Hoorcollege 13C

Question 1

plaats van vertering

Answer 1

dunne darm (en maag)
- duodeunum-jejenum

Question 2

Wie zijn de hoofdrolspelers bij vertering

Answer 2

verterings-enzymen

Question 3

doel van vertering

Answer 3

zorgen dat voedsel door de darm heen kan naar het bloed

Question 4

hoe klein moet het eten zijn om opgenomen te worden door de darm?

Answer 4

afbraak van macromoleculen tot opneembare subunits.

Question 5

Welk onderscheid kan er gemaakt worden m.b.t. opneembare units? (3 delen)

Answer 5

eiwitten
suikers (polysacchariden)
vetten

Question 6

hoe klein moeten eiwitten/peptiden gemaakt worden?

Answer 6

Aminozuren
Dipeptiden
Tripeptiden

Question 7

hoe klein moeten suikers/polysacchariden gemaakt worden?

Answer 7

Monosaccharide

glucose, fructose, galactose

Question 8

hoe klein moeten vetten gemaakt worden?

Answer 8

Vetzuren

Mono-acylglycerol

Question 9

Hoe worden de vetten, suikers en eiwitten opgenomen?

Answer 9

Fase 1: opname van kleine subunits
Fase 2: omgezet in Acetyl CoA
Fase 3: Krebs cycles en omzetting in ATP/energie

Question 10

Stappen vertering

Answer 10

• eerst mechanisch verkleining voedsel met gebit en door malen/mengen in proximale deel maag-darmkanaal
• vervolgens stapsgewijze enzymatische vertering
• niet zelf verteerd worden!
• adaptatie aan dieet (bijv. bij neonaat)

Question 11

waardoor worden koolhydraten verteerd?

Answer 11

glycosidasen

Question 12

waardoor worden eiwitten verteerd?

Answer 12

peptidases/proteasen

Question 13

Substraat specifieke hydrolase voor koolhydraten? In andere woorden, waardoor worden koolhydraten verteerd?

Answer 13

glycosidasen

Question 14

waardoor worden vetten verteerd?

Answer 14

(fosfo)lipasen

Question 15

waar worden verteringsenzymen gemaakt?

Answer 15

Meeste digestie enzymen worden gemaakt in de exocriene pancreas (acinaire cellen).
Soms gemaakt door maagcellen (hoofdcellen) of dunne darmcellen (enterocyten)

Question 16

waar worden verteringsenzymen gemaakt?

Answer 16

Meeste digestie enzymen worden gemaakt in de exocriene pancreas (acinaire cellen).
Soms gemaakt door maagcellen (hoofdcellen) of dunne darmcellen (enterocyten)

Question 17

wat is (biet/riet) suiker?

Answer 17

sucrose, een disacharide

Question 18

wat splitst sucrose?

Answer 18

Splitsing glycosidische binding door sucrase. Dus is de O-verbinding tussen een glucose en fructose. Water is hiervoor nodig.

Question 19

wat is zetmeel?

Answer 19

amylose en amylopectine.

Zetmeel = (glucose)n

Question 20

wat splitst zetmeel?

Answer 20

amylase splitst alleen alfa 1,4 bindingen in zetmeel en knipt niet aan uiteinden.

Question 21

Waarin wordt zetmeel gesplitst door amylase?

Answer 21

• grensdextrines > geknipt door dextrinase in > galactose
• maltose > geknipt door maltase in > glucose
• maltotriose > geknipt door maltase in > glucose

Question 22

Waarin wordt suiker/sucrose gesplitst door sucrase?

Answer 22

glucose en fructose

Question 23

waarin wordt melksuiker/lactose geknipt?

Answer 23

lactose wordt door lactase geknipt in glucose en galactose

Question 24

transport glucose membraan cel

Answer 24

dit is altijd actief transport, Natrium afhankelijk d.m.v. SGLT1 transporteren.

Question 25

Waar vindt koolhydraatvertering plaats?

Answer 25

dunne darm door amylase uit pancreas (en een beetje uit speeksel) en brushborder-enzymen.

Question 26

Brushborder enzymen

Answer 26

sucrase, maltase (gluco-amylase), dextrinase (isomaltase) en lactase

Question 27

Waarin verschilt eiwit vertering van koolhydraatvertering?

Answer 27

- eiwit vertering begint in de maag - denaturatie van eiwit (door lage pH) - knippen van eiwitketens door pepsine maakt denaturatie irreversibel

Question 28

Verloop eiwitvertering duodenum en jejunum

Answer 28

Knippen van gedenatureerd eiwit tot polypeptides door endoproteases (trypsine, chymotrypsine, elastase (uit pancreas)) Knippen tot aminozuren en di- en tripeptiden door exoproteases (carboxypeptidase (pancreas), amino peptidase (brush border))

Question 29

Endoproteases

Answer 29

Deze knippen eiwitten in het midden van de keten

Question 30

Exoproteases

Answer 30

Deze knippen de uiteinden van de keten, de carboxyl of aminogroep.

Question 31

wat is er speciaal aan de gastrische en pancreatische enzymen?

Answer 31

het zijn proteolytische enzymen, dit betekent dat ze door elkaar geknipt moeten worden om geactiveerd te worden.

Question 32

Waarin worden vetten geknipt?

Answer 32

Lipase breekt triacylglycerol af tot monoacylglycerol en twee vetzuren. Dieet vet bestaat voornamelijk uit triacylglycerol.

Question 33

Reactie lipase

Answer 33

TAG (vet; hydrofoob) + 2H2O --> monoacylglycerol + 2 vetzuren Dit gebeurt door pancreas lipase (hydrofiel)

Question 34

verklaar vet en water emulsies

Answer 34

Dieet vet bestaat voornamelijk uit TAG die samenklitten door hydrofobe interacties, terwijl water hydrofiele waterstofbruggen wil vormen. Lipase werkt op grensvlak vetdruppel met water. - Hoe kleiner vetdruppen hoe groter het oppervlak hoe meer lipases tegelijk kunnen werken

Question 35

hoe heet het vergroten van oppervlak van vet door lipase?

Answer 35

emulgeren

Question 36

Hoe werkt de pancreas lipase op vet?

Answer 36

werkt op vet-water emulsie. | Emulsie maken door verwarmen, mengen (maag) en emulgatoren (amfipatische moleculen/zeep)

Question 37

door welke stoffen wordt er geëmulgeerd?

Answer 37

galzouten (gal) | lyso)fosfolipiden (gal

Question 38

Eigenschappen galzouten

Answer 38

Gemaakt van cholesterol in de lever | Hydrofobe (C en H) en hydrofiele (negatieve gedeelte) kant

Question 39

Wat is de rol van galzouten?

Answer 39

Eerste rol galzouten - emulgatie vetdruppels voor betere werking lipase Tweede (belangrijkste) functie van galzouten: - vorming van gemengde micellen t.b.v. efficiente vetzuurabsorptie door darmcellen

Question 40

micel

Answer 40

Een gal-micel is een vesicle of een detergent, die op de vetdruppel gaat zitten. Hierdoor wordt de vetdruppel geëmulgeerd. Zo kan lipase beter de vetten afbreken.

Question 41

Bescherming tegen autodigestie (deel 1)

Answer 41

glycocalyx en slijm aan amicale kant vormen barrière. De glycocalyx zijn suikers die zich bevinden in het membraan van de darm Deze zorgen ervoor dat pepsinen en proteasen niet de eiwitten van de darm kunnen verteren.

Question 42

activering pepsine

Answer 42

Activering van pepsine pas in de maag. Pepsinogeen (niet actief) > pH verlaging conformatie verandering > afknippen remmend gedeelte > actief pepsine

Question 43

activering pancreas zymogenen

Answer 43

Activering van pancreas zymogenen door enterokinase(-peptidase) in dunne darm. De enterokinase zitten op de top van de villi. Deze zetten trypsinogeen om in trypsine. Deze kan op zijn beurt weer andere enzymen activeren > proteolytische cascade.

Question 44

welke enzym zet pro-enzymen om actieve enzymen?

Answer 44

trypsine zet zichzelf (trypsinogeen) om, en activeert elastase, carboxypeptidase, chymotrypsine, lipase.

Question 45

wat is verdere bescherming tegen autodigestie? (deel 2)

Answer 45

snelle vervanging van darmcellen | - darmcel migreert in ongeveer 3 dagen van crypt naar villus top en wordt dan afgestoten.

Question 46

Adaptatie bij neonaat

Answer 46

- Lactase: alleen bij sommige mensen ook lactase expressie als volwassenen, maar verder alleen als neonaat. - Rennine: melktremmer breekt specifiek melkeiwit caseïne af, zodat melk klontert en langer in de maag blijft. - maag/tong lipase: breekt vet al af in maag = betere vertering

Question 47

Vertering gerelateerde ziektes

Answer 47

te weinig of geen verteringsenzymen - Algemeen = exocriene pancreasinsufficientie - EPI - Specifiek = een enzym werk niet goed bijv. lactase deficiëntie of gestoorde vetvertering/absorptie bij galgangobstructie.

Question 48

Kenmerken te weinig of niet-werkzame verteringsenzymen

Answer 48

- gebrek aan voedingsstoffen > vermagering, slechte conditie ondanks goed eten. - niet-normale ontlasting > te veel, andere kleur, of andere consistentie (soms diarree) - soms kramp-winderigheid-diarree door bewerking voedsel in dikke darm door bacteriën = fermentatie.

Question 49

Welke enzymen moeten aangevuld worden bij EPI?

Answer 49

- proteases - amylase - lipase - fosfolipase