HC week 5

Question 1

Vestibulaire duizeligheid =

Answer 1

vals gevoel van beweging, hoofdbewegingen verergeren dit
- Door uitval van een labyrint
- Door prikkeling van een labyrint

Question 2

Aard sensatie duizeligheid:

Answer 2

• Draaien
• Wereld staat scheef
• Instabiliteit bij lopen
• Op watten lopen, flauwvallen en zweven passen hier niet/minder bij

Question 3

Functieverlies door labyrint uitval:

Answer 3

• Instabiliteit lichaamshouding: valrisico
• Gestoorde ruimtelijke oriëntatie: afwijken naar aangedane zijde
• Verminderde beeldstabilisatie bij hoofdbewegingen: visual lag en oscilloscopie
• Klachten verergeren in het donker en bij hoofdbewegingen

Question 4

Perifere vestibulaire laesies:

Answer 4

• BPPD
• Neuritis vestibularis
• M. Menière
• Otitis media
• Cholesteatoom
• Otosclerose
• Schedelbasisfractuur
• Brughoektumor

Question 5

Aanwijzingen vestibulaire oorzaak:

Answer 5

• Paroxysmaal
• Bewegingen van hoofd, lichaam en omgeving zijn luxerend
• Illusie van draaiing en beweging
• Vegetatieve symptomen: braken en duizeligheid
• Neurologische problemen
• Oorsymptomen
• Visuele klachten: nystagmus
• Psychische problematiek

Question 6

Functionele bijdrage van vestibulaire systemen

Answer 6

• Twee sensorische systemen met 6 vrijheidsgraden:
  o Halfcirkelvormige kanalen: rotatiesignalen
  o Otolieten (utriculus en sacculus): lineaire versnelling en hoofdoriëntatie
• Aan weerszijden van hoofd gespiegeld

Question 7

Twee soorten haaruitgangen:

Answer 7

• Kinocilia: lange haarcellen
• Stereocilia: korte haarcellen
• 1 kinocilium met daaromheen stereocilia
• Kinocilium buigt naar stereocilium  hyperpolarisatie (verminderde vuurfrequentie)
• Kinocilium buigt weg van stereocilium  depolarisatie (verhoogde vuurfrequentie)

Question 8

Werking haarcellen:

Answer 8

1. Buiging van haarcellen tegen membrana tectoria
2. Kaliumkanalen openen
3. Membraan depolariseert door influx van K+ ionen
4. Depolarisatie triggert influx Ca2+ ionen
5. Synaptische blaasjes versmelten met membraan
6. Neurotransmitter diffundeert naar afferent
7. Actiepotentiaal

Question 9

Twee soorten haarcellen:

Answer 9

• Type II cellen kwamen als eerste: via bouton, regulair afferent, lagere detectiedrempel voor alle beweging
• Type I cellen kwamen later: via calyx, irregulair afferent, meer sensitief voor beweging

Question 10

Halfcirkelvormige kanalen:

Answer 10

• Meten rotaties
• 3 dimensies: anterieur, posterieur en horizontaal
• Normaal: cupula sluit kanaal af, geen vloeistofstroom door ampulla
• Bij acceleratie: endolymfestroom trager, stroming in tegengestelde richting, afbuiging haarcellen in cupula
• Vuurfrequentie afhankelijk van vloeistofdynamiek

Question 11

Koppeling halfcirkelvormige kanalen:

Answer 11

• LARP: links anterieur en rechts posterieur liggen in hetzelfde vlak
• RALP: rechts anterieur en links posterieur liggen in hetzelfde vlak
• Horizontaal: stimulering aan ene kant geeft remming aan andere kant

Question 12

Vloeistofstroomrichting halfcirkelvormige kanalen:

Answer 12

• Ampulofugaal: weg van ampulla
• Ampulopetaal: naar ampulla
• Horizontaal: ampulofugaal is inhibitoir, ampulopetaal is excitatoir
• Anterior en posterior: ampulofugaal is excitatoir, ampulopetaal is inhibitoir

Question 13

Otolieten:

Answer 13

• Meten lineaire versnelling en zwaartekracht
• Wordt verdeeld door striola
• Utriculus: excitatie richting striola
• Sacculus: excitatie van striola af
• Utriculus meet horizontale en verticale beweging
• Sacculus meet verticale beweging en voor-achterwaarts

Question 14

Otoconia:

Answer 14

• Op stereocilia
• Kristallen op gelatineuze laag waardoor stereocilia afbuigen

Question 15

Vestibulo-oculaire reflex:

Answer 15

• Als hoofd naar rechts draait, draait oog in tegengestelde beweging
• N. abducens trekt aan laterale rectusspier: in ene oog excitatie, in ander inhibitie
• N. oculomotorius trekt rectus medialis aan

Question 16

Nystagmus

Answer 16

wordt benoemd naar snelle fase, snelle fase is terugslag beweging.

Question 17

Evenwicht testen:

Answer 17

• Draaistoelonderzoek: vestibulo-oculaire reflex, nystagmus
• Calorische stimulatie: water in 1 oor, warm geeft verhoging vuurfrequentie, koud juist verlaging, asymmetrische afwijkingen onderzoeken

Question 18

Klinische indeling vertigo:

Answer 18

• Acute continue rotatoire vertigo: neuritis vestibularis, rotsbeen fractuur
• Spontane recurrente vertigo-aanvallen: vestibulaire migraine, ziekte van Menière
• Getriggerde (paroxismale positionele) vertigo-aanvallen: BPPD
• Eenzijdige langzaam progressieve uitval zonder compensatie: late beloop van acute uitval, brughoektumor, chronische infectie mastoïd en behandeling daarvan

Question 19

HINTS

Answer 19

head impuls afwijkend, nystagmus met perifere kenmerken, test of skew negatief

Question 20

Nystagmus aanwijzingen perifeer:

Answer 20

• Zaagtandbeweging
• Wisselend met blikrichting
• Horizontaal rotatoir
• Wordt onderdrukt door fixatie
• Wordt sterker in de richting van de snelle slag
• Snelle slag naar gezonde zijde

Question 21

Neuritis vestibularis:

Answer 21

• Heftige draaiduizeligheid met misselijkheid en braken, verergert bij hoofdbewegingen
• Maximale vertigo na minuten tot uren
• Vaak bij ontwaken en omdraaien in bed
• 50% ervoor BLWI
• Harmonie vestibulaire
• Oscilloscopie
• Geen centrale symptomen
• BPPD in latere beloop

Question 22

Neuritis vestibularis onderzoek:

Answer 22

• Gehoor goed
• Geen centrale symptomen
• Positieve head impulse test naar aangedane zijde
• Harmonie vestibulaire: horizontaal rotatoire nystagmus, vaak 3e graads naar
• Valneiging en wijzen naar aangedane oor

Question 23

Neuritis vestibularis etiologie:

Answer 23

• Meest waarschijnlijk virale infectie
• Vaakst van n. vestibularis superior
• Diagnose per exclusionem

Question 24

Therapie neuritis vestibularis:

Answer 24

• Geruststelling
• Acute moment: anti-emetica, reismedicatie
• Medicatie afbouwen, begin vestibulaire revalidatie
• Geen duidelijke indicatie voor steroïden
• Door centrale compensatie na dagen mobiel, na weken symptoomvrij

Question 25

M. Menière anamnese:

Answer 25

- Aanvallen van vertigo met misselijkheid en braken, duren minuten tot uren - Slechthorendheid aan 1 oor, herstelt zich aanvankelijk na de aanval - Tinnitus - Vol gevoel in oor, of druk op het oor

Question 26

M. Menière onderzoek:

Answer 26

- Buiten aanval KNO normaal - Tijdens aanval: nystagmus naar contralaterale oor, later naar ipsilateraal - Perceptief gehoorverlies, lage tonen - Positieve head impuls test

Question 27

Pathofysiologie Menière:

Answer 27

- Verstoorde afscheiding endo- en perilymfe - Membraan van Reissner uitgelubberd waardoor druk op endolymfe systeem tijdens aanval - Oorsuizen begint - Bij scheuring van membraan van Reissner draaiduizeligheid - Na aanval minder gehoor

Question 28

BPPD anamnese:

Answer 28

- Positioneringsduizeligheid - Misselijkheid - 50-70 jaar - Aanval: na hoofdbeweging, duur max 1 minut, crescendo-decrescendo, uitputbaar

Question 29

Pathofysiologie BPPD:

Answer 29

- Otoconia laten los en zakken in posterieure verticale kanaal - Canalolithiasis: gruis beweegt vrij rond in kanaal - Cupulolithiasis: gruis ligt tegen cupula aan, langdurigere klachten

Question 30

Manoeuvres bij BPPD

Answer 30

Dix-Hallpike manoeuvre: hoofd in snelle beweging 45 graden opzij en 45 graden achterover, kijken naar nystagmus, positief is bewijzend voor BPPD Bevrijdingsmanoeuvre volgens Eply: manoeuvre om gruis terug te brengen in otolieten, behandeling voor BPPD

Question 31

Dodelijke D’s:

Answer 31

- Diplopie - Down-up distorsies - Drop attacks - Dysartrie - Dysesthesie - Dysfagie - Dysfonie - Dysmetrie

Question 32

Perifeer vs centraal probleem:

Answer 32

- Perifeer: acuut vestibulair syndroom of BPPD, toegenomen nystagmus en positieve kiepproef - Centraal: herseninfarct of -bloeding, neurologische uitval, omkeerbare nystagmus die niet beïnvloedbaar is door fixatie (als er überhaupt nystagmus is)

Question 33

Oorzaken vertigo:

Answer 33

- Centraal o Infarct: hoofdpijn, articulatie- en coördinatiestoornissen, let op vasculaire risicofactoren, secundaire zwelling o Arnold-Chiari malformatie: aangeboren afwijking van achterhoofdsgat waarbij tonsillen van cerebellum wegzakken, houdingsafhankelijke klachten o MS: ontsteking van CZS, typische nystagmus, gestoorde top-neusproef, hoge symmetrische reflexen en ataxisch gangpatroon - Perifeer o BPPD o Acuut vestibulair syndroom: vaak voorafgegaan door virale infectie, klachten tot ca 2 maanden waarna centrale compensatie - Beide: tumoren

Question 34

Laterale vestibulospinale tractus:

Answer 34

- Voornamelijk otoliet signaal - Projecteert naar cervicale, thoracale en lumbale segmenten - Volledig ipsilateraal - Aanpassing benen voor hoofdbeweging - Excitatoir voor extensor spieren

Question 35

Mediale vestibulospinale tractus:

Answer 35

- Voornamelijk kanaal signaal - Vooral ipsilateraal - Projectie naar cervicale segmenten - Houdt het hoofd recht in de ruimte

Question 36

Hoofdroutes voor informatieverwerking:

Answer 36

- Vestibulospinale baan: otoliet naar ruggenmerg, voor houdingsregulatie - Vestibulo-oculaire baan: van halfcirkelvormige kanalen direct naar oogspierkernen - Motor learning via cerebellum: extra invloed op processen tussen ogen en evenwichtsorgaan, flocculus geeft cerebellaire plasticiteit - Vestibulo-corticale route: via thalamus naar cortex, oriëntatie in 3D