Réttarsaga Flashcards
Megineinkenni stjórnskipunar germanskra þjóða
Víkingaöld er viðburðaríkt tímabil í sögu Norðurlandaþjóða
- Hún er talin hefjast um 800 og henni lýkur um 1050
Byggðir norræna manna á eylöndum Norður – Atlantshafsins – Færeyjum, Íslandi og Grænlandi – höfðu nokkra sérstöðu
- Þar var efnt til þinghalds fljótlega eftir að landnám hófst, en þjóðhöfðingjavaldi hins vegar hafnað
- Löndin voru að mestu óhult fyrir meiri háttar árásum, og því ekki þörf á því miðstjórnarcaldi sem nauðsynlegt var í ófriði
Landnám Íslands
Landnám íslands er einn þáttur í hinum miklum þjóðflutningum víkingaaldar
Íslenskar heimildir nefna raunar ofríki Haralds konungs hárfagra sem aðalástæðu landnámsins
1. Hann setti sér það mark að leggja undir sig allan Noreg og hrukku margir andstæðingar hans úr landi vestur um haf og til Íslands. En þessi skýring er ekki einhlít
Ætla má að Landnámsmenn Íslands hafi flestir verið friðsamir menn í leit að betri lífskjörum
1. Landnámið er talið hefjast um 870 og því lýkur um 930 með stofnun allsherjarríkis
Landnám Íslands og annarra eylanda í útnorðri, Grænlands og Færeyja, marka að sjálfu sér engin þáttaskil í veraldarsögunni, en er þó athyglisvert í þrenns skonar skilningi
1. Sigldu sæfara svo að vitað sé með öruggri vissu um Norður – Atlantshafið, þannig að stefnt skyldi að ákveðnu marki. Þetta hafði ekki verið gert fyrr svo öruggt verði talið og ekki er betur vitað en að þetta séu fyrstu skipulegar úthafssiglingar sem traustar heimildir eru um
2. Þá stefndu þessir þjóðflutningar í norður átt sem telst fremur óvenjulegt, enda langtíðast að þjóðir á norðurslóðum af sama kynstofni og Íslendingar leiti suður á bóginn úr hrjóstugri löndum og harðbýlli til gróðursælli, en hafa verður í huga að á landnámsöld var loftslag mildara en síðar varð
3. Má líta á landnám Íslands og annarra útnorður eyja sem fyrst skref Evrópumanna til hins nýja heims. Ísland hefur þá sérstöðu að hér skildi víkingaöld eftir einn varanlegasta menningarminnisvarða sinn, meðal annars í þjóðfélagsskipan, stjórnarháttum og stjórnspeki íslenska þjóðveldisins
Flestir landnámsmenn Íslands komu? og fluttu með sér?
Flestir landnámsmenn Íslands komu úr Noregi, en nokkur hluti frá Írlandi og eyjunum norður af Skotlandi; fáeinir komu lengar að
Landnámsmenn fluttu með sér réttarvenjur og réttarhugmyndir
Líklegt má telja að margt í stjórnskipan þjóðveldisins varpi nokkru ljósi á stjórnskipunarhugmyndir germanskra þjóða í lok ármiðalda og á hámiðöldum
Elsta sagnrit Íslendinga?
Elsta sagnrit Íslendinga, Íslendingabók eftir Ara fróða, sem skráð var á árunum 1120 – 1130, er mikilvægasta heimildin um landnám og upphaf allsherjarríkis á Íslandi
o Bókin er einungis stutt ágrip
o Af henni má ráða að Ísland hafi byggst á árunum 870 – 930, þetta tímabil er kallað landnámsöld
Í Íslendingabók:
Alþingi var sett að ráði Úlfljóts og allra landsmanna þar er nú er, en áður var þing á Kjalarnesi, það er Þorsetinn Ingólfssonur landnámsmanns, faðir Þorkels mána lögsögumanns, hafði þar og höfðingjar þeir er að því hurfu
-
Í heimildum er getið um Þórsnesþing sem stofnað hafi verið á undan Alþingi, en heimildir eru ótraustar
Landnámið
Landnámið var hið víðáttumesta í landinu og Kjalarnesþing var stofnað með þáttöku ættstóra þjóðhöfðingja sem land höfðu þegið af Ingólfi
Þórðarbók
Þórðarbók: er grein sem kann að vera úr frumgerð landnámabókar
o Þar eru nefndir tveir höfðingjar sem stóðu að stofnun Kjalarnesþings
o Þeir voru sonarsynir Bjarnar bunu Grímssonar hersis úr Sogni í Noregi og var Ingólfur nátengdur þeim ættbálki
Birnir Buna
Heimildir segja að frá Birni bunu sé nær allt stórmenni komið á Íslandi – margt bendir því til að þessi ættbálkur hafi staðið að stofnun Alþingis og valdamiðstöðin hafi verið í kringum Kjalarnesþing
Það sýnir stórhug að stofnað var eitt allsherjarþing á Íslandi þar sem ef til vill hefði legið beinast við að landið skiptist í minni þing
Sú staðreynd að hér hafði sest að fólk úr ýmsum byggðarlöndum, með ólíkan bakhjarl og ekki að öllu leyti með sömu réttarvenjur og réttarhugmyndir, ýtti einnig undir að settar yrðu á fót stofnanir til að takast á við þann vanda að koma á einum lögum fyrir sundurleitan hóp; allsherjarþing var þá eina viðhlítandi úrræðið
Sendiför Úlfljóts
Um upphaf hinna fyrstu laga segir Ari fróði þetta:
- En þá er Ísland var víða byggt orðið, þá hafði maður austrænn fyrst lög út hingað úr Noregi, sá er Úlfljótur hét (..) en þau voru flest sett að því sem þá voru Gulaþingslög eða ráð Þorleifs hins spaka Hörða – Kárasonar voru til, hvar skyldi auka eða af nema eða annan veg setja
Þessi frásögn er stutt og margt ósagt
- Fyrst vekur athygli hversu lítið er sagt frá Úlfljóti
- Í öðru lagi er ljóst að á þessum tíma voru engin skráð lög, heldur einungis venjuréttur í munnlegri geymd. Því er ljóst að frásögnin getur ekki staðist eftir orðanna hljóðan
- Útlokað er því að úlfljótur hafi numið heilan lagabálk auk þess sem venjuréttur er þess eðlis að hann verður ekki fluttur milli landa; hann er bundinn háttsemi manna og iðkun. En með þessu er ekki vefengt að sendiförin hafi verið farin
Þingstaður valinn
Um val á þingstað segir Ari fróði þetta:
- En svo er sagt, að Grímur geitskör væri fóstbróðir hans (Úlfljóts), sá er kannaði Ísland allt að ráði hans, áður Alþingi væri átt. En honum fekk hver maður pening til á landi hér, en hann gaf fé það síðan til hofa
Síðan bætir hann við:
- Bls 87
Fyrri frásögnina
- hafa menn skilið svo að könnunarferð Gríms hafi verið farin í því skyni að leita að hentugum þingstað. Einnig hefur hún verið túlkuð á þann veg að Grímur hafi verið að kanna undirtektir manna við stofnun Alþingis og vinna hugmyndinni fylgi, en nauðsynlegt hefur verið að ná sem víðtækastri samstöðu um hvorttveggja, að efna til þinghaldsins og ákveða þingstaðinnn
Samkvæmt seinni frásögninni
- var landið gert upptækt í refsingarskyni og varð þá allsherjarfé. Landið hafi síðan orðið almenningur handa þeim sem þingið sóttu til töku viðar – eldiviðar – og hagagöngu hrossa
Víst er að þingstaðurinn var heppilega valinn. Hann var í grennd við fjölbyggðustu sveitirnar. Hann lá vel við samgöngum þeirra tíma, ekki síst helstu fjallvegum Vestur og Norðurlandsm, en Austfirðingar áttu um langan veg að sækja
- Einnig má hafa í huga að þingstaðurinn var í útjaðri landsáms Ingólfs eða nærri valdamiðstöð þeirra sem virðat hafa átt mestan þátt í að koma Alþingi á fót
Goðar
Goðar nefndust valdamestu höfðingjar landsins
Þeir fóru með lagasetningarvald og óbeint dómsvald með því að nefna menn í dóma bæði á vorþingum og Alþingi
Upphaf goðvalds
Um upphaf goðavalds eru engan öruggar heimildir og skoðanir fræðimanna skiptar
Beinast liggur við að líta svo á að goðar hafi staðið fyrir blótum og það tengst veraldlegu valdi. Engar heimildir eru þó til um trúarlegt starf goða
- Þótt engar öruggar heimildir séu til um trúarlegt starf goða má vel vera að þeir hafi gengt slíku hlutverki í heiðni eða frumkristni
goðorð
Goðorðin – eða veldi goðanna – var ekki landfræðilega afmarkað, heldur var þetta nánast fylgdarmannasveit
- Hverjum bónda og landeiganda, þótt búlaus væri, var skylt að segja sig í þing með einhverjum goða og nefndust þeir þingmenn hans
Goðorðið var eign goða, en þó ekki metið til fjár, enda ekki tíundarskylt. „veldi er það, en eigi fé segir í tíundarlögum.“ Þar með er ekki sagt það hafi ekki verið einhvers viðri, enda ýmis dæmi um að verðmæti væru undan þegin tíundagreiðslum
o Goðorð gátu sakvæmt þessu gengið kaupum og sölum, þau mátti láta af hendi sem gjöf og menn tóku þau að erfðum
o Ekki þurfti að leita samþykkis þingmanna við eigendaskiptum
Tengsl goða og þingmanna voru reist á gagnkvæmum trúnaði
Goði skyldi vera í fyrirsvari fyrir þingmenn sína og veita þeim lið gegn þingmönnum til fulltingis á þingum, bæði vorþingum og á Alþingi, styðja hann í deilumálum, jafnvel fylgja honum til vígaferla
Samband goða og þingmanns var frjálst samningssaband gat þingmaður sagt sig úr þingi goða og í þing með öðrum
Allir þingmenn goða
Allir þingmenn goða voru skyldugir að koma til vorþings og gegna þar lögskilum eða senda þangað fulltrúa sína
Var heimilt að svipta manni goðorði?
Heimilt var að svipta mann goðorði vegna tiltekinna yfirsjóna og þá í refsiskyni
- Ef goði varð sekur skógarmaður eða fjörbaugsmaður, ef hann vanrækti skyldur sínar eða framdi embættisafglöp, varðaði það goðorðsmissi
- Engar heimildir um að goði hafi verið sviptur embætti
Embættisskyldur og starfskyldur goða
Goði hafði margvíslegar embættisskyldur eða starsskyldur og má greina þæri í tvennt
- Á Alþingi sem voru að sitja á miðpalli lögréttu, að nefna menn í dóma, að nefna tylftarkvið og halda leiðarþing
- Í héraði þar sem sú skylda hvíldi á goða að halda upp lögum og reglum, t.d. gera þjófaleit, og stilla til friðar með þingmönnum sínum. Annars fór héraðsstjórn mjög eftir atfylgi og skapferli goða
Vorþing
Vorþing voru sameiginleg þing þriggja goða, en endanleg skipan virðist ekki hafa komist á þau fyrr en eftir að landinu var skipt í fjórðunga
Þá er sv0 að sjá sem vorþingsstaðir hafi verið ákveðnir, en þing mátti flytja ef menn urðu ásáttir og lögrétta leyfði
Venjulega voru vorþingum gefin nöfn eftir vorþingsstöðum
Hverjum þingfararkaupsbónda var skylt að sækja vorþing eða senda þangað mann í sinn stað, en einn hinn þriggja samþingsgoða helgaði þingið
Það var háð í máímánuðu ár hvert
Vorþing skipist í sóknarþing og skuldaþing
Á vorþingum voru gerðar samþykktir sem giltu fyrir þingsóknina, á skuldaþingi munu meðal annars hafa verið settar verðlagsskrár
Sóknarþing
á sóknarþingi voru mál dæmd og nefndu goðarnir þrír 12 menn hver í 36 manna dóm. Dómendur urðu að vera sammála til að niðurstaða fengist, ella varð málið vefangsmál og því skotið til fjórðungsdóms á Alþingi
Skuldaþing
Var háð að loknu sóknarþingi. Þar inntu menn af hendi greiðslur og svo virðist sem þar hafi einnig verið eins konar kaupstefna eins og eðlilegt má telja þar sem gjaldmiðill var að mestu bundin við vörur
Alþingi
Íslendingar völdu þingi sínu heitið Alþingi þótt það væri ekki allsherjarþing í þeirri fornu merkingu að allir frjálsir menn tækju þátt í þingstörfum, enda varð því ekki komið við vegna vegalengda
Alþingi var í raun og veru samheiti lögréttu, fjórðungsdóma og fimmtardóms
Alþingistími – þinghelgun
Til alþingis skyldu menn koma fimmtudaginn þá er níu vikur voru af sumri
- Árið 999 var samkomutími þingsins færður aftur um viku, þannig nú skyldu menn vera komnir fimmtudaginn er 10 vikur voru af sumri
Samkomutíminn verið á bilinu 28.júní til 4.júlí
Alþingi hófst með þinghelgun fimmtudagskvöldið og annaðist hana goði sá er fór með goðorð Þorsteins Ingólfssonar. Var hann kallaður allsherjargoði
- Með þinghelgun var þingmörkum lýst og grið sett innan þeirra. Réttur mann til bóta fyrir persónulegar meingerðir jókst um helming á helguðu þingi
Alþingi stóð í um það bil tvær vikur og kölluðust þingslit þinglausnir eða vopnatak sem geymir menjar um það er þingheimur sló vopnum á skjöldu til samþykkis. Ekki er vitað hver stjórnaði þinglausnum
Alþingisstaðurinn
Þingvellir urðu fyrir valinu sem þingstaður og þar kom Alþingi saman til ársins 1789
Alþingisstaðurinn
Þingið stóð einungis í tvær vikur var ekki þörf á að efna til mikillar mannvirkjagerðir. Mesta framkvæmdin var sú er Öxará var veitt um þingstaðinn.
Haukdæla þáttur:
- En er þeir voru þaðan skammt farnir, þá komu þeir á árís og hjuggu á vök og felldu í öxi sína og kölluðu hana afþví Öxará. Sú á var síðan veitt í Almannagjá og fellur nú eftir þingvelli
Tilgangur með þessu var að afla þingheimi vatns, þannig að hér var fyrsta meiri háttar vatnsveituframkvæmd á Íslandi svo að vitað sé
Þeir sem þingið sóttu dvöldust í búðum þar sem veggir voru hlaðnir af torfi og grjót, en yfir trégrind og á hana tjaldað vaðmálum. Auk þess voru búðir þar sem ýmis þjónusta var veitt, búðir svarðskriða, sútara, ölbruggara og veitingamanna.
Með lögfestingu Járnsíðu 1271-73 var þingtími styttur og lagðist þá af búðagerð, enda þótti ekki taka því; í þess stað bjuggu menn í tjöldum
Árið 1594 var þingtími lengdur og hófst þá búðagerð að nýju
Störf þingsins voru aðalega bundin við tvo staði, Lögberg og Lögréttu
- Lögberg var ásamt lögréttu miðstöð alþingishaldsins
- Þar voru lög sögð upp eða í lögréttu, ellegar í kirkju ef veður var vont – ósvást – eins og það er orðið í Grágás
-Frá lögbergi fóru lögrétta og dómar út til starfa, þar var þing helgað og því slitið
- Hvers konar lýsingar fóru fram að Lögbergi, þar voru stefnur birta og hvaðeina annað sem skyldi vera á almannavitorði, þar héldu menn ræður, hreyfðu hugmyndum sínum og báru fram tillögur. Á lögbergi var lögsögumannsrúm og þar hafi lögsögumaður bækistöð sína
-Um lögréttu segir í Grágás að hún skuli stitja á þeim stað ávallt sem lengi hafi verið
Lögsögumaður
Lögrétta kaus lögsögumann til þriggja ára; mátti endurkjósa hann, enda var það oft gert
Hann var oddviti þingsins og stjórnaði störfum þess
Aðalstarfsskylda hans var eins og sjá má af tilvitnuðum ákvæðum að geyma lögin í minni sér og segja þau upp á Alþingi, alla lögþætti á þremur sumrum, en þingsköp hvert sumar
Lögrétta hafði það hlutverk að fylgjast með uppsögu laga
Lögsögumaður var forseti þingsins, hann stjórnaði öllum þingstörfum og var fundastjóri lögréttu, átti sérstakt sæti á Lögbergi, lögsögumannsrúm, og hann réð því hvar dómar skyldu sitja
Lögrétta
Lögrétta var mikilvægasta stofnun Alþingis og lögréttuþáttur Grágásar hefst á þessum orðum
- Bls 94
Engar áreiðanlegar heimildir eru til um upphaflega skipan lögréttu, en líklegt er að við stofnun Alþingis hafi setið þar 36 goðar og hver þeirra haft með sér tvo umráðamenn
bls 94-95 breytingar
Hlutverk lögréttu var þríþætt:
að rétta lög
að gera nýmæli
að veita leyfi og undanþágur
Lögin voru í upphafi óskráð
Lögin voru í upphafi óskráð, en blunduðu í réttarvitund manna og birtust í venjubundinni háttsemi. Þau voru ekki verk neins einstaklings heldur sameign manna, lifenda og látinna, arfleið kynslóðanna sem mönnum bar að virða
að rétta lög
Þegar menn deildu um lög – þrættu um lögmál – eins og það er orðað í Grágás bar goðum sem á miðpalli sátu að skera úr. Það fól í sér að þeir báru vætti um það hvaða lög teldust gildandi. Þetta kallaðist að rétta lög og það fól í sér að hin gömlu góðu lög voru leidd í ljós. Eldir lög gengu samkvæmt því framar yngri
um gerð nýmæla
- Þeir voru bundnir við hefðbundinn hugsunarhátt manna, viðurkennda hagsmuni og ríkjandi réttarvitund – í stuttu máli lagahefð kynslóðanna – með áþekkum hætti og dómari er bundinn af viðurkenndum réttarheimildum þegar hann setur nýja reglu. Meiri hluti goða réð niðurstöðu, en minni hlutinn var skyldur að fylgja honum svo sem eðilegt mátti telja þegar haft er í huga að hér var í reynd verið að bera vitni um staðreyndir. Þetta fól í sér að þjóðfélaginu varð ekki sýrt með lögum sem voru mótuð að vilja og geðþótta valdhafa – lögin voru þess eðlis að vald var takmarkað. Þótt þessi aðferð leysti margan vandann varð ekki hjá nýskipan komist í þjóðfélagi sem verið var að leggja grundvöll að og móta og þetta gerðu menn sér ljóst með því að sérstaklega var mælt fyrir um gerð nýmæla.
ekki segir í Grágás hvernig skuli samþykkja einróma
Nýmæli voru þannig í huga manna ígildi sáttmála frjálsra einstaklinga
að veita leyfi eða undanþágu
Loks hafði lögrétta það hlutverk að veita leyfi eða undanþágu frá lögunum. Til þess að slíkar samþykktir væru gildar urðu allir að samþykkja og hver maður utan lögréttu gat varið slíka samþykkti lýrritti, eða lagt eins konar lögbann við því að samþykktin næði fram að ganga
skárning laga
Munnleg geymd olli því að lög voru sveigjanleg og þau mátti laga að aðstæðum, en jafnframt fylgdi réttaróvissa sem var verulegt vandamál á miðöldum
Íslendingar skráð settu lög sín veturinn 1117-18
Ari fróði bls 98
Elsta örugga heimild um lagaritun á Íslandi, en þó er mjög sennilegt að lög hafi verið skráð fyrr og hafa tíundarlögin frá 1096 verið nefnd, jafnvel samningur Íslendinga við Ólaf konung helga um rétt Íslendinga í Noregi og rétt konungs á Íslandi í þeirri gerð sem hann var staðfestur árið 1082
Tilgangur lagaritunar var að tryggja varðveislu laganna og eyða óvissu. Ekki voru öll lög skráð þannig að margt gleymdist áfram í minni manna
Tvær lagaskrár hafa varðveist og fáein brot úr öðrum
- Konungsbók, rituð 1250 og Staðarhólsbók, rituð um 1270
Lagasöfn þjóðveldisins bera heitið Grágas, það kemur fyrst fyrir árið 1548, en enginn kann skýringu á því
- Grágas er fyrirferðamesta lagasafn allra germanskra þjóða á miðöldum og er ástæða sú að í hinu nýja ríki fór saman líflegt löggjafarstarf og ritmenning
- Grágas hefur einnig þá sérstöðu meðal fornlaga Norðurlanda að bera miklu bóklegri og lærðari svip
- Hún er ekki eins alþýðleg og frumstæð og þau, stuðlasetningar gætir minna, en stíllinn er einfaldur, rökfastur og blátt áfram þótt torskilinn sé á nokkrum stöðum
- Grágás er eitt af stórvirkjum þjóðveldisaldar
hlutverk dómstóla
Ef menn greindi einungis á um hvað væru lög var það ekki lagt fyrir dómstóla, heldur lögréttu og hún skar úr
Ekki var skilyrði að sakir væru milli manna, heldur einungis ágreiningur um lagareglu. Sennilegt má því telja að dómstólar hafi ekk dæmt um annað en sönnun og ekki fjallað um réttarárgeining nema að því leyti sem hann snerti sönnunarreglur
Liggja varð fyrir réttarbrot eða réttarneitun af einhverju tagi svo að mál yrðu borin undir dómstóla
Ekki var greint á milli einkamála og opinberra mála, einstaklingar voru aðilar máls en ekki almannavald
Aðalreglan var sú að mál mann skyldu fara fyrir dómstóla, sérstaka dómstóla á vorþingum, fjórðungsþingum eða á Alþingi
- Fjórðungsþing virðist fljótlega hafa lagst af, en alþingisdómar voru hins vegar fjórðungsdómar og fimmtardómur. Þessi dómar voru nefndir þingadómar. Enn fremur er gert ráð fyrir ýmsum sérdómstólum sem haldnir voru utan þinga
Dómaraskilyrði
Til þess að vera nefndur dómari varð maður að fullnægja eftirtöldum almennum skilyrðum
- Að vera karlmaður
- Tólf vetra gamall eða eldir og svo þroksaður að kunn að ráða fyrir orði og eiði
- Þá varð dómari að vera frjáls maður og heimilsfastur og hafa numið barnæsku mál á danska tungu, en þar er átt við sameiginlega tungu Norðurlandabúa, eða dvalist á Íslandi þrjá vetur eða lengur
- Loks að vera ekki aðili máls né hafa sök handselda áður en þing kæmi saman
Ítarleg ákvæði eru um sérstakt vanhæfi dómara til að dæma í einstöku máli sakir tengsla við aðila og voru þau þessi:
- Þremenningsfrændsemi dómara eða nánari við aðila. Námágsemd, þannig að dómari væri tengdasonur, systurmaður eða stjúpfaðir aðila og öfugt. Ef aðili var í guðsifjum við dómara eða öfugt og óútkljáðar vígsakir voru milli dómara og aðila
-Á hinn bóginn ollu fjárhagsleg tengls milli manna ekki vanhæfi
Fjórðungdómar
Óljóst er hvernig dómstólaskipan var áður en landinu var skipt í fjórðunga, en talið hefur verið að fyrir 960 hafi verið dómstóll á Alþingi, skipaður 36 dómendum, þannig að hver goði hafi nefnt einn mann í dóm
Í Grágás segir þetta um fjórðungsdóma:
- það er mælt í lögum vorum að vér skulum fjóra eiga fjórðungsdóma. Skal goði hver nefna mann í dóm er fornt goðorð hefir og fullt, en þau eru full goðorð og forn þing voru þrjú í fjórðungi hverjum en goðar þrír í þingi hverju
Samkvæmt þessu skyldu goðar nefna fjóra fjórðungsdóma á Alþingi, einn fyrir hvern fjórðung, og er líklegast að þessi skipan sé frá þeim tíma sem landinu var skipt í fjórðunga, eða um 960.
Álitamál er hvort nefndir hafa verið 36 menn samtals og níu setið í hverjum dómi eða 36 menn nefndir í hvern dóm. Líklegra er að 36 hafi setið í hverjum dómi
Fjórðungsdómarar áttu ekki ákveðinn stað á þingvöllum, heldur réð lögsögumaður hvar þeir skyldu sitja
Fjórðungsdómar dæmdu í málum sem ekki tókst að útkljá á vorþingum, eða vefengd voru eins og komist er að orði. Auk þess dæmdu þeir öll mál sem fyrsti dómstóll nema þau er einungis vörðuð þriggja marka útlegð (fésekt). Þeim skyldi jafnan stefnt til vorþings ef aðilar áttu þing saman
Til þess að niðurstaða í fjórungsdómi urðu allir dómendur að vera sammála
- Þetta má þó ekki skilja alveg bókstaflega
- Ef dómendur voru ekki á eitt sáttir skyldu þeir vefengja sem kallað var, en áskilið var að í minni hlutanum væru sex hið fæsta; ella taldist niðurstaða einróma. Annar hluti dómsins dæmdi áfall en hinn sýknu og enginn úrslit fengust. Þessi mál voru köllið vefangsmál. Aðilar máls lýstu dómnum þá til rofs til fimmtardóms
