Middelenmisbruik: Psychoanaleptica Flashcards
Wat zijn psycho-analeptica?
Producten die de psychische functies in hoofdzaak stimuleren
Welke onderverdeling bestaat hierin?
PLANTAARDIGE MIDDELEN: - KOFFIE, THEE, COLA: cafeïne - TABAK: nicotine - COCABLADEREN: cocaïne - BETELNOTEN: arecoline - KHATBLADEREN: cathinone
SYNTHETISCHE MIDDELEN (PSYCHOSTIMULANTIA)
actieve bestanddelen van farmaca die
(1) vaak ook illegaal worden gesynthe-tiseerd en
(2) in het illegale circuit terechtkomen: het gaat o.a. om amfetamine, methylamfetamine, methylfenidaat, …
Designer drugs: afgeleiden van o.m. amfetamine
Dus veel mensen eigenlijk die onder de noemer ‘verslaving’ horen. (nicotine en cafeïne)
Amfetamine (zeer beperkt nog als geneesmiddel gebruikt)
Heeft zeer simpele chemische structuur
Niet veel chemische kennis nodig om hier variaties van te maken
Waaruit is cocaïne gemaakt?
Uit blad van
- Erythroxylon coca
- Erythroxylon novogranatense
Waar vind men die bladeren waaruit cocaïne bestaat?
Bolivië - Peru - Ecuador - Colombië
Hoe kan de natuurlijke cocaïne gebruikt worden?
Cocabladeren (kauwen) en de psychoactieve inhoudsstof cocaïne
Zoals papaver: maakt inhoudsstof dat morfine is, dat toevallig iets doet in ons CZS. Hier dus ook die plant die cocaïne maakt. Bladeren kauwen (vaak met kalksteentje of assen als bolletje tussen wang en tanden houden, komt langzaam cocaïne vrij dan) Is inheems gebruik in die landen. 2 aparte dingen: coca-blad en zuivere cocaïne beleving van gebruik is ook heel anders!!
Bladeren afhalen, drogen, verkopen op lokale markt voor lokaal gebruik (kauwen; normale sociale aangelegenheid; ook afgeleide producten: snoepjes, thee,… Niet de zuivere dus, maar de bladeren, vrij weinig werkende stoffen dus)
Kunt ook de inhoudsstof eruit halen: een zout: cocaïne.HCl (spuiten of snuiven) kan men ook omzetten naar de base crack (mogelijk om te roken en inhaleren)
Wat is de historiek van cocaïne?
1859 isolatie van chemische stof uit blad
1863 Vin Tonique Mariani (Angelo Mariani)
1884 Sigmund Freud
1886 Coca-Cola (John Pemberton)
1863: was een wijn met coca-extracten. Cola die we kennis is hier afkomstig van. Zat ooit coca in en ook alcohol! (later cafeïne van cola-noot in)
1903 gereglementeerd (Coca-Cola zonder cocaïne) 1970 Schedule II drug (USA)
in België gereglementeerd via KB van 31 december 1930 (valt nu onder KB van 6/9/2017)
Als wat wordt cocaïne gebruikt?
GENEESKUNDE - anestheticum (oogheelkunde) Brompton cocktail (palliatief, 19e eeuw)
Ooit als geneesmiddel gebruikt geweest, nog zeer beperkte toepassing nu (oogheelkunde een heel specifieke ingreep waar dat nog gebruikt wordt (niet alleen CZS, ook lokaal pijnonderdrukking); tandarts lokale pijnstiller zijn varianten, oorspronkelijk van cocaïne). Vroeger meer in geneeskunde: Brompton cocktail in palliatieve behandeling.
ILLEGAAL: drug
Wat zijn de verschillende manieren om cocaïne te gebruiken?
KAUWEN VAN DE BLADEREN (samen met stukjes kalksteen)
DRINKEN VAN THEE (Maté de Coca) OF WIJN (Coincoca Vino de Coca)
SNORTEN (= snuiven) VAN COCAÏNE
gewoonlijk gaat het om het zout: cocaïnehydrochloride
meestal wordt gesnoven vanop een spiegeltje (“lijntjes snuiven”)
frequent gebruik kan gepaard gaan met een perforatie van het neustussenschot
SPUITEN VAN COCAÏNE
het gaat om cocaïnehydrochloride
ROKEN VAN COCAÏNE
cocapasta wordt soms samen met tabak gerookt (sigaret)
cocaïnebase (“crack” of “rock”) kan met speciale pijpjes worden gerookt
Zijn dus 2 verschillende dingen, die bladeren of die zuivere cocaïne!!!
Snuiven is meest voorkomend (3e beste voor snelle opname)
Snuiven want: neusslijmvlies is goed doorbloed, is zeer dunne barrière, komt dus snel in bloed
Maar niet gemaakt hiervoor!!! Bij regelmatig gebruik hier dus problemen mee
Eerst sneller bloedneus
Later ‘wegrotten’ van slijmvlies; want gaat die bloedvaten eig toenijpen; die cellen gaan afsterven want hebben geen aanvoer meer van de nodige stoffen
Inhaleren: 2e beste methodieken als je het snel in bloed wil (barrière is daar heel dun! Om zuurstof zo snel mogelijk in bloed te hebben!), mogelijk als je een vluchtige stof hebt.
Beste manier: injecteren, rechtstreeks
Slechtste manier: oraal (moet via maag naar darmen, daar kan het pas naar bloedbaan)
Crack makkelijker te inhaleren
Wat zijn de kenmerken van cocaïne?
- Blokkeert de reuptake van dopamine, noradrenaline en serotonine
- Snelle werking - korte werkingsduur
- Sterk centraalwerkend middel
- Werkt sterk stimulerend
- Gekenmerkt door een sterke geestelijke afhankelijkheid
- Sterke tolerantieopbouw
- Geen (nauwelijks) lichamelijke onthoudingsverschijnselen
- Wel ernstige psychische problemen bij (abrupt) stoppen
Effect op enkele neurotransmitters: blokkeert heropname
Worden gebruikt voor snelle geleiding, daarna moeten die weer opgenomen worden
Cocaïne blokkeert dit, dus blijft er veel meer rondzweven…
Wat is het werkingspatroon van cocaïne?
STIMULERENDE FASE
- HERSENSCHORS
euforie, excitatie - LAGERE HERSENCENTRA
hyperactiviteit, versterkte alertheid
wegnemen van het hongergevoel
seksuele prikkeling - PERIFERE WERKING
bloeddrukstijging en tachycardie
snellere ademhaling
stijging van de lichaamstemperatuur
FASE VAN DEPRESSIE (crash) = volgt snel op de stimulerende fase
neerslachtigheid, moeheid, melancholie, apathie en desillusie
HERHAALDE TOEDIENING (bewaring van euforisch evenwicht)
Wat is cocaïnewaanzin?
Frequent gebruik van grote hoeveelheden.
PLOTSELINGE ANGST MET WAANDENKBEELDEN
(zich horen uitschelden, zich bedreigd voelen)
GEWELDDADIGE UITBARSTINGEN
(aanvallen op de omgeving)
GEZICHTS- EN GEVOELSHALLUCINATIES (beestjes, ‘formication’)
Typische gevoelshallucinaties: alsof er iets kriebelt onderhuids; alsof er beestjes onder je huid zitten. Je gaat beginnen krabben tot bloedens toe…
Deze dingen treden niet noodzakelijk op, zijn typische dingen voor cocaïne die niet gebeuren bij andere stoffen.
Wat is de doodsoorzaak van cocaïne?
COCAÏNE-SHOCK (reeds vanaf 20 mg): gevolg van intolerantie of idiosyncrasie. Het brengt een acute dood teweeg, soort intolerantie die een persoon heeft, waar er overgevoelig op gereageerd wordt.
Idiosyncrasie: woord om te zeggen ‘weten eig niet wat er gebeurt’…
Komt niet zo vaak voor, grote problematiek is overdosering
Hartritme-probleem; hartslag gaat zo snel, maar er is nauwelijks iets om te pompen, met gevolg dat je bewusteloos kan worden, hart overgaat naar hartinfarct,… grootste doodsoorzaak
Ademhaling overstimuleren, kan ook zijn rol niet meer uitvoeren, stilstand
Na kortdurende angst- en opwindingstoestand => bleekheid, koud zweet, ademnood, bloeddrukdaling, coma
(opvallende bleekheid en langzame pols)
OVERDOSERING (LD = 1.200 mg)
- CARDIOVASCULAIRE PROBLEMEN (VENTRICULAIRE FIBRILLATIE, HARTINFARCT…)
- STIMULERING VAN HET CZS GEVOLGD DOOR DEPRESSIE ADEMHALING (ADEMHALINGSSTILSTAND)
Wat doen bodypackers of bolletjesslikkers?
Proberen smokkelen van cocaïne door kleine pakketjes in te slikken waar cocaïne inzit.
Zeer gevaarlijk! Hebt een massa van die cocaïne in jou; als er iets gebeurt, die scheuren open of dergelijke heb je een enorme hoeveelheid van die stoffen in je lichaam, wat duidelijk fataal is.
Is tijd terug echt gigantisch geweest die bodypackers
Nu gebeurt dat wel nog steeds, maar als je kijkt naar hoeveel mensen dat tegenwoordig gebruiken, is bodypackers verleden tijd… Komt in hele sporttassen ergens achteraan in een container toe, met massale hoeveelheden
Waar zijn khatbladeren of QAT van afkomstig, waar vind je ze, op welke manier wordt het gebruikt, wat zijn de effecten, wat is de afhankelijkheid en wat is het voornaamste actief bestanddeel?
Afkomstig van: Catha edulis (grote struik die tot boomformaat kan uitgroeien)
Vindplaats: Oost-Afrika (Eritrea, Somalië, Djibouti, Ethiopië, Kenia) en het zuiden van het Arabisch schiereiland (Jemen, Oman)
Wijze van gebruik: de verse bladeren worden met de tanden van de twijgjes getrokken en gekauwd
Voornaamste actief bestanddeel: (-)-cathinone
Effecten (werkingsduur: ongeveer 2 uur):
- veroorzaakt lichte vorm van -euforie
- verhoogt de alertheid
- vergemakkelijkt de communicatie
- neemt hongergevoel en vermoeidheid weg
Afhankelijkheid: frequent gebruik leidt tot geestelijke afhankelijkheid (geen fysieke ontwenningsverschijnselen) Nauwelijks fysieke ontwenningsverschijnselen; zijn er wel maar zijn mild, niet zo zichtbaar
Geestelijke afhankelijkheid hier groter en belangrijkst, fysieke minder
Wat zijn psychostimulantia?
Zijn allemaal eetlustremmers (narcoticum gemaakt als farmaca, op bepaald moment werd duidelijk dat dit eetlustremmers waren; dan begonnen met maken van variaties die eetlustremmers zijn die niet die andere bijwerkingen hebben) hebben dan veel dingen op de markt gebracht die eetlustremmers waren en minder op CZS inwerkte, maar eig nooit echt een succes
Ze zijn bijna allemaal weer verdwenen (maar enkele die nog uitzonderlijk, beperkt, kortdurend te verkrijgen zijn)
Gevolg: aantal van die stoffen dus niet meer gebruikt als geneesmiddel maar weg gevonden naar illegale milieu voor het stimulerende effect.
Doping: minder, want is veel controle op nu
