H7.10: Farmacotherapie obstructieve longziekte Flashcards
(59 cards)
1
Q
wat voor farmacotherapie astma?
A
symptoombestrijdend
2
Q
welke categorieën symptoombestrijdende medicatie astma?
A
- beta-2-receptor agonisten (sympatisch) => dilatatie
- M-receptor antagonisten (parasympatisch) => remt constrictie
- theofylline
- glucocorticoïden (ontstekingsremmend)
- cysteïnyl leukotrieen receptor antagonist
- antilichamen tegen IgE of interleukines (IL)
3
Q
welke beta-2-receptor agonisten?
A
- salbutamol (kort)
- terbutaline (kort)
- salmeterol (lang)
- formoterol (lang)
4
Q
welke M-receptor antagonisten?
A
- ipratropium
- tiotropium
5
Q
wat is theofylline?
A
vasodilatator
6
Q
welke glucocorticoïden?
A
- beclometasondiproprionaat
- budesonide
- ciclesonide
- fluticason
7
Q
welke cysteïnyl leukotrieen receptor antagonist?
A
montelukast
8
Q
welke antilichamen>
A
- omalizumab
- mepolizumab
- dupilumab
9
Q
wat doen beta-2-receptor agonisten?
A
broncho(en vaso)dilatatie via G adenylyl cyclase cAMP
10
Q
welke twee soorten beta-2-a?
A
- SABA (short acting beta agonist_
- LABA (long_)
11
Q
wat is een dubieus nevengevolg van beta-2-a?
A
verminderde afgifte ontstekingsmediatoren uit mestcellen
12
Q
nadeel beta-2-a?
A
gewenning dus minder receptoren dus minder goede werkign
13
Q
bijwerkingen beta-2-a
A
- vasodilatatie dus reflex tachycardie
- aritmiën
- tremor (b-2-r in spieren)
- transpiratie
14
Q
wat doen M-receptoren?
A
- bronchoconstrictie (M3)
- vasodilatatie
15
Q
wat is functie M-r?
A
- M1 faciliteert nicotinerge transmissie in ganglia
- M2 presynaptisch remtAch afgifte
- M3 doet bronchoconstrictie en mucussecretie
16
Q
welk M-r wil je blokkeren?
A
M3 en mss beetje M1
NIET M2!!!!!!!!!!
17
Q
hoe heet langwerkend M-r-antagonist?
A
LAMA
18
Q
bijwerkingen M-r-antagonisten?
A
- soms juist bronchoconstrictie door M-2 remmer
- placebo-achtig dus niegt echt zo erg als b-r-a
19
Q
hoe werkt theofylline?
A
bronchodilatatie omdat het fosfodiësterase (enzym dat cAMP en cGMP afbreekt) remt
20
Q
bijwerkingen theofylline
A
- remt ook adenosine receptoren
- kan maar bij kleine groep worden toegepast door kans op aritmiën en convulsies DUS NIET BIJ KINDEREN
21
Q
theofylinne bij kinderen?
A
NEE
22
Q
waarvoor zorgen glucocortico(stero)ïden?
A
- remmen ontsteking door verminderde infiltratie ontstekingscellen en -mediatoren
- remmen hyperreactiviteit
- verhogen longfunctie
23
Q
hoe hebben glucocortico(steroïden) die werking?
A
- stabilliseren slijmvliezen
- verlagen gevoeligheid voor receptoren voor ontstekingsmediatoren en bronchusvernauwers
- verhogen b-2-r dichtheid
24
Q
waarom zijn glucocortico(stero)ïden ideaal in combinatie met b-2-r-a?
A
omdat gcs de b-2-r dichtheid verhogen waardoor dus de downregulatie wordt tegengegaan
25
hoe werken glucocortico(stero)ïden?
moeten de cel binnen en werken op nucleaire receptoren (dus lipfiel is handig want moet door membranen heen) waardoor gen transcriptie aan of uit kan zetten voor genen die te maken hebben met de ontstekingsreactie
26
aan welke receptor binden gcs?
GRE in nucleus: glucocorticoïd responsive element
27
hebben gcs ernstige bijwerkingen?
ja als niet lokaal wordt gegeven en ze aan GR en MR (bv aldosteron) binden buiten long
28
wat is GR agonist?
cortisol
29
wat is MR agonist?
aldosteron
30
dus bijwerking gcs =
bv hoge bloeddruk door MR aldosteron
31
hoe worden gcs dus veiliger gemaakt?
- lokaal toendienen dmv inhalatie
- vorming actieve metaboliet pas in de long (beclometasondiproprionaat, ciclesonide)
- zorgen dat stof niet goed wordt opgenomen uit maag-darmkanaal
- snelle omzetting in lever tot ongevaarlijke metabolieten
- vooral GR selectieve stoffen
32
wat zijn bijwerkingen gcs?
bv
- hypertensie
- osteoporose
- verminderde weerstand
HEEL VEEL
33
wat is montelukast?
stof die bindt aan cysteïnyl leukotrieen receptor en daarvan antagonist is
34
waarvoor zorgt cysteïnyl leukotrieen?
- bronchoconstrictie
- hyperreactiviteit
- slijmsecretie
- grote vaatwandpermeabiliteit
35
voor wie is montelukast geschikt oa?
kinderen met moeite inhalatie want dit kan je inslikken
36
wat doet omalizumab?
vangt IgE weg dus is goed voor astmavormen met de hoog IgE gehalte
37
wat doet mepoluzimab?
vangt IL-5 weg
38
wat doet IL-5?
eosinofielen reguleren
39
wat doet dupilumab?
IL-4 en IL-13 wegvangen
40
wat doen IL4 en IL13?
reguleren inflammatie
41
farmacotherapieschema astma
1. inhalatiesteroïd + SABA indien nodig
2. inhalatiesteroïd + SABA dagelijks
3. inhalatiesteroId + LABA
4. > dosis inhalatiesteroïd + LABA
5. >>dosis inhalatiesteroïd + LABA en overweeg evt. LAMA, montelukast, biologicals (MAAR SLECHTE TECHNIEK EN THERAPIETROUW UITSLUITEN)
42
wat is het farmacotherapeutische verschil tussen astma en COPD?
- steroïden minder snel bij COPD toegpast
- dus bij COPD andere volgorde
43
wat is farmacotherapieschema COPD?
1. SABA en/of SAMA
2. LABA en/of LAMA
3. steroïden evt.
4. nieuwe ontwikkeling: fosfodiësteraseremmer: roflumilast
44
voor welke twee soorten therapieën wordt inhalatie gebruikt?
- lokale therapie
- systemische therapie
45
welke voordelen inhalatie bij lokale therapie
- lage dosis
- minder systemische bijwerkingen
- snelle absorptie
- hoge [] in longen
- patiëntvriendelijk (?)
46
welke inhalatie systemische therapieën?
- eiwitten/peptiden
- cannabis, opiaten, ergotamine
- mRNA
- vaccinatie
47
wat is aerosol?
hele kleine deeltjes die je inhaleert, dus daarop is inhalatie gebaseerd als medicatie
48
welke factoren bepalen waar in de longen de aerosol terechtkomt?
- deeltjesgrootte aerosol
- diameter luchtwegen
- inspiratoire flow/ ademhalingspatroon
49
hoe druk je deeltjesgrootte aerosol uit?
MMAD = Mass Median Aerodynamic Diameter
50
hoe langzamer je ademt hoe perifeerder de deeltjes komen
51
welke toedieningssystemen zijn er?
- dosisaërosol (puffer)
- droogpoederinhalatoren
- vernevelaars
- soft mist inhalers
52
nadeeldosisaërosol
moeilijke hand-mond coördinatie want je moet precies tegelijkertijd inhaleren
53
wat is dus verbeterde versie dosisaërosol
breath-actuated en voorzetkamers zodat langere lengte en lagere dispositie in oropharynx en beter in longen
54
voordelen droogpoederinhalator
- geen drijfgas
- weinig coordinatie vereist
- klein en handig
55
nadelen DPI
- werking afhankelijk van inspiratoire flow
- luchtstroom ondervindt weerstand
- duur
- verwarrend voor patient want veel soorten
56
jet vernevelaars
lawaai
continue stroom
57
mesh en slimme vernevelaars
stil en batterij
58
meer medicijn in longen met mond of neusmondstukje
mond
59
