Hoofdstuk 1: Algemeenheden Flashcards
(13 cards)
Sociale zekerheid
Omvat het geheel van maatregelen en instellingen die tot doel hebben aan de burger zekerheid te verschaffen wanneer bepaalde sociale risico’s, zoals ziekte en werkloosheid, zich voordoen.
Sociale zekerheid voorziet in:
- Een vervangend inkomen wanneer een werknemer niet in staat is om te werken wegens ziekte, een ongeval, werkloosheid, ouderdom of vakantie;
- De rechtstreekse betaling of terugbetaling van bepaalde kosten, bv. in geval van ziekte en bij kinderlast.
Takken van de sociale zekerheid
7 traditionele takken:
- Rust- en overlevingspensioenen
- Werkloosheid
- Arbeidsongevallenverzekering
- Beroepsziekteverzekering
- Gezinsbijslag
- Ziekte en invaliditeitsverzekering
- Jaarlijkse vakantie
Wat is sociale bijstand?
= een systeem dat erin voorziet voldoende bestaansmiddelen te waarborgen op ogenblikken dat de bestaanszekerheid van de burger bedreigd wordt.
Sociale bijstand heeft geen band met arbeid.
Onderzoek naar bestaansmiddelen is vereist.
Wordt gefinancierd via belastingen en is residuair
Sociale bijstand, Wanneer?
of residuaire regelingen
= er kan enkel gebruik van gemaakt worden indien de betrokkene geen recht opent op een vergoeding binnen de sociale zekerheid
Welke uitkeringen behoren tot de sociale bijstand?
- Leefloon (maatschappelijke integratie)
- Inkomensgarantie voor ouderen
- Tegemoetkoming aan personen met een handicap
We onderscheiden 3 socialezekerheidsstelsels:
- Het stelsel voor werknemers
- Het stelsel voor zelfstandigen
- Het stelsel voor ambtenaren
Socialezekerheidsstelsel: Het stelsel voor werknemers
Werknemers zijn verbonden aan werkgevers door een arbeidsovereenkomst.
Op de meeste werknemers is het algemeen stelsel van sociale zekerheid van toepassing.
Er is wel nog een verschil tussen arbeiders en bedienden (jaarlijkse vakantie en arbeidsongeschiktheid).
Socialezekerheidsstelsel: Het stelsel voor zelfstandigen
Voeren een beroepsactiviteit uit zonder arbeidscontract bij een werkgever, maar wel een aannemingscontract bij een opdrachtgever.
Socialezekerheidsstelsel: Het stelsel voor ambtenaren
Een ambtenaar is tewerkgesteld bij een overheidsdienst.
- Contractueel aangestelde werknemers vallen onder het algemeen stelsel van de sociale zekerheid
- Statutaire ambtenaren (vast benoemden) vallen onder het stelsel dat op hen van toepassing is
Kenmerken van de sociale zekerheid
- Sociale verzekeringen zijn verplicht
- Het beheer rust bij een centrale instelling: Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ)
- De financiering gebeurt door bijdragen van de werknemers en werkgevers en door subsidies van de staat.
- Solidariteitsprincipe: de bijdragen die betaald worden op het loon van een werknemer worden gebruikt voor de financiering van de sociale zekerheid voor alle rechthebbenden.
- Wie voldoet aan de gestelde voorwaarden is rechthebbende op sociale vergoedingen.
Bevoegdheid voor de sociale zekerheid
Sociale zekerheid = een bevoegdheid van de federale overheid, maar door de staatshervormingen zijn een aantal sociale zekerheidsaspecten overgedragen aan de deelstaten.
- Gewesten: toezicht, opvolging en sanctionering van werklozen. RSZ-doel groep verminderingen voor werkgevers.
- Gemeenschappen: Gezinsbijlagen en terugbetalingen van mobiliteitshulpmiddelen
Aanvullende sociale verzekeringen
Naast de verplichte sociale zekerheid zijn er aanvullende sociale verzekeringen ontwikkeld, zoals:
- de aanvullende hospitalisatiesverzekering
- de aanvullend pensioenverzekering
- de aanvullende verzekering voor arbeidsongevallen.
