakeholder: niet managers

Answer 40

> hoog loon > jobzekerheid > interessante, uitdagende job

Question 41

externe stakeholder: overheid

Answer 41

belangen > efficiënt en duurzaam gebruik van grondstoffen > respect voor juridisch kader > betalen van vn belasting > verschaffen van werk > zorg voor het milieu en bedrijfsomgeving

Question 42

externe stakeholder: klanten

Answer 42

``` belangen > goede prijs/kwaliteit verhouding > uitgebreid assortiment > innovatieve producten/diensten > trendy producten en of diensten > service na verkoop ```

Question 43

externe stakeholders: leveranciers

Answer 43

belangen > onderhandelingsruimte bij geplaatste bestellingen > correcte en tijdige betaling > kredietwaardig imago

Question 44

externe stakeholders: verstrekkers van financiële middelen

Answer 44

> kredietwaardig imago | > cerrecte en tijdige terugbetalingen

Question 45

drukkingsgroepen

Answer 45

belangen > zorg en aandacht voor hun belang > concrete acties > onderhandelingsruimte

Question 46

POLC: stakeholdersbenadering

Answer 46

Plannen > veel aandacht voor bijzondere kenmerken van het besluitvormingsproces > gemeenschappelijk doel weerspiegelt de belangen van de dominante stakeholder Organiseren > veel aandacht voor de verdeling van macht en gezag > veel aandaht voor de zogenaamde machtsbronnen > veel aandacht voor de wijze waarop macht kan worden gemobiliseerd controleren > controleproces impliceert manoeuvreerruimte voor stakeholders om de eigenbelangen te dienen

Question 47

bijzondere aandachtspunten: stakeholdersbenadering

Answer 47

> Informatie filters - ifv eigenbelangen > besluitvormingsprocessen - politieke processen waarin betrokkenen politiek gedrag vertonen > politiek gedrag - gedrag waarbij er zeer gericht wordt gestreeft naar een verbetering van de eigen machtspositie en zo de eigen invloed binnen de organisatie (coalitie, lobby)

Question 48

Institutionele management bedandering: algemeen

Answer 48

> relatie met gedragsmatigmanagement perspectief > complexe mensbeeld staat centraal > concept 'instituut' = gevestigde orde of sociale constructie die regelgebonden en zo gestandaardiseerd gedrag vertoont > institutionalisme: het gedraag van organisatie wordt niet enkel beïnvloed door rationele, doelgericht overwegingen maar veeleer door historisch gegroeide culturele waarden, tradities, gewoonten, routines... > het belang van de maatschappelijke omgeving

Question 49

isomorfistisch gedrag

Answer 49

> invloed vanwege de maatschappelijke omgeving

Question 50

institutionele bendaring: POLC

Answer 50

organiseren > organisatiestructuur wordt sterk bepaald door de maatschappelijke context cultuur > veel aandacht voor organisatie cultuur effectiviteit > overleving van een organisatie heeft te maken met de wijze waarop de organisatie zich inpast in het maatschappelijk veld