Hoofdstuk 4 Tekst 1

Question 1

Een citroen heeft letterlijk een … (buruk ) smaak.

…. (acı bedel)

Answer 1

wrang

wrange prijs

1-het geeft je een vervelend gevoel
vb: zij maakte een wrange opmerking

2-wat een onaangename smaak geeft
vb: citroensap is erg wrang

Question 2

Bij het concert waren veel fans aanwezig. …. (bir çoğu) had al een jaar van tevoren een kaartje gekocht.

Answer 2

menigeen

uitspraak: me-nig-EEN

-vrij veel mensen
vb: menigeen denkt daar anders over

!!! menigeen’den sonra fiil tekil şahıs gibi kullanılır!!!

Question 3

… (Felaket) heeft toegeslagen: de orkaan heeft een groot aantal huizen verwoest.

Answer 3

Het noodloot

het noodloot

uitspraak: NOOD-lot

-ongelukkige toevalligheid
vb: het noodlot heeft mij getroffen

talihsiz tesadüf, kader, felaket

de orKAAN: fırtına

Question 4

De crimineel zal zijn straf niet … (kaçmak). Hij moet drie jaar gevangenis in.

Answer 4

ontlopen

uitspraak: ont-LO-pen

-uit de weg gaan door niet te blijven / ergens mee weg komen
vb: je kunt je noodlot niet ontlopen

ontlopen / ontliep / is ontlopen

Question 5

De brand in de woning bleek … (kontrol edilemez) en sloeg over naar de nabijgelegen gebouwen.

Answer 5

onbeheersbaar

on-be-HEERS-baar

-niet kan iets doen, niet beheersen

Question 6

De werknemer werd steeds bozer bepaald moment kon hij zijn woede niet meer … (kontrol etmek) en begon hij te schreeuwen en te slaan.

Answer 6

beheersen

uitspraak: be-HEER-sen

-kalm blijven
vb: hij wilde gaan schelden, maar hij beheerste zich
tegenstelling: opwinden

-iets goed kunnen
vb: hij beheerst het Nederlands perfect

Question 7

Oliver heeft zo’n enorme trek in patat, dat hij … niet meer kan … (kendini kontrol etmek) en een dubbele portie bestelt.

Answer 7

zich … beheersen

zich beHEERsen

-zich kan controleren, tegen houden

Question 8

De winst is deze maand 1000 euro. We hopen dat de winst volgende maand … (üç katına çıkmak) zal zijn; 3000 euro lijkt ons een mooi bedrag.

Answer 8

verdrievoudigd

verdrievoudigen
-3 keer zo groot maken

Question 9

Ze heeft het heel druk, dus ik kan haar niet met extra taken … (yüklemek). Wil jij dit project daarom leiden?

Answer 9

belasten

uitspraak: be-LAS-ten

1-iemand iets opdragen
vb: zij is belast met de zorg voor de kinderen
tegenstelling: ontlasten

2-belasting laten betalen
vb: benzine is belast met 30% accijns

3-zwaarder maken
vb: deze lift wordt te zwaar belast

4-een last aan iemand meegeven
vb: die ezel was veel te zwaar belast
tegenstelling: ontlasten

Question 10

Aan de donkere wolken en de toenemende wind kun je merken dat er onweer … (yavaşça yaklaşmak).

Answer 10

nadert

naderen

uitspraak: NA-de-ren

-langzaam dichterbij komen
vb: het onweer nadert

Question 11

Onderzoek moet … (laten zien) wat beter is voor baby’s: flesvoeding of borstvoeding.

Answer 11

uitwijzen

uitspraak: UIT-wij-zen

-laten zien dat het zo is
vb: het onderzoek wijst uit dat zijn hart niet goed werkt
synoniemen: aantonen, bewijzen
tegenstelling: aanvallen

ik wijs uit (… ik uitwijs)
jij/u wijst uit (… jij uitwijst)
hij/zij wijst uit (… hij uitwijst)
wij/zij/jullie wijzen uit (… wij uitwijzen)
ik/jij/u/hij/zij wees uit (… ik uitwees)
wij/zij/jullie wezen uit (… wij uitwezen)
hij heeft uitgewezen

Question 12

De grafiek laat zien dat de omzet van het bedrijf dit jaar niet zoveel is gestegen als de jaren ervoor; de omzetgroei is … (sabitleşti, plato yaptı).

Answer 12

afgevlakt

afvlakken

uitspraak: AF-vlak-ken

-minder snel stijgen, vlak worden, plato maken
vb: na de tweede golf vlakten de besmettingen geleidelijk toch af
tegenstelling: oplopen

Question 13

Soms lijkt het alsof een hele gemeenschap eenzelfde mening heeft. Als je die mening niet deelt, is het goed om een … (karşıt görüş) te laten horen.

Answer 13

tegengeluid

het tegengeLUID

-een andere mening laten horen

Question 14

De ideeën over het kunstwerk zijn heel verschillend. Een … (eş sesli, ortak) oordeel is onmogelijk.

Answer 14

gelijkluidend

gelijkLUIdend

Question 15

De voorzitter laat weten dat hij ermee stopt. De vraag wie zijn functie zal overnemen, … direct … (hemen/ısrarla ortaya çıkıyor).

Answer 15

dringt zich … op

uitspraak: OP-drin-gen

-voortdurend op een vervelende manier contact maken
vb: zij dringt zich steeds op aan mijn vrienden

*iemand iets opdringen [net zo lang praten tot hij het neemt]

*de gedachten dringen zich op [opkomen zonder dat je er iets tegen kunt doen]

ik dring op (… ik opdring)
jij/u dringt op (… jij opdringt)
hij/zij dringt op (… hij opdringt)
wij/zij/jullie dringen op (… wij opdringen)
ik/jij/u/hij/zij drong op (… ik opdrong)
wij/zij/jullie drongen op (… wij opdrongen)
hij heeft opgedrongen

Question 16

Voor het … (groter maken) van volgende financiële reserves is het belangrijk om iedere maand een bepaalde bedrag opzij te leggen.

Answer 16

opbouwen

uitspraak: OP-bou-wen

1-uit verschillende delen tot een geheel maken
vb: de toren is omgevallen, nu kun je hem weer opbouwen
synoniemen: bouwen samenstellen construeren
tegenstellingen: slopen afbreken slechten

2-in elkaar zetten, samenstellen
vb: hoe moet je zo’n verhaal opbouwen?

*een bedrijf opbouwen [het stichten en groter maken]

tegenstellingen: slopen afbreken slechten

Question 17

De voetbaltrainer legde de speler uit wat hij fout gedaan had, zodat hij in de tweede helft van de wedstrijd beter zou presteren. De kritiek was … (yapıcı) bedoeld.

Answer 17

opbouwend

-positieve kritiek waarmee iemand kunt beteren

*opbouwende kritiek [waar je wat aan hebt]

Question 18

Het bloed in je lichaam stroomt door holle buisjes, die … (damarlar) genoemd worden.

Answer 18

bloedvaten

het bloedvat. - !!! de bloedvaten ‘met een “t”’

uitspraak: BLOED-vat

-buisje in je lichaam waar bloed doorheen gaat
vb: de zuster stak de naald in het bloedvat
synoniem: ader

slagader (arter)
haarvaten (kılcal damar)
ader (ven)

Question 19

Bij een … (hartaanval) krijgt een deel van de hartspier geen zuurstof meer en werkt niet meer.

Answer 19

hartinfarct

het hartinfarct

uitspraak: HART-in-farkt

-afsterven van een deel van de hartspier
vb: mijn vader heeft al eerder een hartinfarct gehad
synoniem: hartaanval

Question 20

Een … (felç) wordt ook wel attaque genoemd. Bij een … (felç) gaat er iets mis met de bloedcirculatie in de hersenen.

Answer 20

beroerte

uitspraak: be-ROER-te

-bloeding in de hersenen
vb: na die beroerte was opa aan de linkerzijde verlamd

*zich een beroerte schrikken [heel erg schrikken]

*een rolberoerte krijgen [heel erg schrikken]

synoniemen: hersenbloeding attaque CVA

Question 21

De … (de laatste) in de judocompetitie is Mik de Graaf. Hij heeft tot nu toe de minste punten gescoord en staat helemaal onder aan de lijst.

Answer 21

hekkensluiter

de hekkensluiter van die trend: bu trendin son noktası

Question 22

Door dagelijks met treinpuzzels te oefenen, zou je je … (düşünme yeteneği/gücü) kunnen verbeteren. Je traint daarmee je hersenen, zoals sporters hun spieren trainen.

Answer 22

denkvermogen

het denkvermogen

uitspraak: ver-MO-gen het vermogen

-de kracht van iets
vb: deze auto heeft een vermogen van 20 pk
synoniemen: macht capaciteit
tegenstelling: onvermogen
wat iemand kan
vb: we hebben het vermogen om onze zintuigen te gebruiken

Question 23

Door al zijn leugens is hij nu in een … (ingewikkelde en lastige) situatie gekomen. Ik ben benieuwd hoe hij deze ingewikkelde en lastige toestand gaat oplossen.

Answer 23

netelige

uitspraak: NE-te-lig

-moeilijk of lastig
vb: we waren in een netelige situatie terechtgekomen
synoniem: pijnlijk

Question 24

De situatie wordt met de dag slechter; het gaat nu echt … (daha kötü).

Answer 24

bergafwaarts

uitspraak: berg-AF-waarts

-langs de helling naar beneden
vb: toen we over de top waren, gingen we bergafwaarts

-de situatie die elke dag slechter wordt

*het gaat bergafwaarts [het wordt minder, slechter]

Question 25

Men verwacht dat de huizenverkoop de komende jaren zal stijgen. Deze voorzichtige … (voorspelling, tahmin) is gebaseerd op een lichte stijging in de afgelopen drie maanden.

Answer 25

prognose

uitspraak: prog-NO-se

-uitspraak over hoe iets waarschijnlijk zal verlopen
vb: de prognose was dat Ajax zou verliezen

Question 26

Het is een … (yanlış kanı) dat vitaminepillen geen schade kunnen geven. Een teveel lan we degelijk een negatief effect op je gezondheid hebben.

Answer 26

misvatting

uitspraak: MIS-vat-ting

-een idee dat niet klopt
vb: het is een misvatting dat je in deze klas geen huiswerk hoeft te maken

Question 27

De oude man zat in zichzelf te … (mırıldanmak) terwijl hij door het park liep.

Answer 27

mompelen

uitspraak: MOM-pe-len

-het onverstaanbaar zeggen, binnensmonds
vb: je moet niet mompelen, maar duidelijk praten

Question 28

Ik hoorde iemand … (kapıyı tıkırdatmak), maar toen ik ging kijken, was er niemand.

Answer 28

morrelen aan de deur

Question 29

De klimaatwetenschappers waarschuwen voor een … (kıyamet senaryosu) als we geen actie ondernemen tegen de opwarming van de aarde.

Answer 29

doemscenerio

Question 30

Ondanks zijn leeftijd is de oude man nog steeds erg …(canlı,dinç) en wandelt hij elke dag in het park.

Answer 30

kwiek

-vol leven en energie
vb: kwiek kwam het omaatje naar ons toe lopen

synoniem: vitaal

Question 31

De planten in de tuin bloeien en zien er fantastisch uit. …. (dezavantajı, aan de andere kant) is dat ze heel veel insecten aantrekken waar we nogal last van hebben.

Answer 31

De keerzijde

uitspraak: KEER-zij-de

-de minder mooie andere kant
vb: de keerzijde van het verhaal is dat we moeten verhuizen
de keerzijde van de medaille [het nadeel dat bij een voordeel hoort]

Question 32

Als we niet snel maatregelen nemen, … (tehdit oluşturmak / tehdit etmek) we de deadline te missen.

Answer 32

dreigen
dreigen

uitspraak: DREI-gen

-bang maken door iets te doen of te zeggen
vb: de inbreker dreigde met een mes

synoniem: bedreigen
het gebeurt bijna

Question 33

… (demans el kitabı / demans rehberi) biedt zorgverleners praktische richtlijnen voor de omgang met dementiepatiënten.

Answer 33

het dementiedraaiboek

Question 34

Heb je … (bazen /arada bir) geprobeerd om sushi zelf te maken?

Answer 34

weleens

uitspraak: wel-EENS

-af en toe
vb: mijn zus draagt weleens een lange rok

synoniem: soms

Question 35

Ons … (başlangıç noktası / temel prensip) is om altijd de klanttevredenheid te waarborgen.

Answer 35

uitgangspunt

Question 36

Zijn oma begint te … (bunamak, demans gelişmesi) en heeft steeds meer hulp nodig.

Answer 36

dementeren

uitspraak: DE-men-te-ren

-je geestelijke vermogens verliezen
vb: veel ouderen gaan op hoge leeftijd dementeren

dementerenden: demans hastası insanlar

Question 37

Ik heb een artikel geschreven voor … (mesleki dergi) over duurzame energie.

Answer 37

het vakblad

Een vakblad is een tijdschrift dat gewijd is aan een bepaald vak, een beroep.

het blad
-boekje met wisselende inhoud, dat regelmatig verschijnt
vb: in dat weekblad staat een leuk bericht
synoniemen: tijdschrift

Question 38

de uitdaging

Answer 38

meydan okuma

Question 39

afremmen

Answer 39

yavaşlamak

uitspraak: AF-rem-men

-een voertuig langzamer laten rijden
vb: je moet in de bochten wel wat meer afremmen
synoniem: remmen

-een ontwikkeling langzamer laten verlopen
vb: we gaan het geven van leningen wel wat afremmen

Question 40

achterhaalen

Answer 40

tespit etmek

uitspraak: ach-ter-HA-len

-iets of iemand zoeken en vinden
vb: we hebben achterhaald waar hij vandaan komt
synoniemen: opsporen detecteren

Question 41

schelen

Answer 41

fark yaratmak

uitspraak: SCHE-len

-verschil uitmaken
vb: het scheelt dat hij zo aardig is

Algemene uitdrukkingen:
wat scheelt eraan? [wat is er aan de hand?]