Tramgwyddiaeth ac ymddygiad gwyriedig pobl ifanc

Question 2

Tramgwyddiaeth ac ymddygiad gwyredig pobl ifanc beth oedd rhai o’r pethau gwyriedig (deviant) a cysylltir gyda aelodaeth o is-diwylliant skinheads?

Answer 2

• Yn ol hebdige (subculture: the meaning of style 1979), mi roedd ffasiwn y skinheads yn cynnwys pennau wedi’i heillio, suspenders, siaced bomio ayyb
• mae hebdige yn archwilio sut mae isdiwylliannau fel y skinheads yn defnyddio ffasiwn ac ymddygiad i greu ymwrthedd i’r brif ffrwd

Question 3

Tramgwyddiaeth ac ymddygiad gwyredig pobl ifanc beth oedd rhai o’r pethau gwyriedig (deviant) a cysylltir gyda aelodaeth o is-diwylliant y pyncs?

Answer 3

• stan cohen (diafoliaid gwerin ac panig moesol 1972)
• fod yn anarchaidd
• peri risg i werthoedd traddodiadol
• pyncs wedi gweld eu gwyredd fel math o wrhwynebiad i gymdeithas ormesol

Question 4

Tramgwyddiaeth ac ymddygiad gwyredig pobl ifanc proffil cymdeithasol y tramgwyddwr nodweddiadol

Answer 4

• bechgyn ifanc
• dosbarth gweithiol
• lleoliadau dosbarth gweithiol / ‘council estate’
• diffyg addysg
• tracksuits, chains, balaclavas
• reidio beic / e-scwter
• ysmygu

Question 5

Tramgwyddiaeth ac ymddygiad gwyredig pobl ifanc tramgwyddiaeth a dosbarth cymdeithasol

Answer 5

• mae’r ‘delincwent’ arferol yn dod o’r dosbarth gweithiol (neu’r dosbarth is fel dywed rhai cymdeithasegwyr e.e. Murray)
• gallai hyn fod yn rhannol o ganlyniad i’r modd y recordir trosedd (h.y. Fod troseddwyr o’r dosbarth canol yn cael eu trin yn fwy caredig na throseddwyr o’r dosbarth gweithiol)
• fodd bynnag, nid oes syndod fod pobl ifanc tlotach yn ymwneud a trosedd ar raddfa heleaethach gan mai prif drosedd ieuenctid yw troseddau eiddo h.y. Troseddu er mwyn gael gafael ar bethau materol y rhoddir gymaint o bwyslais ar eu cael e.e. Ffonau symudol
• gellid hefyd dadlau fod trais ac ymddygiad gwrth-cymdeithasol yn fodd o daro nol ar gymdeithas sydd wedi eich gadael i lawr (meddyliwch am Albert Cohen)

Question 6

Tramgwyddiaeth ac ymddygiad gwyredig pobl ifanc Gwerthusiad ‘Y Yob’ - Ross Coward (1999)

Answer 6

• Cred coward fod y cyfryngau wedi rhoi darlun sydd ddim bob tro yn un cywir o bobl ifanc sydd wedi arwain at iddynt gael eu hystrydebu a’u defnyddio fel pobl sy’n cymryd y bai am holl broblemau’r cymdeithas
• cant eu portreu fel bygythiad cymdeithasol, tra mewn gwirionedd mae’r darlun yn un llawer mwy cymhleth, yn aml mae’r ‘yobs’ yn fechgyn ifanc, di-bwer yn brwydro gyda amgylchiadau anodd
• mae ymladd a fandaleiddio yn ffordd o fynegi gwryweidd-dra pan does dim gobaith aam lwyddiant confensiynol

Question 7

Tramgwyddiaeth ac ymddygiad gwyredig pobl ifanc - esboniadau am dramgwyddiaeth Albert Cohen (1955)

Answer 7

• Os na ellir cyrraedd prif nodau o lwyddiant (e.e. Cyflawniad mewn addysg), yna gall ffurfio adwaith (chain reaction) arwain at rwystredigaeth statws a theimladau o fethiant
• disgrifia cohen sut mae pobl ifanc tramgwyddus yn adweithio i fethiant confensiynol (e.e. Yn yr ysgol) trwy greu eu statws eu hunain wedi’i ganoli ar weithgareddau tramgwyddus a gwyrol (h.y. Os nad yw grwp o bobl yn hoffi person, mae nhw’n trio enill statws arall h.y. Statws lle mae pobl yn ofni nhw oherwydd mae nhw’n ‘galed’)
• mae’r is-diwylliant yn cynnig gwobrau positif, mae’r rhai sy’n perfformio’n llwyddiannus yn llygaid eu cyfoedion yn enill bri o lwyddiant u hun h.y. ‘Buzz’, pwer, a statws wrth wefr-yrru ac felly mae’r statws newydd hwn yn cyfader am diffyg statws confensiynol

Question 8

Tramgwyddiaeth ac ymddygiad gwyredig pobl ifanc - esboniadau am dramgwyddiaeth Gwerthusiad Albert Cohen (1955)

Answer 8

• mae gwaith cohen yn hawdd i’w deall
• er fod e wedi cael eu wneud dros 50 mlynedd yn ol, mae dal yn berthnasol h.y. Gall y rhan fwyaf o bobl uniaethu a chysyniad ‘rhwystredigaeth statws’
• berniadwyd cohen am egluro bechgyn ifanc o’r dosbarth gweithiol yn unig
• yn wyneb cynnydd mewn tramgwyddiaeth merched ac ymddygiad ‘laddette’’ mewn cymdeithas cyfoes, mae angen gofyn a yw cysyniadau ‘ffurfio adwaith’ a ‘rhwystredigaeth statws’ yn gymwys ac yn berthnasol i ferched gwyrol hefyd

Question 9

Tramgwyddiaeth ac ymddygiad gwyredig pobl ifanc - esboniadau am dramgwyddiaeth Cloward ac Ohlin (1960) - strwythur cyfle anghyfreithlon

Answer 9

• cred Cloward ac Ohlin fod tramgwyddiaeth bechgyn ifanc o’r dosbarth gweithiol yn delio o’r ffaith fod strwythurau cyfleoedd cyfreithiol ar gau iddynt e.e. Addysg bellach ac uwch ac swyddi sefydlog, ac felly maent yn dysgu eu ‘crefft’ o fewn strwythur cyfle anghyfreithlon
• meddyliwch am hyn fel rhyw fath o ysgol (‘ladder’) maent yn ddringo tan eu bod yn dod yn droseddwyr profiadol, maent yn dysgu gan aelodau eraill o’r ardal ac yn gweithio eu ffordd i fyny
• mae dadl Cloward ac Ohlin yn rhannu is-diwylliannau i un o dri:

1. Is-diwylliant troseddol

• gwelir hyn mewn cymunedau tlawd lle mae cyfleon caeedig (nid oes mynediad i addysg dda, rhagolygon gwaith a symudoledd cymdeithasol ar gael i bawb)
• cyfleon caeedig yn annog ymateb isdiwylliannol yn seiliedig ar y ‘strwythur gyrfaol anghyfreithlon’ sy’n eu galluogi i symud i mewn i yrfa droseddol

2. Isdiwylliant gwrthdaro treisgar

• nodweddir rhain mewn ardaloedd lle nad yw strwythurau gyrfaol cyfreithlon nac anghyfreithlon ar gael i bawb, gan arwain at drais (rhyfeloedd gangiau)

3. Isdiwylliant enciliol (cyffuriau)

• bodola rhain ar gyfer y rhai na lwyddodd ym myd troseddu na thrais ac sydd felly’n encilio i fyd cyffuriau ac alcoholiaeth, sy’n cael eu talu amdano trwy fan ladrata, dwyn o siopau ac ati

Question 10

Tramgwyddiaeth ac ymddygiad gwyredig pobl ifanc - esboniadau am dramgwyddiaeth Gwerthusiad Cloward ac Ohlin (1960)

Answer 10

• drwy gategoreiddio’r isdiwylliannau mae cloward ac ohlin wedi anwybyddu’r gor-gyffwrdd a fodola rhwng y gwahanol isdiwylliannau e.e. Mae gangiau yn yr isdiwylliant triseddol yn aml yn delio mewn cyffuriau ac yn gwneud symiau mawr o arian yn y proses
• mae’r un peth yn wir am aelodau o’r is-diwylliant enciliol
• mae pobl sy’n gaeth i gyffuriau yn gallu delio yn llwyddiannus mewn cyffuriau hefyd

Question 11

Tramgwyddiaeth ac ymddygiad gwyredig pobl ifanc - esboniadau am dramgwyddiaeth Walter Miller (1962) - Materion Ffocal

Answer 11

• mae miller yn gweld cymdeithas wedi’i lunio gan dosbarthiadau cymdeithasol gwahanol, a phob un gyda’i gyfres gwahanol o werthoedd
• awgryma miller fod gan yr is-dosbarth gweithiol diwylliant benodol a gaiff ei drosglwyddo o genhedlaeth i genhedlaeth (daw hyn o ganlyniad i waith di-sgil, diflas e.e. Brick laying)
• mae is-dosbarth hwn felly wedi datblygu cyfres o wrthoedd a nodweddion fel strategaeth o ympodi a elwir rhain yn faterion ffocal:
• ’helynt’ = derbyn fod trais ac ymladd yn weithgareddau cyffredin ymysg dynion ifanc dosbarth gweithiol
• ’caledwch’ a ddangosir yn rhinweddau ‘gwroldeb’ - gallu yfed, mercheta, chwarae chwaraeon ac ati
• ’cyffro’ = heddoniaeth feunyddiol yn ymwneud a chwilio am hwyl
• ’ckyfrwwch’ = bod yn stryd-gall, ac ati
• ’ffawd’ = cymryd pob dydd a bywyd fel y daw a gwneud y mwyaf o’r hyn sydd gennych
• ’ymreolaeth’ = dal dig at unrhyw un mewn awdurdod neu at gael eich gwthio o gwmpas gan athrawon ayyb

Question 12

Tramgwyddiaeth ac ymddygiad gwyredig pobl ifanc - esboniadau am dramgwyddiaeth Gwerthusiad Walter Miller (1962) - Materion Ffocal

Answer 12

• un beirniadaeth ar miller yw bod sawl ymddygiad y mae ef yn eu dosbarthu’n faterion ffocal yn gyffredin ar ddraws pob dosbarth
• gellid gweld llawer o ferched a ieuenctid dosbarth gweithiol heddiw hefyd yn rhannu’r un gwerthoedd gwyrol