Week 4 Flashcards
Hallmarks, apoptose (30 cards)
FAP
Familiaire adenomateuze polyposis.
Erfelijke vorm van darm kanker met afwijking in het APC gen.
Voor 50ste levensjaar
Poliep
Uitsteeksel in een hol orgaan.
Dysplasie
- Verandering van celgrootte en vorm
- Toename van mitotische figuren
- Vergrote en sterk histologisch aankleurende kernen
APC-gen
Controleert in stamcellen van de darm het WNT pathway.
Tumor suppressor gen –> beide allelen moeten worden uitgeschakeld om kanker te veroorzaken
K-RAS gen
Controleert celcyclus en apoptose.
Proto-oncogen –> gemuteerde toestand zorgt voor activatie van mitose en voorkomen van apoptose
TP53 gen
Controleert celcyclus en voorkomt dat cellen met DNA schade door gaan met celdeling. Bij cellen met onrepareerbare schade gaan ze in apoptose
Tumor suppressor gen
G1/s checkpoint
Als er schade is, stopt celcyclus hier om schade te herstellen. Check wordt gereguleerd door p53, als schade hersteld is gaat cyclus door. Anders gaat cel in apoptose
p53 bestaat uit een transcriptie activerend, DNA bindend en oligomerisatie domein (TAD, DBD, OD)
MDM2
Breekt p53 af. Bij mutatie in MDM2 kan p53 sneller afgebroken worden, wat kan leiden tot ongecontroleerde celdeling en kanker
Wat zijn de 10 Hallmarks of cancer
- Blijven delen
- Remming ontwijken
- Celdood weerstaan
- Oneindige celdeling
- Vorming van nieuwe bloedvaten
- Invasie en metastase
- Genoom instabiliteit en mutaties
- Deregulatie van energievoorziening
- Tumor bevorderende ontsteking
- Ontsnapping aan het immuunsysteem
Groeifactor
Signaal van buiten de cel dat aangeeft dat een cel moet delen.
De GF bindt aan receptor, waarna de receptor actief wordt. Hierna wordt een eiwit in de cel geactiveerd die andere eiwitten activeerd waardoor het signaal word doorgegeven. Uiteindelijk worden genen in de celkern geactiveerd waardoor ze gaan prolifereren
Hallmark 1
Er zijn mutaties in receptoren, waardoor ze geactiveerd is ook al is eer geen GF. Dit zorgt dat de cel blijft delen
Hallmark 2
Normaal luisteren cellen naar signalen die groei remmen. Tumoren nemen dat signaal echter weg.
Vb. RAS-gen, staat alleen aan als GF gebonden is. Maar bij mutatie kan RAS zichzelf niet uitzetten.
Hallmark 4
Normale cellen kunnen een beperkt aantal deleingen doorgaan, doordat telomeren elke keer korter worden.
Het enzym telomerase voorkomt dit, dit kan door stamcellen tot expressie worden gebracht. Het kan ook door tumoren tot expressie worden gebracht
Hallmark 7
Normaal wordt het ontstaan van mutaties tegengegaan door DNA schade reparatiemechanismen. In tumoren zijn er defecten in deze mechanismen
NER
Nucleotide excisie reparatie
Herkenning beschadigde DNA-basen
20-25 nucleotiden worden uit DNA streng geknipt, waarna een nieuw stukje DNA wordt gemaakt door DNA polymerase
Vaak mutaties
Nucleotide (bestaande uit suiker, fosfaatgroep en base) wordt verwijderd
Globaal genoom NER
Overal in het genoom, is traag proces
Transcriptie gekoppelde NER
Als een gen getranscribeerd word en RNA wordt gemaakt
BER
Base excisie reparatie mechanisme
Herkennen DNA schade door DNA glycosylase
Verwijderen van DNA schade Door DNA glycosylase
Herstel van DNA schade door DNA polymerase en DNA ligase
Betrokken bij DNA schade veroorzaakt door zuurstofradicalen
Geen mutaties bekend
Alleen de base wordt verwijderd
Oorzaken DNA schade
- Chemische instabiliteit
- Chemische verbindingen
- Biologische stoffen (oxidatieve schade)
- Fysische agentia (UV)
Foutieve replicatie
Soorten DNA schade
- Chemische adducten
- Intrastreng crosslinks
- Interstreng crosslinks
- DNA strengbreuken
*ioniserende straling veroorzaakt dubbelstrengse breuken - Basepaar mismatches
Transversie mutatie
Purine (A of G) wordt vervangen door een pyrimidine (C of T)
Desmoplastisch stroma
Stroma van tumorcellen, met cellen die kunnen helpen te overleven, door GF en immuuncellen uit te scheiden.
Burkitt’s lymfoom
Veroorzaakt door translocatie van chromosoom 8 en 14
Op 8 ligt c-MYC dat codeert voor een TF die betrokken is bij proliferatie
Op 14 ligt IGH, codeert voor immunoglobuline zware keten
B-cellen gaan te snel delen, het is een ernstige bloedkanker
Homologe recombinatie
Vindt plaats in somatische cellen en vereist identieke DNA-streng (zusterchromatide) dus alleen mogelijk in S-fase