Persoonlijkheid, geluk en sociale interacties Flashcards
(50 cards)
Subjectief welzijn
Weerspiegelt de mate waarin mensen denken en voelen dat hun leven goed verloopt (levensgeluk). Er zijn 2 soorten: Cognitief (evaluatief) en Affectief (ervaring).
Cognitief (evaluatief)
Subjectief welzijn
Algemeen en domeinspecifiek. Bijvoorbeeld tevredenheid met werk, relaties.
Affectief (ervaring)
Subjectief welzijn
Positief en negatief affect: dit wordt vaak bijgehouden met een dagboekstudie.
Oorzaken van Subjectief welzijn
Interne: temperament, ontwikkeling persoonlijkheid, outlook en resillience.
Externe: materiële bronnen, sociale bronnen en de maatschappij.
Is persoonlijkheid een voorspelling op subjectief welzijn?
Ja, er zijn sterke verbanden. Hoge extraversie en lage neuroticisme = hoge subjectief welzijn.
Wat is de verklaring van het verband tussen persoonlijkheid en subjectief welzijn?
- Directe link (genetisch)
- Indirecte verband (via de omgeving)
Directe link
Verklaring verband persoonlijkheid en subjectief welzijn.
Top-down model: persoonlijkheid beïnvloedt de algemene affectieve toon die iemand ervaart, en deze algemene tendens kleurt alle aspecten van het leven van die persoon. Vooral voor neuroticisme en extraversie.
Indirecte verband
Verklaring verband persoonlijkheid en subjectief welzijn.
Bottom-up model: Individuen construeren een algemeen oordeel over hun welzijn door de verschillende domeinen in hun leven te evalueren. Dus dit gaat over de keuzes die je in je leven maakt en je levenstijl.
Co-ontwikkeling
Omgevingen kunnen persoonlijkheidskenmerken en subjectief welzijn op vergelijkbare wijze beïnvloeden, zoals consciëntieusheid en arbeidstevredenheid.
Kan levensgeluk veranderen?
Levenstevredenheid heeft een lagere rangordestabiliteit dan persoonlijkheidstrekken.
Hedonische aanpassing
Set-point theorie: de neiging om te schommelen rond een relatief stabiel, genetisch bepaald niveau van subjectief welzijn. Als je iets vervelends meemaakt dan kan je welzijn dalen, maar deze keert uiteindelijk terug naar je set-point.
Herziene theorieën
Er kunnen aanpassingen na een levensgebeurtenis plaats vinden en deze kunnen onvolledig blijven, dus de set-point kan veranderen.
Verandering levensgeluk bij echtscheiding
Levenstevredenheid daalt bij echtscheiding, maar bij mensen die getrouwd blijven daalt het ook. Er zijn ook individuele verschillen: voor sommige voelt een scheiding juist als een opluchting, maar het kan ook financiële problemen veroorzaken.
Verandering levensgeluk Syrische oorlog
Bij de mensen in Syrië is de tevredenheid gehalveerd door de oorlog. Dus toestand samenleving is belangrijk voor subjectief welzijn. Daling welzijn valt samen met stijging aantal sterfgevallen. 11 van de 13 welzijnfactoren verslechterd, niet fysieke pijn en gezondheidsproblemen.
Kan levensgeluk veranderen door levensgebeurtenissen?
Ja, er zijn blijvende veranderingen in geluk door echtscheiding, overlijden van partner, werkloosheid en handicap (vooral negatieve, maar kan ook positieve).
Individuele verschillen hangt af van persoonlijkheidstrekken en kenmerken van de gebeurtenis.
Kan levensgeluk veranderen door levensgebeurtenissen?
Ja, er zijn blijvende veranderingen in geluk door echtscheiding, overlijden van partner, werkloosheid en handicap (vooral negatieve, maar kan ook positieve).
Individuele verschillen hangt af van persoonlijkheidstrekken en kenmerken van de gebeurtenis.
Interpersoonlijk Circumplex
Het heeft twee assen: Dominantie (status) en warmte (liefde). Het lijkt op een kleurencirkel, het is voldoende om te beschrijven hoe iemand zich verhoudt tot een ander.
Mogelijkheden interpersoonlijk circumplex
Aangrenzend: als je warm bent ben je vaak ook gezellig of bescheiden.
Bipolair: als je warm bent ben je niet koud.
Orthogonaal: Er zit geen correlatie tussen dominant en warm zijn (meer onderzoek nodig).
Uitgangspunt interpersoonlijk circumplex
De lexicale benadering, gericht op interpersoonlijke trekken (sociale uitwisseling).
Voordelen Interpersoonlijk circumplex
- Veel praktische applicaties .
- Geeft “gaten”in het onderzoek aan.
- Elke mogelijke combinatie kan op circumplex worden gezet.
Nadeel interpersoonlijke circumplex
Is beperkt tot alleen dominantie en warmte.
Meest gewenste eigenschappen partner
Intelligentie, humor, eerlijkheid, vriendelijkheid en aantrekkelijkheid.
Similariteitshypothese
Bij langdurige romantische relaties klopt deze hypothese. Dit gaat over hoe erg je op je partner lijkt met bijvoorbeeld ras/culturele achtergrond, opleiding, intelligentie, fysieke kenmerken en persoonlijkheid.
Similariteitshypothese
Bij langdurige romantische relaties klopt deze hypothese. Dit gaat over hoe erg je op je partner lijkt met bijvoorbeeld ras/culturele achtergrond, opleiding, intelligentie, fysieke kenmerken en persoonlijkheid.