Week 5 Flashcards
1
Q
Wat veoorzaakt de stabiliteit in het SI gewricht?
A
Combi vormsluiting en krachtsluiting= selfbracing
2
Q
Welke spieren vormen de m. iliopsoas?
A
m. psoas maior
m. psoas minor
m.iliacus
Komen samen onder lig inguinale en hechten aan trochanter minor, been in exorotatie trekken, belangrijke heffer bovenbeen. 50% heeft psoas minor
3
Q
Wat is de orifice myopectinealis?
A
Orifice myopectinealis: zwakke plek (opening) in buik, a en v komen hierdoorheen de been in onder lig inguinale, boven lig inguinale bij de man de fastevolas
4
Q
Wat zijn de grenzen van de orifice myopectinealis?
A
- cranially: oblique and transverse muscle
- caudally: pubic pecten
- laterally: psoas muscle
- medially rectus muscle
5
Q
Welke bewegingen zijn er in het wervelkolom?
A
Tussen C0 en 1 vooral ja knikken en lateraalflexie, tussen 1 en 2 nee schudden. Thoracaal facetgewrichten in frontale vlak→ minder rotatie (5 graden per wervel, totaal 60 graden), vooral lateraalflexie, weinig buiging. Lumbaal sagittaal, vooral buiging en strekking
6
Q
Wat is de (bewegings)segment van Junghanns?
A
- twee wervellichamen
- de discus
- 4 facetgewrichten
- de ligamenten
7
Q
Wat zijn de extrinsieke rugspieren?
A
m.latissimus dorsi
m. trapezius
m. levator scapulae
m. rhomboideus
8
Q
Welke groepen intrinsieke rugspieren zijn er?
A
- Transversospinale spieren: tussen transversus en spinosus
- Erector spinae/ erector trunci: rug strekken
9
Q
Welke hoofdbewegingen vinden plaats bij whiplash?
A
- (hyper) extensie
- flexie ‘tot verticaal’ (hoofd recht boven cervicale w.kol.)
- tractie ! (hoofd beschrijft een ballistische baan )
Meeste laesies C5-C6
10
Q
Welke soorten rugpijn zijn er?
A
-Aspecifieke lage rugpijn 95% (biologisch, sociaal en psychologisch)
-Specifieke oorzaken rugpijn
11
Q
Welke specifieke oorzaken van rugpijn zijn er?
A
- Maligniteit
- Wervelfracturen
- Axiale spndyloartritis
- Spondylolisthesis
- Spondylodiscitis
- Spinaal epidural hematoom
- Lumbosacraal radiculair syndroom
12
Q
Wat zijn rode vlaggen bij rugpijn?
A
-Hoge leeftijd
-Langdurig corticosteroidgebruik
-Ernstig trauma
-Hoge klinische verdenking
-Maligniteit VG
-Verdenking radiculair syndroom
13
Q
Wat voor diagnostiek wordt gedaan bij wervelfracturen?
A
- CT: eerste keus
- MRI meestal niet in het ‘golden hour’: nuttig voor het beoordelen van ligamentaire letsels en het
ruggemerg - Vergeet niet de thoracale en lumbale wervelkolom in kaart te brengen bij cervicale fracturen: 10-15% heeft een 2de fractuur
14
Q
Wat is de AO-classificatie?
A
Wervelfracturen:
- Type C: verplaatsing wk in alle richtingen
- Type B: probleem aan achterzijde
- Type A: letsel aan voorzijde. A1-4 (letsel dekplaat loopt door tot achterzijde)
15
Q
Welke neurologische beoordeling wordt gedaan bij wervelfracturen?
A
- AO-classificatie: N1 kortdurend uitval, N2 radiculopathie (uitval een van de zenuwen) N4 volledige dwarslaesie
- ASIA classificatie voor neurologie veel meer gebruikt. Bij B en C geen mogelijkheid lopen, D en E wel. Pas na 2-3 dagen beoordelen door mogelijke neurogene shock
16
Q
Hoe worden wervelfracturen behandeld?
A
- Type B en C fracturen opereren, type C schroeven over langer traject. Pedikelschroef (door pedikel)
- A1 en 2 conversatief behandelen (brace niet meer gedaan), A3 en 4 in principe conversatief, bij neurologie stabiliseren en decompressie
17
Q
Wat is er bijzonder aan B3 fracturen?
A
- Vaak ankylotische wervelkolom (M. Bechterew, DISH)
- Potentieel zeer instabiel
- Ondersteund vervoeren (DUS NIET PLAT NEER LEGGEN!)-> respecteer de deformiteit
- Behandeling: operatieve stabilisatie
18
Q
Hoe wordt een decompressie gedaan?
A
Laminectomie
19
Q
Hoeveel patienten met wervelmetastasen hebben neurologische uitval?
A
1-5% heeft een teken van neurologische uitval
* 50-70% thoracaal niveau
* 20-30% lumbaal niveau
* 4-15% cervical niveau
20
Q
Beschrijf de kliniek van wervelmetastasen
A
- Voorgeschiedenis maligniteit
->Pijn 90%
->Nachtpijn
->Progressieve pijn
->Nieuwe lokale pijn
->Belastingsafhankelijke pijn - Radiculopathie
- Neurologische uitval
21
Q
Wat voor beeldvorming wordt gedaan bij wervelmetastasen?
A
- MRI-scan eerste keuze
-> T1 en T2 gewogen opname
-> Gehele wervelkolom - CT-scan
-> Bij een evt. operatie
-> CT-thorax-abdomen bij onbekende tumor
22
Q
Hoe worden wervelmetasten behandeld?
A
- Radiotherapie
-> Eerste keus bij symptomatische metastasen - Operatie (voor kwaliteit van leven)
-> Bij instabiliteit
-> Bij neurologische uitval
23
Q
Wat is spondylolisthesis?
A
Een afschuiving van een wervel ten opzichte van een onderliggende wervel
->Meyerding 1-4
24
Q
Wat zijn mogelijke oorzaken van spondylolisthesis?
A
- Degeneratief
- Istmisch (spondylolyse): onderbreking pars interarticularis
- Traumatisch
- Dysplastisch (congenitaal)
- Iatrogeen
- Pathologisch
25
Hoe ontstaat degeneratieve spondylolisthesis?
* Verlies chondroïtinesulfaat en water
* Verminderde turgor en elasticiteit discus
* Minder schokbrekerfunctie
* Annulus fibrosus scheurt langzaam
* Volledige scheur kan leiden tot hernia nucleus pulposi HNP/ Lost bij 85% zelf op
26
Wat zijn klinische kenmerken van spondylolisthesis?
Tieners:
-Lokale rugpijn
-Vooral bij hyperextensie
40-50 jarige:
-Rugpijn (aspecifiek)
-Neurologische pijn
27
Hoe wordt spondylolisthesis behandeld?
Tieners:
* 3 maanden stop sporten/belasten
* Operatie bij falen conservatief beleid of hoog gradige slip (graad 3-4)
Ouderen:
* Fysiotherapie
* Pijnteam behandeling
* Operatie alleen bij falen conservatief beleid of als de radiculaire klachten op de
voorgrond staan, passen bij radiologisch beeld!
28
Waardoor neemt de incidentie van spondylodiscitis toe?
Veroudering + immunosuppressiva
29
Wat is de prognose van spondylodiscitis?
Vertraging in diagnose
* 2-6 maanden
* 30% in eerste instantie verkeerd gediagnosticeerd
Prognose
* Gemiddeld 30-57 dagen opname ziekenhuis
* Mortaliteit 2-7%
30
Wat voor diagnostiek wordt gedaan bij spondylodiscitis?
Bepaal
* BSE, CRP and leucocytes
* 2 Bloedkweken
Verdenking:
* Brucella: bloedkweken, coombs of ELISA
* Fungus: specifieke Bloedkweken (aspergillus)
* Tuberculosus: PPD test (Mantoux), interferon-γ release assay
31
Beschrijf de pathogenese van spinale infecties
* Hematogeen
* Uitbreiding vanuit aanliggende structure: Psoas abces, naadlekkage buismaag
* Externe inoculatie (25-30%)
Wervelkolom goed doorbloed, discus slecht doorbloed, makkelijker infecties als tb enz erin gaat zetten
32
Hoe wordt spondylodiscitis gediagnosticeerd?
* MRI wervelkolom: MRI sensitiviteit 97%, specificiteit 93%. PET is niet mogelijk
* Verwekker is essentieel! bloedkweken, bioptie en kweken
33
Wat zijn risicofactoren voor spondylodiscitis?
* Oudere leeftijd
* Recente infectie: UWI, pneumonie
* DM
* Endocarditis/Cardiale belasting
* Obesitas
* Nierfalen (dialyse)
* Chronische hepatitis
* Reumatoide artritis
* Chronisch steroid gebruik
* Maligniteit
* Immunosuppressiva
* Systematische ziekte
* TBC
* Eerdera abdominale ingreep
* Sickle cell anemie
* IV drugs gebruik
* HIV besmetting
34
Wat is de meest voorkomende verwekker van spondylodiscitis?
Meest voorkomende verwekker s aureus, ook veel gramnegatieve bacterien
35
Hoe wordt spondylodiscitis behandeld?
* Antibiotica is de hoeksteen van de behandeling: 6 weken lang
* Operatie zelden nodig
->Neurologische afwijkingen
->Falen van antibiotische behandeling
->Standsafwijkingen wervelkolom
36
Wanneer is er sprake van scoliose?
Als Cobbse hoek >10 graden: hoek meest gekantelde wervels bij de grootste bocht
37
Beschrijf de etiologie van scoliose
20%:
* Functioneel vs Structureel
* Congenitaal
* Secundair (Neuromusculair, syndromen, NF1)
80%
* Idiopathisch: Multifactoriele oorzaak: vrouwen, familiair, ontstaat bijna altijd in de groei
38
Wanneer is scoliose early onset?
* Infantiel 0-3 jaar
* Juveniel 4-10 jaar
39
Met welke aandoeningen is congenitale scoliose geassocieerd/
Vaker samen met aangeboren hart, nier, slokdarm en anus afwijkingen
40
Wat zijn secundaire oorzaken van scoliose?
Neuromusculair
* M. Duchenne
* Spinale Mmusculaire Atrofie (SMA)
* Spina bifida
* Cerebrale parese
* M. Pompe
Neurofibromatose (NF)
Genetische afwijkingen
* 22q11 deletie
* Trisomie 21 (Down syndroom)
Bindweefsel aandoening
* Marfan
* Ehler-Danlos
41
Welke behandelingen zijn er voor scoliose?
* 1. Afwachten: kleine bochten, uitgegroeide kinderen met bochten <45 graden
* 2. Fysiotherapie: bv Schroth-therapie
* 3. Brace of korset: zonder 58% geopereerd, met 25%
* 4. Operatie: Cobbse hoek >50
42
Wat zijn indicaties voor een brace?
* >10 jaar bij start brace
* Risser 0–2
* Primaire bocht 25°–40°, apex Th8 (of lager)
* Geen eerdere behandeling
* Bij meisjes: pre-menarche of minder dan 1 jaar post-menarche
43
Wat zijn de doelen van een scoliose operatie?
Idiopatisch:
-Stop progressie bocht
-Voorkomen klachten toekomst: pijnklachten, verminderd longvolume
-Esthetiek
Secundair:
-Stop progressie bocht
-Voorkomen longproblemen
-Verbeteren zitbalans
-Vebeteren kwaliteit van leven
44
Wat is de operatie techniek bij scoliose?
Dorsale spondylodese: bot bijleggen zodat het aan elkaar groeit, als niet gedaan kan een schroef of staaf breken wat pijnklachten kan geven
45
Welke spondylartropathieen zijn er?
-M Bechterew (spondylitis ankylosans)
-Reactieve artritis
-Artritis psoriatica
-Artritis bij een inflammatoire darmziekte
-Ongedifferentieerde Spa
46
Beschrijf de epidemiologie van M. Bechterew
* Begint meestal op jong volwassen leeftijd
* Man: vrouw 2:1
* In 90 % HLA-B27 positief (in algemene bevolking: HLA-B27 in 8% positief)
* Prevalentie M. Bechterew: 0.1-0.9%
47
Wat is het klinisch beeld van M. Bechterew?
* Inflammatoire rugklachten
* Beperkte beweeglijkheid van de wervelkolom
* Pijn en stijfheid van de thorax
* Sacroiliitis
* Enthesitis
* Artritis (vnl grote gewrichten)
48
Wat zijn de ASA inflammatoire rugpijn criteria?
4/5 criteria:
-Begin <40 jaar
-Langzaam begin
-Verbetering bij bewegen
-Geen verbetering bij rust
-Nachtpijn
49
Hoe heet de test om lumbale flexie index te meten?
Schober test, positief als <20 cm bij flexie
50
Hoe wordt bechterew gediagnosticeerd?
* Klinisch beeld: anamnese: klachten, VG, familie anamnese, bevindingen bij LO
* - Radiologisch onderzoek (WK, SI-gewrichten)
* - HLA B27
* - Acute fase reactie in bloed
51
Wat zijn de criteria voor axiale SpA?
ASAS:
-Rugpijn >3 mnd onset <45 jaar
-Sacroilitis op beeldvorming + 1+ SpA kenmerk of HLA-B27 + 2+ SpA kenmerken
SpA kenmerken: inflammatoire rugpijn, artritis, enthesitis, uveitis, dactylitis, psoriasis, IBD, respons NSAID's, familiaire SpA, HLA-B27, verhoogde CRP
52
Wat is sacro-iliitis?
* Sacro-iliitis: ontsteking van gewricht tussen os sacrum en os ilium
* Röntgenologische afwijkingen zijn soms pas 10 jaar na ontstaan van sacro-iliitis aantoonbaar
53
Wat zijn andere rontgenologische kenmerken van Bechterew?
-Shiny corners
-Squaring van de wervels en verbening van de ligamenten
54
Hoe wordt bechterew behandeld?
Stap 1:
* NSAID’s
* Leefstijladviezen
* Ergotherapie
* Oefentherapie: behoud beweeglijkheid WK, rug recht laten verstijven, afname pijn
Stap 2:
TNF Blokkers
- Remicade
- Adalimumab
- Etanercept
- Certoluzimab
- Golimumab
Anti-Il17
- Secukinumab/ Ixekizumab
55
Wat is aspecifieke lage rugpijn?
Rugpijn tussen onderste ribben en bilplooien waarbij geen specifieke lichamelijke oorzaak aanwijsbaar is
56
Beschrijf de epidemiologie van ALRP
-60-90% teminste 1x in het leven
-Vrouwen>mannen
57
Beschrijf de pathofysiologie van acute lagerugpijn
In circa 95% geen specifieke lichamelijke oorzaak
Overbelasting pijngevoelige structuren in en rond wk, zoals tussenwervelschijven, gewrichten, zenuwen en spieren
58
Wat is het klinisch beeld van ALRP?
Pijn
-Gelokaliseerd in gebied tussen onderste ribben en bilplooien
-Iha algemeen diffuus en zeurend
-Gaat vaak gepaard met stijfheid, vooral na rust
De klachten zijn meestal houdingsgerelateerd
Soms is er pijn in 1 of beide (boven)benen
Iha rugpijn meer op voorgrond dan evt uitstraling in de benen
59
Wat zijn risicofactoren voor ontstaan ALRP?
-Obesitas
-Werkgerelateerde psychosociale stressoren
-Zwaar lichamelijk werk
-Veelvuldig de romp draaien en buigen
-Lang autorijden
-Veel tillen
60
Wat is het beloop van acute ALRP
Iha afname pijn en beperkingen <4 wk
25-50% chronische klachten (>12 weken)
>50% recidief in jaar volgend op eerdere episode
61
Wat zijn risicofactoren voor een chronisch beloop van ALRP (yellow flags)?
-Angst voor pijn en bewegen
-Ongerustheid over het beloop
-Passieve copingstijl
-Depressieve gevoelens
-Psychische stress
62
Wat zijn rode vlaggen van acute lage rugpijn?
HNP:
-Uitstraling in been voorbij knie
-Pijn been> rug
Maligniteit:
-Pijn start >50 jr
-Geen relatie met houding
-Continue pijn
............................................................
-Malaise, gewichtsverlies, BSE
63
Therapie aspecifieke lage rugpijn
1. Voorlichting
2. Uitbreiding van activiteiten
3. Oefentherapie
4. Gedragsmatige behandeling
5. Multidisciplinaire revalidatie
