inobasyon

Question 1

“Ang wikang pambansa sa Pilipinas ay Filipino. Samantalang
nililinang, ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa
umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang wika.”

Answer 1

Konstitusyon ng 1987, Artikulo XIV,
Seksyon 6

Question 2

pagiging opisyal na wika
sa komunikasyon at opisyal na wika sa edukasyon ng Filipino,
kasabay ng wikang Ingles at katulong ang mga wikang rehiyonal:

“Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang
mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino at, hangga’t
walang ibang itinatadhana ang batas, Ingles. Ang mga
wikang panrehyon ay pantulong na mga wikang opisyal sa
mga rehyon at magsisilbi na pantulong na mga wikang
panturo roon.”

Answer 2

Konstitusyon ng 1987, Artikulo XIV, Seksyon 7

Question 3

Ang pagsasalin ay isang proseso ng paglilipat ng mga salita o
mensahe sa, kalapit na katumbas na diwa na gamit ang ibang
wika

Answer 3

Griarte, 2014

Question 4

Ang pagsasalin ay paglalahad sa tumatanggap ng wika ng
pinakamalapit na natural na katumbas ng mensahe ng simulang
wika, Una ay sa kahulugan at Pangalawa ay sa estilo

Answer 4

Eugene Nida, 1964

Question 5

Ang pagsasalin ay paglilipat ng isang akda sa pinakamalapit na
diwa mula sa _______________ patungo sa
____________________________

Answer 5

simulaing lengguwahe (source text)
tunguhang lengguwahe (target text)

Question 6

Ang pagsasalin ayon kay _______________ ay ito isang gawaing
binubuo ng pagtatangkang palitan ang isang nakasulat na
mensahe sa isang wika ng gayon ding mensahe sa ibang wika.

Answer 6

Peter Newmark

Question 7

Ang pagsasalin naman ayon kay ______________ ay ito ay
muling paglalahad sa tumatanggap na wika ng tekstong
naghahatid ng mensaheng katulad ng simulaang wika ngunit
gumagamit ng piling mga tuntuning panggramatika at mga salita
ng tumatanggap na wika.

Answer 7

Mildred Larson

Question 8

Ang pagsasalin ayon kay _____________ ay ang malikhain at
mahabang proseso ng pagkilala at pag-unawa sa mga
kahulugang taglay ng isang wika, at ang malikhain at mahabang
proseso ng paglilipat ng mga ito sa kinilala at inunawang mga
kahulugan ng isa pang wika.

Answer 8

Benilda Santos

Question 9

Ayon naman kay ______________, ang pagsasalin ay
maihahalintulad sa pagsasalin ng isang basong tubig sa ibang
baso. Sa pagsasalin ng tubig, hindi lahat naisasalin, ang basong
pinaggalingan ng tubig ay nanatiling basa, isang patunay na hindi
lahat ng laman ng baso ay naisalin. Sa pagsasalin ng tubig, ang
elemento nito ay maari ring maapektuhan ng mga sangkap sa
hangin

Answer 9

Alfonso Santiago

Question 10

Isinalin niya nang patula sa
Latin ang Odyssey ni Homer.

Answer 10

Andronicus

Question 11

May isang pangkat ng mga iskolar sa Syria ang nakaabot ng
_____ sa pagsasalin sa Arabic ng mga isinulat nina Aristotle,
Plato, Galen, Hippocrates at marami pang ibang kilalang mga
pantas.

Answer 11

Baghdad

Question 12

Dakong ikalabindalawang siglo sinasabing nagsimula ang pagsasalin ng Bibliya. Sa wikang Aleman, ang kinikilalang
pinakamabuting salin ay ang kay ___________ (1483-1646). Sa
katotohanan ay dito nagsimulang makilala sa larangan ng
pandaigdig na panitikan ang bansang Alemanya.

Answer 12

Martin Luther

Question 13

pinakatuktok sa pagsasaling wika sa inglatera

Answer 13

ikalawang Elizabeth

Question 14

wika ng kauna-unahang teksto ng Matandang Tipan

Answer 14

Aramaic

Question 14

salin ni Origen noong ikatlong siglo na nakilala sa Septuagint

Answer 14

Griyeyo

Question 15

salin ni Jerome noong ikaapat na siglo

Answer 15

Latin

Question 16

kauna-unahang nagsalin ng Bibliya sa
wikangIngles noong ikalabing – apat
na siglo

Answer 16

John Wycliffe

Question 17

Masasabing nagsimulang magkaanyo ang pagsasaling-wika sa Pilipinas noong Panahon ng Kastila kaugnay ng pagpapalaganap ng Kristyanismo. Subalit gaya ng nasasaad sa kasaysayan,
naging bantilaw o urong-sulong ang naging sistema ng pagpapalaganap ng wikang Kastila sapagkat hindi naging
konsistent ang Pamahalaang Espanya sa pagtuturo ng wikang Kastila sa mga Indios na kanilang nasakop. Sa halip, lumaganap
ang Kristyanismo sa masang Pilipino sa pamamagitan ng kanilang mga katutubong wika.

Answer 17

Unang Yugto ng Kasiglahan

Question 18

Nagtuluy-tuloy pa rin ang pagsasalin ng mga pyesang orihinal na nasusulat sa wikang Kastila, kaalinsabay ng mga pagsasalin sa wikang pambansa ng mga nasusulat sa Ingles. Karamihan sa
mga isinaling dula ay itinanghal sa mga teatro na siyang pinakapopular na libangan ng mga tao sapagkat wala pa nooong sinehan o televisyon. Mapapansin din ang dami ng mga salin sa iba’t ibang genre ng panitikan sapagkat sa Panahon ngAmerikano nagsimulang makapasok sa Pilipinas nang maramihan ang mga iyon mula sa Kanluran.

Answer 18

Ikalawang Yugto ng Kasiglahan

Question 19

Ito ang pagsasalin sa Filipino ng mga materyales pampaaralan
na nasusulat sa Ingles, tulad ng mga aklat, patnubay, sanggunian, gramatika at iba pa kaugnay ng pagpapatupad sa Patakarang Bilinggwal sa ating sistema ng edukasyon. Kaugnayng nasabing kautusan, mas
marami ang kursong ituturo sa Filipino kaysa Ingles.

Answer 19

Ikatlong Yugto ng Kasiglahan

Question 20

Sa panahong ito, isinalin ang mga katutubong panitikang di – Tagalog. Kailangang-kailangang isagawa ang ganito kung talaga ng hangad nating makabuo ng panitikang talagang matatawag na “pambansa.”

Answer 20

Ikaapat na Yugto ng Kasiglahan

Question 21

Pinondohan ng Toyota Foundation ang isang proyekto hinggil sa pagsasalin ng mga piling panitikan ng ating mga kalapit-bansa. Ang nasabing Translation Project ay naisagawa sa pakikipagtulungan ng Solidarity Foundation.

Sa larangan ng drama, patuloy pa rin ang pagsasalin ng mga banyagang akda. Sina Rolando Tinio at Behn Cervantes at ibang
kilalang mandudula ng bansa ang nagsipanguna sa ganitong uri ng pagsasaling-wika.

Sa pagsasaling-wika sa Pilipinas, ang tanggapang maituturing na nangunguna at kinikilala sa larangang ito ay ang Komisyong sa Wikang Filipino na sadyang itinatag ng pamahalaan upang siyang mangalaga sa pagpapalaganap at pagpapaunlad ng wikang pambansa.

Answer 21

Ikalimang Yugto ng Kasiglahan

Question 22

The Art of Translation

Answer 22

Theodore Savory

Question 23

Toward a Science of Translating

Answer 23

Nida

Question 24

“Though no one will deny the artistic elements in good translating, linguists and philogists are becoming increasingly aware that the process of translation area amenable to rigorous description.”-

Answer 24

Nida

Question 25

“The contention that translation is an art will be admitted without hesitation by all who have had much experience of the work of translating; there may be others who will not so readily agree (but) a sound method is to compare the task of translating in all its forms with the universally acknowledged arts of painting and drawing. They are found to be parallel, step by step.”

Answer 25

Savory

Question 26

KATANGIAN NG TAGASALIN

Answer 26

1. Sapat na kaalaman sa dalawang wikang kasangkot sa pagsasalin 2. Sapat na kaalaman sa gramatika ng dalawang wikang kasangkot sa pagsasalin 3. Sapat na kakakayahan sa pampanitikang paraan ng pagpapahayag 4. Sapat na kaalaman sa paksang isasalin 5. Sapat na kaalaman sa kultura ng dalawang bansang kaugnay sa pagsasalin

Question 27

Si theodore Savory ay may itinalang mga nagsasalungatang mga teorya sa pagsasalin sa kanyang aklat na The Art of Translation (1968). ano ang mga sumusunod?

Answer 27

1. A translation must give the words of the original. 2. A translation must give the ideas of the original 3. A tanslation should read like an original work. 4. A tanslation should read like a translation. 5. A tanslation should reflect the style of the original 6. A tanslation should posses the style of the translator 7. A tanslation should read as a contemporary of the original 8. A tanslation should read as a contemporary of the translator 9. A translation may add to or omit from the original. 10.A translation may never add to or omit from the original.

Question 28

Ebalwasyon ng Pagsasalin

Answer 28

1. Paghahambing ng Salin sa original. 2. Balik-salin (Back Translation) 3. Pagsubok sa pag-unawa (Comprehension) 4. Pagsubok sa pagiging natural ng wikang ginagamit sa salin (naturalness test) 5. Pagsubok sa gaan ng pagbasa (Readability Test) 6. Pagsubok sa konsistensi

Question 29

Cut the piece of cheese with a sharp knife.

Answer 29

Hiwain ang kapirasong keso sa pamamagitan ng matalas na kutsilyo

Question 30

Trade between nations is called international trade

Answer 30

Ang pagkakalakalan ng mga bansa ay tinatawag na kalakalang pang-internayonal.

Question 31

Ayon kay _________, ang mga materyales o tekstong teknikal ay ginagamitan ng isang paraan ng pagpapahayag na tuwiran o tiyak. Ang bawat terminolohiyang teknikal ay karaniwang iisa lamang ang kargang kahulugan na di tulad sa ibang materyales na hindi teknikal. Sa larangan ng wika karaniwang tinatawag ito na rehistro o register. Isang espesyalisadong salita na ginagamit ng isang tiyak na grupo ng tao sa lipunan. Sa pagsasalin ng tekstong teknikal, karaniwang gumagamit ng salitang hiram at hindi na kailangan pang maisalin sa ibang wika sapagkat maaaring sumalungat ito sa mga panuntunan sa pagsasalin. Maaaring mabago ang kahulugan o hindi maging natural.

Answer 31

Santiago (1994)

Question 32

maaaring tapatan ng salin ay mayroon ding hindi dapat isalin at panatilihin ang orihinal na terminolohiya. Mayroon din mga terminolohiya na maaaring tapatan ng baybay sa wikang filipino kung gusto itong maging estilo ng isang nagsasalin. Maaaring balikan ang Gabay sa ortograpiyang Filipino ng KWF upang maging angkop ang paggamit ng mga teknikal na salita

Answer 32

Antonio