HC week 4 Flashcards
oren (50 cards)
1
Q
Gehoorstoornis en presbyacusis
A
Gehoorstoornis = gehoorverlies van meer dan 30-40 dB
Vorm hiervan is presbyacusis = ouderdomsslechthorendheid
2
Q
wat is geluid
A
Geluid = trilling van deeltjes die zich voortplant, met een fase en amplitude. Vorm van geluidsgolven is sinusoïde, met een bepaalde fase en frequentie (toonhoogte) en een amplitude (luidheid)
3
Q
toondrempelaudiogram
A
Toondrempelaudiogram = kan mee gemeten worden welke toon iemand nog net kan horen, drempel is het laagst voor tonen tussen de 1-4 kHz
4
Q
2 schalen om gehoordrempel uit te drukken:
A
- Sound pressure level: geluidsdruk in decibe, absolute geluidsdruk
- Hearing level: relatieve drempel, in hoeverre wijkt gehoor af van referentiewaarde, 0 = gezond normaal gehoor, 40 = 40 dB meer nodig om geluid te horen, deze schaal wordt vaker in kliniek gebruikt
5
Q
Onderdelen van het oor
A
Uitwendige oor: oorschelp (auricula) en uitwendige gehoorgang
Middenoor: trommelholte, gehoorbeentjes
Binnenoor: vliezige labyrint, benige labyrint
6
Q
Opbouw gehoorgang:
A
- Buitenste 1/3 deel van gehoorgang is kraakbeen, binnenste 2/3 is bot
- S-vormig verloop
- Bekleed door huid met haren, zweetklieren en talgklieren
- Functie cerumen: schoonhouden, beschermen oor, antibacteriële werking
- Gehoorgang geeft versterking van geluid met factor 3
7
Q
Functies trommelvlies:
A
- Trillingen overbrengen op steel van de hamer
- Barrière voor infecties
8
Q
Gehoorbeentjes:
A
- Water heeft andere akoestische eigenschappen dan lucht, impendantie mismatch
- Gehoorbeentjes brengen kinetische energie over
- Bereik is ca 20 Hz – 20 kHz
9
Q
3 dingen belangrijk voor efficiënte geluidsoverdracht:
A
- Hefboomwerking: malleus steel en crus longus van incus
- Trommelvliesoppervlak is 20x stapes oppervlak, meer druk
- Selectieve geluidsoverdracht op het ovale venster: vloeistof in cochlea is niet samendrukbaar, via ovale venster wel druk
10
Q
3 lagen van trommelvlies:
A
- Laterale laag: epitheel
- Middelste laag: lamina propria, bestaande uit bindweefsel
- Mediale laag: bekleed met slijmvlies/mucosa
11
Q
Voorwaarden functioneel middenoor:
A
- Vrij bewegend trommelvlies
- Luchthoudend middenoor
- Mobiele en intacte gehoorbeentjes
12
Q
Anamnese oor:
A
- Oor:
o Afwijkend gevoel: pijn, jeuk, druk
o Loopoor: pus, liquor, bloed - Gehoor :
o Verminderd
o Extra geluid: suizen (continu/pulsatiel), klikken
o Anders: vervorming, hyperacusis - Evenwicht
- N VII functies
- Algemene klachten, VG
13
Q
Beoordeling van het trommelvlies:
A
- Kleur: rood bij infectie en glomustumor, wit bij sclerose/pus/cholesteatoom, geel bij OME, blauw bij hematotympanum
- Stand: normaal, bomberend, ingetrokken
- Structuur: normaal, sclerose, atrofie, perforatie
- Glans: dof bij infectie, sclerose
- Mobiliteit: normaal, verminderd, opgeheven
14
Q
Gehooronderzoek:
A
- Geleidingsverlies = conductief gehoorverlies
- Gehoorverlies van het binnenoor = perceptief gehoorverlies
- Gemengd gehoorverlies
- Retrocochleair gehoorverlies
15
Q
Normale prestaties van auditief systeem:
A
- Drempel ligt bij vibraties van 0,3 nm in cochlea
- Frequenties van 50-16000 Hz waarneembaar
- Frequentieverschillen van < 1% waarneembaar
- Minimaal waarneembaar hoekverschil tussen geluidsbronnen ca 1 graad
- Precisie in interaurale tijdsverschillen is 10 microseconde
16
Q
Benige labyrint
A
- Uitsparing in rotsbeen om vliezige labyrint heen, bevat 3 structuren:
o Canales semicirculares: onderdeel van evenwichtsorgaan
o Cochlea: slakkenhuis
o Vestibulum - Tussen vliezige en benige labyrint zit perilymfe
17
Q
Vliezige labyrint:
A
- Vliezige labyrint is gevuld met endolymfe (veel kalium weinig natrium), dat wordt geproduceerd door stria vascularis in de ductus cochlearis en wordt geresorbeerd door de saccus endolymphaticus
- Vliezige labyrint bevat
o Ductus semicircularis
o Sacculus
o Utriculus
o Ductus cochlearis
o Saccus endolymphaticus
18
Q
Cochlea bevat 2 soorten haarcellen:
A
- 1 rij met binnenste haarcellen: doorgeven signalen aan n. cochlearis
- 3 rijen met buitenste haarcellen: gevoeligheid aanpassen op geluidssterkte
- Binnenste haarcellen hebben stereocilila die in membrana tectoria zitten (soort jelly laag)
- Buitenste haarcellen worden vooral efferent geïnnerveerd (vanuit hersenen)
- Binnenste haarcellen worden vooral afferent geïnnerveerd (naar hersenen toe)
- Buitenste haarcellen zijn verantwoordelijk voor otoakoestische emissies
19
Q
Lopende golf theorie volgens Von Becksy:
A
- Lopende golf heeft op bepaalde plek in cochlea maximum amplitude en dooft daarna snel uit
- Voor elke frequentie is een optimum
- Plek hangt dus samen met frequentie
- Hoge frequenties zijn basaal het best, lage frequenties juist ver in de cochlea
20
Q
Tonotopie en plaatsprincipe frequentieonderscheid
A
Tonotopie = ligging in de cochlea komt overeen met frequentie
Plaatsprincipe frequentieonderscheid: ligging van maximum hangt af van frequentie, omdat stijfheid basilair membraan verloopt over de cochlea
21
Q
Hoe werkt horen:
A
- Als stereocilia buigen in de richting van stria vascularis (lateraal) trekken tip links een kanaaltje open
- Kalium stroomt naar binnen vanuit endolymfe (let op overal in lichaam is dit anders)
- De cel depolariseert
- Calciumkanalen aan basale zijde gaan open
- Vesicles storten glutamaat uit
- Afferente zenuw krijgt actiepotentiaal
22
Q
Presbyacusis:
A
- Ouderdomsslechthorendheid
- Verlies van gevoeligheid vooral voor hoge tonen
- Oorzaken:
o Verlies van haarcellen
o Problemen middenoor
o Problemen stria vascularis
o Problemen haarcel innervatie
o Centraal probleem
23
Q
Hoe wordt toonhoogte gecodeerd:
A
- Plaatsprincipe
- Frequentieprincipe
24
Q
Volleyprincipe:
A
- Het volleyprincipe helpt bij het coderen van middelhoge frequenties (ca. 1000–4000 Hz).
- Neuronen vuren om de beurt, maar in totaal geven ze het ritme van de toon door.
- Hierdoor kan het gehoor hogere frequenties waarnemen dan individuele neuronen aankunnen
- Zo wordt door middel van timing de frequentie bepaald
25
Hoe wordt intensiteit van toon gecodeerd:
- Mate van depolarisatie van de haarcel
- Het aantal haarcellen dat geactiveerd wordt
- Hoe harder, hoe hoger de vuurfrequentie
- Verschillende afferente vezels op dezelfde haarcel hebben verschillende gevoeligheid
26
Route gehoor informatie
Cochlea nucleus cochlearis dorsalis/ventralis ( oliva superior (alleen ventraal)) colliculus inferior corpus geniculatum mediale (thalamus) gehoorschors
27
Monauraal richtingshoren:
- Door groeven en vouwen van de pinna gedraagt het buitenoor zich als een richtingsafhankelijk filter
- Dit bevordert richtingshoren in verticale vlak
28
Binauraal richtingshoren:
- Voor lokalisatie in horizontaal vlak
- Via twee systemen:
o Verschillen in intensiteit (amplitude): ILD
o Verschillen in fase: ITD
- Via ventrale nucleus cochlearis en oliva superior:
o ILD: laterale kern oliva superior
o ITD: mediale kern oliva superior
29
Rol oliva superior:
- Mediaal: coincidentie detector, contralaterale input exciterend, laagfrequente geluiden < 1,5 kHz
- Lateraal: contralaterale input inhiberend, hoogfrequente geluiden > 3 kHz
30
In de auditieve schors is ook tonotopie:
hoge frequenties zitten dorsaal, lage frequenties zitten apicaal
31
Centrale gehoorverwerking:
- Veel parallelle systemen
- Veel commissurale verbindingen: monaurale doofheid meestal perifeer probleem
- Maps voor toonhoogte, periodiciteit, en geluidsrichting
- Spraak en gehoor zijn nauw verweven in de cortex
32
Cocktailparty fenomeen:
- Het achtergrondgeluid maskeert het gesprek dat je voert
- Dit is sterker naarmate de spectrale inhoud meer overlap vertoont (dwz het achtergrondgeluid moet vallen binnen de kritische bandbreedte van de frequenties waarin je geïnteresseerd bent)
- Aanpassing kan via sorteren van geluiden op basis van spectrotemporele overlap en centrale mechanismen voor selectieve aandacht
33
Gevolgen chronische otitis media:
- Verandering structuur trommelvlies: myringosclerose, atrofie lamina propria, perforatievorming
- Gestoorde drukregulatie middenoor: atelectase middenoor, cholesteatoomvorming
- Conductief gehoorverlies: taaie gezwollen mucosa middenoor, hypoventilatie middenoor, tympanosclerose gehoorbeetjes, perforatie trommelvlies, erosie gehoorbeentjes
- Perceptief gehoorverlies
- Boterosie (cholesteatoom)
34
Definitie cholesteatoom:
- Ophoping van epitheel in het middenoor met opstapelen van keratine. Ontstaat vanuit een invaginatie in het trommelvlies
- Superinfectie met otorroe, ostitis en ontsteking van de mucosa met granulaties
- Resorptie van: mastoid, gehoorbeentjes, benige structuren, tegmen tympani, N VII kanaal
35
Chronische otitis media met cholesteatoom klachten:
- Gehoorverlies
- Loopoor
- Duizeligheid
- Facialisuitval
- Meningitis
36
Doelen chirurgie otitis media:
- Radicale verwijdering zonder residu
- Voorkomen nieuwvorming
- Waterbestendig, droog en zelfreinigend oor
- Gehoor zo goed mogelijk
37
Complicaties otitis media en cholesteatoom:
- Mastoiditis
- N. facialis uitval
- Labyrintitis
- Intracraniële complicaties
- Trombose sinus sigmoideus
38
Chronische otitis media zonder cholesteatoom:
- Perforatie trommelvlies
- Gehoorverlies
39
Acute otitis media met mastoiditis:
- Ziek, koorts
- Otalgie
- Gehoorverlies
- Rood bomberend trommelvlies
- Afstaand oor, rode fluctuerende zwelling mastoid
- HIB, streptococcus pneumoniae
40
Trauma:
- Schedelbasisfractuur
- Lawaaitrauma
- Barotrauma
- Ototoxiciteit
41
Schedelbasisfractuur:
- Battle sign: hematoom achter oor
- Hematotympanum
- Otoliquorroe
- Soms: dislocatie gehoorketen
- Soms: uitval n. facialis of labyrinth
42
Lawaaitrauma:
- Damage = decibels x duration
- Eerst hoge tonen verlies 4 kHz
- Tot 80 decibel prima om 8 uur in te verblijven, per 3 dB omhoog de helft vd tijd
- Aanvankelijk enig herstel mogelijk
- Cumulatief effect: gehoorverlies, vervorming, oorsuizen
43
Diagnostiek oorsuizen:
- Audiometrie: toonaudiogram, suisanalyse, spraakaudiogram
- Uitsluiten medische oorzaak: bijwerking medicatie, glomus, myoclonus, dehiscentie, vestibulair schwannoom
- Zoeken naar onderhoudende factoren dmv psychologie
44
Objectief oorsuizen:
- 4%
- Pulsatiel: durale AV malformaties, carotis zaken, dehiscentie sinus sigmoideus, glomustumor, idiopatische intracraniele hypertensie
- Tikken: myoclonus, buis van Eustachius bij slikken
- Tuba aperta: geluid en druk van ademhaling
45
Oorzaken dubbelzijdig perceptief gehoorverlies bij kinderen:
- Meningitis
- Infectieus
- Perinatale nood
- Genetisch
- Posttraumatisch
- Enlarged vestibular aquaduct
- ECI
46
Oorzaken dubbelzijdig perceptief gehoorverlies bij volwassenen:
- Eci
- Genetisch
- Meningitis
- Posttraumatisch
47
Indicatie en vergoeding CI volwassenen:
- Bilateraal gehoorverlies: > 70 dB gehoorverlies, < 65% spraakverstaan bij 65 dB
- Bij volwassenen maar 1 vergoed, bij kinderen wel 2
- Onvoldoende resultaat prosthetisering
- Snelle progressie
- Vastlopen privé of werk
- Geen leeftijdsgrens
- Verwachtingen reeël
- CI voor eenzijdige doofheid of tinnitus niet vergoed
48
Resultaat CI bij volwassenen afhankelijk van:
- Leeftijd
- Cognitie
- Duur gehoorverlies
49
Indicaties beengeleidingstoestel:
- Groot conductief gehoorverlies en goede cochlea
- Doofheid aan 1 oor: lost hoofdschaduweffect op, spraakverstaan in rumoer en richtinghoren verbetert niet
50
Otosclerose:
- Afwijking van botstructuur os temporale
- Fixatie lig annulare van stapesvoetplaat
- Os petrosum wordt bros
- Naast conductief verlies ook perceptieverlies en duizeligheid mogelijk
