Nowotwory GIS ✓ Flashcards

(74 cards)

1
Q

Regiony geograficzne o najwyższej zachorowalności na nowotwory głowy i szyi:

A

Hong Kong, Indie, Filipiny, Europa Centralna i Wschodnia, Brazylia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Najczęstszy nowotwór GIS:

A

rak krtani (6., 7. dekada życia, M>K)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Epidemiologia nowotworów GIS

A

5x↑ u M niż u K
5% wszystkich neo złośliwych w PL (obie płcie)
Najczęstsze po 50r.ż. (ale rak nosowej cz. gardła m. 22 a 35 r.ż. i >60r.ż.)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Etiologia nowotworów głowy i szyi:

A
  • dym tytoniowy (zwł. rak krtani, ustnej i krtaniowej cz. gardła, j. ustnej)
  • alkohol (j.w. ale bez krtani)
  • HPV zwł. 16 (rak ustnej cz. gardła)
  • zła dieta, niedobory (np. Fe → z. Plummera-Vinsona)
  • przewlekłe drażnienie (np. zła proteza)
  • EBV (nosowa cz. gardła)
  • przewlekłe stany zapalne, polipy → raki zatok obocznych nosa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Efekt kancerogenny synergistyczny w nowotw. GIS:

A

dym tytoniowy i alkohol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Współwystępowanie raków w neo GIS

A

Gdy płaskonabłonkowy rak GIS → ↑ryzyko wystąpienia drugiego niezależnego nowotworu (bo wspólne czynniki ryzyka):

  • płuco, krtań
  • j. ustna, gardło, przełyk
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Cechy raków GIS zależnych od zakażenia HPV:

A
  • młodsze grupy wiekowe
  • zwykle niższy stopień zróżnicowania
  • częstsze przerzuty regionalne
  • lepsze rokowanie
  • większa wrażliwość na napromienianie i chemioterapię
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Raki gruczołowe GIS - etiopatogeneza

A

nieznana

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Diagnostyka nowotworów GIS

A

-biopsja podejrzanych zmian! (wycinkowa ze zmiany pierwotnej, BAC z ww.chł.)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Objawy nowotworów GIS (Rak ustnej cz. gardła, górne piętro krtani, krtaniowa część gardła)

A

dyskomfort, trudności przy przełykaniu, ból, pieczenie, uczucie ciała obcego w gardle

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Objawy nowotworów GIS (Rak głośni (środkowa cz. gardła))

A

przewlekła chrypka

objawy późne – samoistne bóle, dysfagia, szczękościsk, fetor ex ore, chrypka, powiększone węzły chłonne, bezgłos, duszność

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Objawy nowotworów GIS (Rak nosowej cz. gardła)

A

początkowo bardzo skąpe

objawy późne - powiększone węzły chłonne , niedrożność przewodów nosowych, uporczywe krwawienia, bóle głowy, ubytki w zakresie funkcji nn. czaszkowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Objawy nowotworów GIS (Rak zatok obocznych nosa)

A

początkowo objawy jak przy przewlekłych
stanach zapalnych

objawy późne – niedrożność przewodu nosowego, krwawienia, dolegliwości bólowe, deformacja twarzoczaszki, wytrzeszcz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Objawy nowotworów GIS (Nowotwory dużych gruczołów ślinowych)

A

powiększenie narządu

objawy późne – dolegliwości bólowe, porażenie n. twarzowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Kryteria kwalifikacji NFZ do PET-CT w nowotworach GIS

A

Nowotw. nabłonkowe GIS:

  • w celu wczesnego rozpoznania nawrotu
  • w ocenie miejscowo-regionalnego zaawansowania, jak wyniki innych badań są niejednoznaczne

Planowanie radykalnej RTH o modulowanej intensywności wiązki, w celu oceny rozkładu żywotnych komórek neo, hipoksji lub proliferacji guza, jeżeli inne badania nie pozwalają na taką ocenę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Patomorfologia Nowotworów GIS:

A

Nowotwory pochodzenia nabłonkowego (raki) - 95%

  • płaskonabłonkowy (najczęstszy)
  • gruczołowy
  • typu nosogardłowego

Inne::

  • raki drobnokomórkowe typu neuroendokrynnego
  • nienabłonkowe (nerwiak węchowy, przyzwojaki, szkliwiaki, mięsaki, chłoniaki)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Raki płaskonabłonkowe G1:

A
  • cechy rogowacenia

- głównie progresja miejscowa, rzadziej przerzuty do ww.chł.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Raki płaskonabłonkowe G3:

A
  • brak cech rogowacenia
  • przerzuty do ww.chł.
  • przerzuty odległe
  • wrażliwość na CTH i RTH
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Zaburzenia molekularne w rakach płaskonabłonkowych GIS

A

Nasilona ekspresja EGFR - niekorzystny czynnik prognostyczny, jest w 90% SCC

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Raki gruczołowe GIS - z czego się wywodzą?

A

Z nabłonków gruczołowych dużych ślinianek i małych gruczołów ślinowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Raki gruczołowe GIS o niskiej złośliwości

A
  • powolna progresja
  • rzadko przerzuty do ww.chł., przerzuty odległe
  • niskie ryzyko nawrotu miejscowego po leczeniu chirurgicznym
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Raki gruczołowe GIS o wysokiej złośliwości

A
  • wysoka dynamika progresji miejscowej
  • naciekanie wzdłuż przebiegu nerwów (gł. rak gruczołowo-torbielowaty, r. przewodów ślinowych)
  • po leczeniu chirurgicznym konieczność uzupełniającej RTH
  • przerzuty do płuc
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Zaburzenia molekularne w rakach gruczołowych GIS:

A

Nadmierna ekspresja receptorów czynników wzrostu HER2, c-KIT, VEGFR

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Raki typu nosogardłowego GIS - typy patomorfologiczne

A

• rogowaciejące (WHO I)
- przebieg typowy dla raków płaskonabłonkowych

  • nierogowaciejące (WHO II)
  • niezróżnicowane (WHO III)
  • dynamiczna progresja miejscowa, naciek podstawy czaszki, ekspansja wewnątrzczaszkowa, nacieki nn. czaszkowych, przerzuty do węzłów chłonnych, często przerzuty odległe , naciek szpiku kostnego
  • wrażliwe na CHTH, RTH
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Raki typu nosogardłowego GIS - zaburzenia molekularne
Niespecyficzne, nadmierna ekspresja czynn. wzrostu i ich receptorów
26
Leczenie chirurgiczne w neo GIS - w jakich nowotworach jest postępowaniem z wyboru?
r. jamy ustnej, r. zatok obocznych nosa, r. gruczołowe, wybrane przypadki r. krtani, r. krtaniowej cz. gardła
27
Leczenie chirurgiczne w neo GIS
- wymaga uzupełniającej RTH/RCTH | - radykalne usuwanie ww.chł. en block lub selektywne
28
nowotwory GIS z mutacją EGFR - punkty uchwytu
EGFR, kinaza tyrozynowa EGFR
29
Strategie blokowania EGFR - grupy/rodzaje preparatów
- p/c - inh. kinazy tyrozynowej - antagoniści - ligand-toksyna
30
Przykłady leków anty-EGFR
cetuksymab panitumumab nimotuzumab
31
Leki działające w związku z VEGF
Na receptor VEGFR: -inhibitory kinazy tyrozynowej → hamowanie angiogenezy i limfangiogenezy Wiążący się z VEGF: bewacizumab
32
Immunoterapia w neo GIS
anty-PD1: pembrolizumab Niwolumab
33
Zmiany przedrakowe GIS:
Określenia kliniczne, nie histologiczne: - rogowacenie białe (leukoplakia) bł. śluzowej - erytroplakia (wysoki odsetek przemiany złośliwej!) Histologiczne: - hiperkeratoza wargi - brodawczaki krtani (b. rzadko złośliwieją) - pachydermia krtani (rozrost nabłonka) - dysplazja (bezpośrednia histologiczna zmiana przedrakowa)
34
Chrypka - kiedy jest niepokojąca?
Gdy trwa >3tyg. → laryngolog
35
Leczenie radykalne w nowotworach GIS:
chirurgia, RTH
36
Leczenie w nowotw. GIS: T3-4, N1-3, M0
Operacja → uzupełniona R(C)TH lub tylko RTH lub tylko RCTH
37
Leczenie w nowotworach GIS o niskim stopniu dojrzałości (G3 lub raki typu nosogardłowego II i III st. wg WHO)
RTH + CTH
38
Najlepsze wyniki są w leczeniu których neo GIS?
raka krtani i wargi dolnej
39
Rak głośni (krtań) - jaki % raków krtani, czy szybko rośnie?
>50% | mała dynamika wzrostu
40
Rak w okolicy nadgłośniowej (krtań) - jaka dynamika wzrostu, I objaw, późne objawy
- duża dynamika wzrostu - wczesne przerzuty do ww.chł. - zwykle Iszy objaw to podrażnienie w gardle, przeszkoda przy połykaniu (lub powiększ. ww.chł.) - gdy zaawansowany → ból i duszność
41
Rak okolicy podgłośniowej (krtań) - jakie rokowanie, objawy
- najgorsze rokowanie - długo skryte, wykrywane w późnych stadiach → utrudnione oddychanie, chrypka z szerzeniem się na struny głosowe, powiększ. reg. ww.chł.
42
Diagnostyka raka krtani
laryngoskopia pośrednia i bezpośrednia | o rozpoznaniu decyduje histpat wycinka z guza
43
Rak ustnej cz. gardła - lokalizacje
- podst. języka - migdałki - łuki podniebienne - podn. miękkie - tylna ść. gardła
44
Rak ustnej cz. gardła - patomorfologia
>90% płaskonabłonkowe
45
Rak ustnej cz. gardła - etiologia
dym tytoniowy, wysoko% alkohol, HPV
46
Rak krtani - etiologia
palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu
47
Rak ustnej cz. gardła - czy szybko rośnie i przerzutuje?
Szybki wzrost miejscowy, wczesne przerzuty do ww.chł.
48
Rak krtaniowej cz. gardła - najczęstsza lokalizacja
zachyłek gruszkowaty
49
Rak krtaniowej cz. gardła - czy wcześnie przerzutuje?
Wcześnie nacieka krtań, wczesne przerzuty do reg. ww.chł.
50
Rak krtaniowej cz. gardła - rokowanie
NAJGORZEJ ROKUJĄCY NEO GIS
51
Najgorzej rokujący neo GIS:
rak krtaniowej cz. gardła
52
Rak krtaniowej cz. gardła - patomorfologia
prawie zawsze płaskonabłonkowy
53
Rak krtaniowej cz. gardła - rozpoznanie
laryngoskopia bezpośrednia/pośrednia + biopsja zmiany
54
Rak nosowej cz. gardła - etiologia
EBV
55
Rak nosowej cz. gardła - jaki objaw jest najczęściej pierwszy?
Powiększenie ww.chł. szyi
56
Rak nosowej cz. gardła - czy szybko rośnie, przerzutuje itd
Szybki wzrost miejscowy Skłonność do przerzutów do ww.chł. Względnie często M1
57
Rak wargi - najczęstsza lokalizacja
warga dolna
58
Rak wargi - etiologia
tytoń, duże narażenie na prom. słoneczne
59
Rak wargi - patomorfologia
najczęściej płaskonabłonkowy
60
Rak wargi - czy szybko rośnie i przerzutuje, rokowanie
Powolny rozwój, późne przerzuty do reg. ww.chł. | Rokowanie względnie dobre
61
Rak j. ustnej - najczęstsze lokalizacje
język lub dno j. ustnej
62
Rak j. ustnej -patomorfologia
>95% płaskonabłonkowy
63
Rak j. ustnej - etiologia
Dym tytoniowy, wysoko% alkohol, zła higiena j. ustnej, przewlekłe drażnienie mechaniczne
64
Rak j. ustnej - czy przerzutuje?
duża skłonność do przerzutów do reg. ww.chł.
65
Rak zatok obocznych nosa - gdzie najczęśćiej?
zatoka szczękowa
66
Rak zatok obocznych nosa - etiologia
przewlekłe stany zapalne, polipy zatok
67
Rak zatok obocznych nosa - patomorfo
najcz. płaskonabłonkowy
68
Rak zatok obocznych nosa - czy przerzutuje, kiedy rozpoznawany
Rozwój przede wszystkim miejscowy (rzadko przerzutuje), rozpoznawany późno dlatego rokowanie niekorzystne
69
Nowotwory gruczołów ślinowych - najczęstsze rodzaje w zal. od lokalizacji:
- przyuszna - najczęściej gruczolaki | - podżuchwowa/gruczoły j. ustnej - najczęściej nowotwory złośliwe
70
Nowotwory gruczołów ślinowych - najczęstszy guz, jego lokalizacja i cechy
guz mieszany (gruczolak wielopostaciowy) - najczęściej w przyusznej (twardy, wolnorosnący guz)
71
Nowotwory gruczołów ślinowych - łagodne
guz Warthina, gruczolak onkocytarny i podstawnokomórkowy
72
Nowotwory gruczołów ślinowych - raki o niskim stopniu złośliwości
- zrazikowo-komórkowy | - wysokodojrzały rak śluzowo-naskórkowy
73
Nowotwory gruczołów ślinowych - raki o wys. stopniu złośliwości:
- niskodojrzałe raki śluzowo-naskórkowe - rak gruczołowo-torbielowaty - gruczolakorak
74
Nowotwory gruczołów ślinowych - diagnoza:
Biopsja gruboigłowa lub chirurgiczna