Week 1: beginselen en doelen van het strafrecht Flashcards
(67 cards)
ius puniendi
recht van de overheid om de burgers te straffen als zij regels overtreden
strafrecht
handhaving van rechtsnormen, doel eigenrichting te voorkomen, burgers niet eigen rechter rechter. Overheid heeft strafrechtelijke taak
ultimum remedium
laatste redmiddel, geen andere juridische middelen zijn die werken en er dus geen alternatieven meer zijn
criteria strafbaarstelling
- schade beginsel
- subsidiariteitsbeginsel
- proportionaliteitsbeginsel
schade-beginsel
gedrag heeft geleid tot schade
subsidiariteitsbeginsel
geen lichter middel zijn waarbij hetzelfde doel bereikt kan worden (laatste redmiddel)
proportionaliteitsbeginsel
strafrecht moet evenredig middel zijn om het doel te bereiken
daadstrafrecht
In Nederland, gaat om wat iemand gedaan heeft en niet wat iemand zijn intenties waren
materieel strafrecht
strafrecht, wetboek van strafrecht Sr, strafrechtelijke sancties
formeel strafrecht
strafprocesrecht, wetboek van strafvordering Sv, tenuitvoerlegging
materieel strafrecht regelt
gedragingen onder welke omstandigheden strafbaar zijn, waaruit de straffen bestaan en onder welke voorwaarden het strafrecht mag worden toegepast
materieel strafrecht gaat over
inhoud, strafbepalingen, het sanctiestelsel (geheel van straffen en maatregelen) en de voorwaarden van vervolgbaarheid (waaraan moet zijn voldaan, toepassing van strafrecht)
formeel strafrecht bevat
voorschriften die bepalen langs welke weg het strafrecht zich diende verwezenlijken, betrekking op de strafrechtelijke procedures.
formeel strafrecht gaat over
procedure, de verwezelijking van het materiële strafrechtrecht. omvat de regels van opsporing, vervolging en berechting van strafbare feiten. + geeft bevoegdheden aan overheidsfunctionarissen.
= de regles die de overheid volgt om straffen op te leggen en omvat dus het strafprocesrecht
bronnen strafrecht
- de wet
- jurisprudentie
- verdragen
- algemene ongeschreven rechtsbeginselen
- literatuur
de wet
algemene regels waarin bepaald gedrag strafbaar is
wetten in formele zin
vastgesteld door Regering en Staten-Generaal gezamenlijk (formele wetgever) volgens procedure in Art. 81-88 Gw
voorbeeld: wetboek v. Sr., wetboek v. Sv, Opiumwet (Opw), Wegenverkeerswet 1994 (WVW 1994)
wetten in materiële zin
regelingen vastgesteld door bevoegde overheidsgezag. Vereist is dat deze regels algemeen zijn en de burger binden
voorbeeld: algemene plaatselijke verordening (APV), omgevingsvorderingen Noord-Brabant
jurisprudentie
verzamelterm voor alle rechtspraak, rechtsvragen worden hierin beantwoord waarmee invulling op de wet worden gegeven
voorbeelden: arresten van de hoge raad, uitspraken van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) en uitspraken van lagere rechters zoals gerechtshoven en rechtbanken
verdragen
internationale verdragen van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) en de verdragen van de Europese Unie (EU-recht) em besluiten van inter-/supranationale organen/organisaties zoals Europese Richtlijnen
algemene ongeschreven rechtsbeginselen
kan invloed hebben op het strafrecht indien ze de burger (de verdachte) extra rechtsbescherming bieden. je kan niet strafbaar zijn enkel op basis van ongeschreven rechtsbeginselen. Algemene rechtsbeginselen kunnen de strafbaarheid niet uitbreiden maar inperken
literatuur/ doctrine
secundaire rechtsbron rest primair. Gebruikt om een tekst te schrijven waarin kritiek gegeven wordt op het recht. heeft invloed op het recht, omdat de wetgever en rechters regelmatig opvattingen in de literatuur overnemen, soms expliciet.
cassatierechter
de Hoge Raad, hoogste en laatste rechter in strafzaken en kijkt of het hof goed heeft gehandeld
feitenrechters
rechters zoals gerechtshoven en rechtbanken