Hugræn Atferlismeðferð í geðhjúkrun (23.nóv) Flashcards
1
Q
Hverjar eru grundvallarhugmyndir HAM ?
A
- Hugsanir og viðhorf leggja grunn að tilfinningum, líðan og atferli
- Neikvæðar tilfinningar og atferli geta sprottið af hugsunum og viðhorfum sem eru óréttmætar
- Hugsanir sem valda vanlíðan og óhjálplegu atferli eru oft óréttmætar
- Atferli getur haft umtalsverð áhrif á hugsanir og tilfinningar
- í HAM eru tengsl hugsana, atferlis, tilfinninga og líkamlegra viðbragða sérstaklega til skoðunar
2
Q
Megin tilgangur HAM er að hjálpa einstaklingum að…. ?
A
- Skoða viðhorf sín og gera sér grein fyrir mögulegum óréttmætum hugsunum (hugsanabjögunum), ásamt óhjálplegu atferli
- Gera hugsanir óvirkar með því að endurmeta þær og féfengja á kerfisbundinn hátt
- Byggja upp hjálplegt atferli og hugsanir sem leiða til bættrar líðunar
3
Q
Hvað eru sjálfvirkar hugsanir?
A
- Eru sjálfvirkar og koma ósjálfrátt
- Það er hægt að verða sér meðvitaður um óboðnar hugsanir
- þær geta komið fram leiftursnöggt og eru hraðar
- viðkomandi leggur trúnað á þær og eru þær því ekki dregnar í efa
- Geta koið fram sem myndir, minningarbrot og innri rödd
- Markmið meðferðar er að gera sér grein fyrir óboðnum hugsnum og tengslum við sterkar tilfinningar
- Svipaðar hugsanir tengjast oft tilteknum vanda eða aðstæðum
4
Q
Nefndu dæmi um gagnlegar spurningar til að greina sjálfvirkar hugsanir
A
- Hvað fór í gegnum huga mér rétt í þann mund sem líðan mín breyttist?
- Hvað var ég að gera og hvað var um að vera?
- Hvaða minningar tengjast þessari hugsun ?
- Með hverjum var ég ?
- Hvað sagði þriðja eyrað ?
- Fann ég fyrir öðrum tilfinningum ?
- Fann ég fyrir líkamlegum einkennum ?
- Hvað er ég vön að gera í svipuðum aðstæðum ?
5
Q
Hvernig er tilfinningalíðan tengd hugsunum?
A
- Depurð / þunglyndi > hugsanir um missi
- Sektarkennd / skömm > sjálfsásakanir og óttahugsanir
- Reiði / pirringur > hugsanir um að vera beittur ósanngirni
- Kvíði / ótti / áhyggjur > hugsanir um að vera í hættu
- Minnimáttar / vanmáttarkennd > neikvæðar samanburðarhugsanir
- Einmannakennd > fæ ekki næga athygli og ástúð frá öðrum
- Vonleysi > vandamálin munu aldrei leysast
6
Q
Nefndu dæmi um sjálfvirkar ,,óréttmætar hugsanir’’
A
- Svart / hvítt hugsanir
- Valkvæð athygli
- Treyst á hugboð
- Sjálfsgagnrýni / ásakanir
7
Q
Hvað eru Svart / hvítt hugsanir ?
A
- Allt eða ekkert hugsanir
- ,,Ég verð’’ ,,Þú ættir’’ staðhæfingar
- Hörmungarhyggja (Catastrophizing)
8
Q
Hvað er valkvæð athygli (selective attention) ?
A
- Alhæfing
- Hugarsía (mental filter)
- Litið framhjá því jákvæða
- Ýkjur og minnkun
9
Q
Hvað er að treysta á hugboð ?
A
- Hugarlestur (mind reading)
- Neikvæð forspá (fotrune telling)
- Tilfiningarök (emotional reasoning)
10
Q
Hvernig er sjálfsgagnrýni / ásakanir?
A
- Sjálfsmiðuð (personalization)
- Uppnefning (Labeling)
11
Q
Nálganir innan HAM beinast að…..?
A
Hugsunum - Hegðun - Líkamanum
12
Q
Hvernig er stuðlað að jafnvægishugsunum og mótrökum ?
A
- Er hægt að hugsa málið eða skilja á fleiri vegu ?
- Hve hjálplegt, eða óhjálplegt er þetta viðhorf eða trú þín ?
- Getur eh sem ég treysti lagt annan skilning í aðstæðurnar en ég?
- Ef, þú sérð hlutina í þessu ljósi hvernig telur þú að aðrir sjái það ?
- Hvað myndi ég ráðleggja öðrum sem væru í þessum aðstæðum ?
- Hvað væri það versta/ besta sem gæti gerst ef hugsun mín væri rétt?
- Hvað myndi ég gera?
- Ef ég myndi líta til baka eftir 3-4 ár á stöðuna sem ég er í núna, myndi hún vera svona mikilvæg eða erfið ?
- Bý ég yfir styrkleika eða hæfileikum se még vanmet í þessum aðstæðum ?
- Hef ég eh rök fyrir réttmæti hugsunar minnar?
- Er ég ósanngjörn í eigin garð og tek ég ábyrgð á eh sem ég hef ekki vald á?
13
Q
Hvernig eru mótrök og endurskoðun hugsana?
A
- Hvað styður sannleiksgildi hugsunarinnar (Examine the Evidence) ?
- Styðjandi hugsanir (The double standar method)
- LEysa mál með nýjum aðferðum (The experimental technique)
- Framkalla hlutlausar hugsanir ( Thinking in shades of grey)
- Könnunarleiðin
- Skilgreining orðalags (Define Terms)
- Merkingarbreyting (The semantic method)
14
Q
Hvað er virknimeðferð / athafnameðferð ?
A
- Virknimeðferð er meðfeðr þar sem einstaklingar fylgjast með tilfinningalíðan sinni og færni í tengslum við mism virkni. Þeir læra að auka fjölda ánægjulegra athafna og auka jákvæð samskipti við umhverfið og aðra einstaklinga til að bæta líðan og færni
- Virkni- / athafnameðferð er oft hluti HAM en er einnig veitt eins og sér
> rannsóknir á árangri virkni-/ athafnameðferðar hafa sýnt jákv niðurstöður sérstaklega fyrir einstaklinga með þunglyndi og/eða kvíða. þær sýna bætt geðslag, aukna daglega virkni sem og aukin jákvæð samskipti
15
Q
Hverjar eru 2 meginleiðir við notkun athafnaskráningar?
A
Til sjálfseftirlits:
- Í þeim tilgangi að greina atferli og skoða hvaða athafnir veita ánægju, gefa lífinu merkingu og upplifun eigin færni
- Greina og prófa óhjálplegar hugsanir
Til að skipuleggja virkni
