Lífsmörk

Question 1

Lífsmörk

Answer 1

Hiti

Púls

Blóðþrýstingur

Öndun

Question 2

Lífsmörk segir um

Answer 2

virkni/starfsemi líkamans (grunnástand og líðan)

Question 3

Hvenær á/þarf að mæla lífsmörk

Answer 3

Innlögn/komu á sjúkrahús

Breytingar á ástand sjúklings

Þegar sjúklingur greinir frá einkennum

Fyrir og eftir hjúkrunarmeðferðir sem geta haft áhrif á lífsmörk

Fyrir og eftir aðgerðir/ífarandi þætti, inngrip

Fyrir og eftir lyfjagjafir sem geta haft áhrif

Ef þarf upplýsingar um ástand/líðan sjúklings

Verklagsreglur

Question 4

Hyperthermia

Answer 4

ofhiti

Question 5

Pyrexia

Answer 5

hækkun líkamshita

Question 6

Hypothermia

Answer 6

lágur líkamshiti

Question 7

Líkamshiti - meta þarf

Answer 7

kjarnhita, yfirborðshita og upplifun sjúklings

Question 8

Breytingarmynd hita - 3 fasar

Answer 8

onset - course - flush

Question 9

Áhrifaþættir líkamshita

Answer 9

Aldur, líkamsklukka, æfingar, hormón, streita, umhverfisþættir

(nýrburar viðkvæmir fyrir hitabreytingu og aldraðir áhættu fyrir hypothermiu)

Question 10

Dæmi - ef sjúklingur er með hita

Answer 10

þá slær hjartað hraðar, púlsinn er hraður (veikur/þungur/skoppandi), efnaskiptin aukast í líkama, hiti hækkar vegna sýkingar, sjúklingur er með hraða öndun og BÞ hækkar/lækkar

Question 11

Ef sjúklingur hefur haft háan hita í langan tíma þá er líklegt að hann

Answer 11

hefur tapt miklum vökva (svita og öndun) hefur minna kraft í að drekka vökva = BÞ getur lækkað

Question 12

Líkamsklukkan á líkamshiti

Answer 12

Líkamshiti er lægstur kl 4-6 á morgnana. Hæstur kvöldin , síðdegis

Question 13

Normalgildi hjartsláttar

Answer 13

60-100 slög á mín

Question 14

Tachycardia

Answer 14

hraðtaktur

Question 15

Bradycardia

Answer 15

hægsláttur

Question 16

Sinus taktur

Answer 16

reglulegur taktur

Question 17

Arrythmia

Answer 17

hjartsláttaróregla

Question 18

Púlsþrýstingur

Answer 18

Munur á milli efri og neðri mörk

Question 19

Áhrifaþættir á hjartslátt

Answer 19

Aldur, kyn, æfingar, hiti, lyf, vökvaójafnvægi, streita, líkamsstelling, veikindi

(fæðumst með háan púls síðan lækkar hann með aldri, kk geta verið með lægri hjartsátt en kvk)

Question 20

Normalgildi blóðþrýstings

Answer 20

120/80

Question 21

Efri mörk

Answer 21

Samdráttur í sleglum

Question 22

Neðri mörk

Answer 22

Sleglar í hvíld

Question 23

Hypertension

Answer 23

háþrýstingur

Question 24

Hypotension

Answer 24

lágþrýstingur

Question 25

Ortostatískur blóðþrýstingur - réttstöðublóðþrýstingsfall

Answer 25

Einstaklingur liggur en þegar hann stendur þá fellur blóðþrýstingurinn

Question 26

Stærð armbandsins við blóðþrýstings mælingar þarf að vera

Answer 26

40% af ummáli handleggs

Question 27

Áhrifaþættir á blóðþrýsting

Answer 27

Aldur, streita, kyn, lyf, offita, líkamsklukka, hreyfing/áreynsla, sjúkdómsástand, „hvítusloppa áhrif”

Question 28

Afleiðingar háþrýstings:

Answer 28

Aukin hætta á heilablæðingu

Hjartaáfall

nýrnabilun

Question 29

Einkenni háþrýstings

Answer 29

Stundum engin einkenni, höfuðverkur, sjóntruflanir, mæði

Question 30

Breyting á hvaða lífsmörk er oft fyrsta teikn um að sé eitthvað alvarlegt?

Answer 30

Öndun

Question 31

Grunnstjórn öndunar

Answer 31

Mænukylfa

Question 32

Öndun - viðtakar

Answer 32

Miðbláæðar og ósæðanemar

Bregðast við breytingum á O2, CO2 og H+ í slagæðablóði

Question 33

Normalgildi öndun

Answer 33

12-20x á mín

Question 34

Bradypnea

Answer 34

hægöndun

Question 35

Tachypnea

Answer 35

más, mjög hröð öndun

Question 36

Áhrif á öndunartíðni

Answer 36

Æfingar, streita, umhverfishiti, lyf og fleira

Question 37

Eðlileg súrefnismettun

Answer 37

95-100%

Question 38

Súrefnismettunar mælir er mjög háður

Answer 38

blóðflæði og undirliggjandi ástandi/sjúkdómum

Question 39

Hypoxia

Answer 39

súrefnisskortur