Week 11 Flashcards
(43 cards)
Wat is vasculitis?
Ontsteking van de bloedvaten, het klinische beeld hangt verder af van de aangedane plaats en het kaliber. (indeling door grootte van bloedvaten in groot, middelgroot en klein)
Hoe werkt de pathogenese van vasculitis van de grote en middelgrote bloedvaten?
De ontsteking begint in de tunica adventitia (buitenste laag), dendritische cel zit in adventitia en wordt geactiveerd. Gaat naar lymfeklier om daar antigenen te presenteren, maar hier bij de vasculitis blijft hij zitten in de adventitia. Rondom het grote bloedvat lopen vaso vasorum om het bloedvat van bloed te voorzien. Omdat de dendritische cel niet naar de lymfeklier kan, komen de lymfocyten via de vaso vasorum richting de dendritische cel. Dan worden ze geactiveerd en produceren ze cytokines. Deze cytokines gaan dan langzaam richting de binnenkant totdat heel de vaatwand ontstoken is.
Hoe werkt de pathogenese van vasculitis van de kleine bloedvaten?
Zoiezo anders dan bij grote bloedvaten want geen adventitia/vaso vasorum.
* Immuuncomplex gerelateerd: (antigeen + antistof) normaal na vorming gefagocyteerd door leucocyten. Maar leucocyten zitten op een gegeven moment vol. Overschot aan immuuncomplexen slaat neer op de vaatwand. Slaan neer op plekken waar stroming het minst is.
* ANCA-geassocieerd: Anti-neutrofiele cytoplasmatische antistoffen. Antistoffen tegen iets in het cytoplasma van een neutrofiele granulocyt. Antistoffen kunnen in principe die celwanden niet passeren dus zou prima moeten zijn. Maar wanneer de neutrofiel geactiveerd wordt gaan die antigenen naar het celoppervlak zodat de antilichamen erop kunnen hechten en dan gaat de cel adhesiefactoren opreguleren en dan gaat de cel aan de vaatwand plakken.
Hoe is de diagnose vasculitis te bevestigen?
Histologisch bevestigen, tenzij dit leidt tot de dood van de patiënt (aorta dus niet biopteren)
Wat kan je geven tegen grote vaten arteritis? (reuscelartritis bijvoorbeeld)
Tocilizumab (anti-IL-6)
Wat is polyarteritis nodosa?
Ziekte van middelgrote vaten.
Sterke associatie met hepatitis B infectie.
Tractus digestivus, hart, huid, zenuwen kunnen allemaal meedoen in het ziektebeeld.
Behandeling: onderliggende hepatitis behandelen wanneer aanwezig. Verder prednison + cyclofosfamide
Wat is de ziekte van Kawasaki?
Ziekte van de middelgrote vaten, komt vooral bij kinderen voor.
Coronairen zijn aangedaan, hartinfarct mogelijk.
Mogelijke associatie met COVID-19.
Presentatie kind lijkt op bovenste LWI. Aardbeientong.
Behandeling: gammaglobulinen en aspirine tegen hartinfarct.
Wat is de ziekte van Henoch-Schönlein?
Vasculitis van kleine bloedvaten vooral bij kinderen. Uitgelokt door bovenste luchtweginfectie. Immuuncomplex vasculitis. Slaat vooral neer in de benen want daar is de minste stroomsnelheid. Buikklachten, nierklachten en koorts. Immuuncomplexen met IgA ipv IgG. Dat maakt het Henoch-Schönlein. (bij volwassenen wordt is dit een IgA vasculitis/nefropathie).
Behandeling: expectatief, NSAID
Wat is een hypersensitivity vasculitis?
Kleine vaten vasculitis. Beperkt tot de huid. Vaak door geneesmiddelen uitgelokt. 10 dagen na toediening begint het want dan zijn antilichamen gevormd. Behandeling is stoppen met medicatie.
Wat is cryoglobulinaemie?
Vasculitis kleine vaten, door eiwitten die neerslaan onder koude omstandigheden. Vooral in handen want daar is het koud. Necrose. Vaak door hepatitis C of bij hematologische ziekte.
Behandeling: Anti-B-celtherapie
Wat zijn de belangrijkste innate afweermechanismen tegen een pneumonie?
- Hoestreflex
- Mucociliaire klaring
- Antimicrobiële eigenschappen van mucosale opervlakken (sIgA)
- IgG
- Cellulaire immuunsysteem
Op welke manieren kunnen verschillende vormen van longontstekingen onderscheiden worden?
- Tijdsduur
- Ernst van de klachten
- Verwekker van de pneumonie
Welke verwekkers van longontstekingen zijn er?
- S. pneumoniae (pneumococ)
- Mycoplasma
- H. Influenzae
- Legionella
- S. aureus
- Chlamydia
Hoe ziet de presentatie eruit van:
* Pneumococ
* Stafylococ
* Legionella
Pneumonie?
- Pneumococ (40%): acuut, thoracale pijn, bloederig sputum, koude rillingen
- Stafylococ (5%): zelfde als pneumococ alleen dan vaak met influenza voorafgaand
- Legionella (5%): Zelfde als pneumococ, warm water in warme landen, sauna, zwembaden (verwarring kan ook)
Hoe ziet de presentatie eruit van:
* H. Influenzae
* Mycoplasma
* Chlamydia
Pneumonie?
- H. Influenzae (10%): mild beloop, groenig sputum, minder hoge koorts, vaak met COPD of andere comorbiditeit
- Mycoplasma (8%): griepachtig beeld, hoofdpijn, spierpijn, niet zo ziek, jonge mensen onder 45, zonder comorbiditeit
- Chlamydia (1%): zelfde als mycoplasma
Hoe kan je inschatten of je een patiënt met een pneumonie op moet nemen?
- PSI score (pneumonia severity index)
- CURB 65 score
Hoe werkt de CURB 65 score?
- C - confusion
- U - Ureum boven 7
- R - respiratory rate boven 28
- B - bloeddruk: systolisch onder 90 en diastolisch onder 60
- 65 - 65 of ouder
- 0 of 1 punt is thuis behandelen
- 2 punten is korte opname
- 3 of meer is opname / IC
Hoe te behandelen?
* Penicilline
* Cefuroxim
* Quinolonen (ciproxin, moxifloxacin, levofloxacin)
* Macroliden (Azythromycine, erithromycine)
* Floxapen / augmentin / levofloxacin
- Penicilline: Pneumococ
- Cefuroxim: pneumococ + H. influenzae
- Quinolonen: Legionella + H. Influenzae
- Macroliden: legionella, mycoplasma, chlamydia, pneumococ
- Floxapen: Staphylococ
Hoe is aan de hand van de CURB score de behandeling bepaald?
- Curb 0-2 waarschijnlijk niet gekke verwekker, bijvoorbeeld pneumococ, dus amoxicilline
- Curb 3-5, ernstig. Dus Cephalosporine op de afdeling. Op de IC zelfs cephalosporine en ciproxin. Of monotherapie met moxifloxacin of levofloxacin.
Wanneer drain plaatsen?
Bij empyeem, (longvocht met pH onder 7.2, door bacteriën) Ook fibirinolytica geven via drain.
Wat is de ziekte van Sjögren?
- Droge mond, droge ogen (zandkorrelgevoel), vermoeidheid, gewrichts- en spierpijn, grieperig gevoel
- Systemische auto-immuunziekte, om aan te tonen moet je aantonen dat er auto-reactieve T of B cellen zijn. SSA antistof positief.
- Vaker bij vrouwen
- Tijd tussen verschijnselen en diagnose gemiddeld 9 jaar.
- Problemen in traanvocht en speeksel productie
- Meer kans op lymfoom, en op schimmelinfecties vanwege minder speeksel
Wat is de bron, functie, en een test van de volgende gedeelten van traanfilm?
* Lipiden
* Waterlaag (water, lysozym, lactoferrine, IgA, IgG)
* Mucus
Lipiden:
* Bron: Klieren van Meiboom
* Functie: vermindert verdamping van traanvocht, zorgt voor glad oppervlak.
* Test: break-up time (BUT)
Waterlaag:
* Bron: traanklieren
* Functie: voeding en bescherming van cornea/conjunctiva
* Test: Schirmertest
Mucus:
* Bron: bekercellen in cornea en conjunctiva
* Functie: Hechting traanfilm aan cornea/conjunctivacellen.
* Test: Bengaals roodkleuring
Wat zijn risicofactoren voor MALT lymfomen?
- Leucocytoclastische vasculitis
- Complement verbruik
- Cryoglobulines
- Hoog IgG
Hoe werkt de ACR-EULAR 2017 score voor diagnose van de ziekte van Sjögren?
- Lipbiopt: focus score van 1 of groter. 3 punten
- Anti SS-A antistoffen. 3 punten
- Schirmertest minder dan 5. 1 punt
- Bengaalsroodkleuring score 5 of hoger. 1 punt
- Ongestimuleerde speekselvloed minder dan 0.1 ml/min. 1 punt
Diagnose als de score 4 of hoger is.
