Les 4 - ADHD

Question 1

ADHD - verdeling onder twee hoofdsymptomen

Answer 1

• aandachtstekort 6/9
• hyperactiviteit-impulsiviteit 6/9

Question 2

DSM-5 criteria ADHD

Answer 2

A. Symptomen
B. Leeftijd -> voor twaalfde jaar begonnen – min 6m
C. Situaties -> op meer dan twee terreinen
D. ‘Impairment’-> significante beperkingen
maanden
E. niet tijdens schizofrenie/psychose of te verklaren door andere mentale stoornis

Question 3

Criteria A - symptomen

Answer 3

• 6/9 Aandachtstekort
• 6/9 Hyperactiviteit-impulsiviteit
• duur min 6 maanden

Question 4

ADHD verschijningsvormen

Answer 4

A. Aandacht
- ADHD - onaandachtig

• ADHD gecombineerd

B. hyperactiviteit/impulsiviteit
- adhd - hyperactief/impulsief

Question 5

prevalentie en beloop - kinderen

Answer 5

Kinderen: 5-8%

Kleuters: vooral hyperactief, impulsief

Lagere school: vaak gecombineerd beeld

Question 6

prevalentie adolescenten

Answer 6

Prevalentie 2-4%

Question 7

beloop adolescenten

Answer 7

• Minder hyperactiviteit, meer inwendige onrust
• Grotere impact op schools functioneren
• Experimenteergedrag

Question 8

prevalentie volwassenen

Answer 8

Prevalentie 3,4% (Fayyad ea, 2007); 40-60% kinderen met ADHD persisteren

Question 9

presentatie ADHD - volwassenen

Answer 9

• minder overbeweeglijkheid, - meer innerlijke onrust
• Impact op professioneel/relationeel functioneren
• Aanwezigheid van comorbide stoornissen

Question 10

comorbiditeit - zeer frequent met

Answer 10

= meer dan 50%
- Oppositional defiant or conduct disorder

Question 11

comorbiditeit - frequent met

Answer 11

Specific learning disorders, Anxiety disorder, Developmental coordination disorder, ASD

Question 12

comorbiditeit - minder frequent

Answer 12

Tic disorders, Depressive disorder

Question 13

differentiaal diagnose adhd

Answer 13

• Leeftijdsadequate overbeweeglijkheid, impulsiviteit en aandachtsspanne
• Verstandelijke beperking
• ASS
• Angst-en stemmingsstoornissen
• Reactieve hechtingsstoornis
• Normoverschrijdend gedragsstoornis, oppositioneel-opstandige gedragsstoornis

Question 14

ADHD model

Answer 14

genetische en omgevingsfactoren
->
hersenafwijkingen
-> aandachtsproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit

Question 15

neurobiologische evidentie

Answer 15

1. Neurochemisch
2. Genetisch
3. Elektrofysiologisch
4. structurele en functionele beeldvorming

Question 16

frequentie van genen <-> adhd

Answer 16

• Dopamine transporter = DAT - I
• Dopamine receptor = DRD4

Question 17

neurobiologische evidentie - elektrofysiologisch

Answer 17

• grotere theta
• lagere beta

Question 18

Op basis van EEG-resultaten poging tot interpretatie adhv 2 modellen

Answer 18

• Rijpingsvertraging
• Ontwikkelingsafwijking

Question 19

Structurele en functionele beeldvorming - bestudeerde structuren

Answer 19

• totaal hersenvolume
• nucleus caudatus
• cerebellum
• amygdala

Question 20

verschillende neuropsychologische theorieën

Answer 20

• Executieve functies
• Motivationele processen
• Tijdsprocessen
• Toestandsregulatie

Question 21

Executieve functies

Answer 21

• Responsinhibitie - interferentiecontrole
• Werkgeheugen
• Planning
• Vloeiendheid
• ‘Set shifting’

Question 22

ADHD en responsinhibitie

Answer 22

• Rem
• Vertraagt/pauzeert de beslissing om te reageren op een gebeurtenis:
• Afremmen van onmiddellijke reactie
• Onderbreken van een reactie
• Tegenhouden van storende gebeurtenissen, reacties

Question 23

Werkgeheugenmodel van Baddeley

Answer 23

Centraal
Executief:
1. Visuospatiaal Kladblok
2. Episodische
Buffer
3. Fonologische Loop

Question 24

planning

Answer 24

= vermogen om verschillende stappen te kunnen zien, beoordelen en kiezen om een doel te kunnen bereiken

Question 25

ADHD- motivationeel

Answer 25

=> Kinderen met ADHD kiezen vaker een kleine onmiddellijke beloning dan een grote uitgestelde belonging => 2 processen 1. Impulsieve drang naar onmiddellijke beloning 2. Shorter delay of reinfiorcement gradient/afkeer van wachten

Question 26

Shorter delay of reinfiorcement gradient

Answer 26

= afkeer van wachten = Het leereffect van beloning/straf op toekomstig gedrag neemt bij kinderen met ADHD sneller af dan bij andere kinderen wanneer er meer tijd zit tussen het gedrag en de beloning/straf

Question 27

dual pathway model

Answer 27

1. Cognitive/executive pathway 2. Motivational/affective pathway

Question 28

A TRIPLE PATHWAYHYPOTHESIS

Answer 28

1. CORTICO-VENTRAL STRIATAL LOOP DISTURBANCE 2. CORTICO-DORSAL STRIATAL LOOP DISTURBANCE 3. CORTICO- CEREBELLAR LOOP DISTURBANCE

Question 29

ADHD - tijdsprocessen

Answer 29

- Weinig besef van tijd, vnl ‘nu’ en ‘niet nu’ - Minder goed inschatten van tijd - Snellere interne klok, regelmatige mismatch met realiteit

Question 30

ADHD - toestandsregulatie

Answer 30

- Symptomen van ADHD fluctueren sterk door de dag door omgeving, motivatie,… - Ideale omstandigheden soms weinig verschil tussen kinderen met en zonder ADHD - Vooral verschillen in saaie, monotone situaties

Question 31

Toestandsregulatie - Cognitive-Energetic Model

Answer 31

Management/Executive Functioning: 1. effort 2. arousal 3. activation

Question 32

Child Effects

Answer 32

- Longitudinal studies show child ADHD symptoms lead to parenting difficulties - Manipulating child medication status changes parenting behavior - Manipulating the presence of child ADHD behavior affects parent functioning

Question 33

Parent Effects

Answer 33

- Approximately 65% of children with ADHD also have disruptive behavior (oppositional defiant or conduct disorder) - Parenting, and other family difficulties, causally linked to these comorbid problems

Question 34

Parenting Behavior

Answer 34

- Parenting interventions improve child disruptive behavior (and ADHD?) - Longitudinally, parenting difficulties predict child disruptive behavior (and ADHD?) - Child genetic risks interact with parenting as determinants of both child disruptive behavior and ADHD

Question 35

Parental ADHD symptoms linked to:

Answer 35

- inadequate monitoring - poor problem-solving - inconsistent parenting

Question 35

Parent Effects: Attributions

Answer 35

- Parents of children with disruptive behavior more likely to blame children for misbehaviour - These child-blaming attributions lead to more negative parenting

Question 36

klinisch beeld - symptoom domeinen

Answer 36

- onoplettendheid - hyperactiviteit - impulsiviteit

Question 37

klinisch beeld - psychiatrische comorbiditeit

Answer 37

- Angst en depressie - Gedragsstoornissen - Leerstoornissen

Question 38

klinisch beeld - functionele problemen

Answer 38

- Laag zelfbeeld - ongelukken - Roken, middelenmisbruik - Delinquentie - School/ work -schoolproblemen - gezinsproblemen - Problemen met leeftijdsgenoten

Question 39

behandeling ADHD - pijlers

Answer 39

1. Psycho-educatie 2. Niet-medicamenteus 3. Medicamenteus

Question 40

Andere behandelopties?

Answer 40

- ADHD toolkit - Werkgeheugentraining - Neurofeedback - Voeding