Week 6 Flashcards
(43 cards)
1
Q
Socialezekerheidsrecht geeft op drie manieren beschermen:
A
- Inkomensvervanging
- Arbeidsongeschiktheid, werkloosheid, ouderdom, zorgtaken
- Inkomensbescherming
- Ziektekosten, kinderen
- Inkomensgeneratie/participatie
- Re-integratie arbeidsongeschikten, sociale activering, sociale werkvoorziening
2
Q
Rechtsgrond sociale zekerheid
A
De gemeenschap, georganiseerd in de staat, is aansprakelijk voor de sociale zekerheid en vrijwaring tegen gebrek voor al haar leden, op voorwaarde dat al deze leden zelf het redelijke doen om zich die sociale zekerheid en vrijwaring tegen gebrek te verschaffen.
- Commissie-van Rhijn (1945)
3
Q
Sociale zekerheid: verplichte solidariteit (4)
A
- Schaal- en efficiencyvoordelen -> als je alle Nederlands verplicht verzekerd voor een bepaald risico, hoeft er geen reclame gemaakt te worden, er is maar een directeur nodig want een verzekering, als je de risico’s spreidt over een grotere groep dan valt het aantal negatieve resultaten allemaal wel mee
- Correctie marktfalen
- Paternalisme -> je vertikt het om het zelf te betalen
- Herverdeling -> groep die minder kan inleggen wordt beschermd
4
Q
Noem de bijbehorende regeling en uitvoering van het risico
- Armoede
- Arb. ongesch.
- Handicaps
- Ziektekosten
- Ouderdom
- Kinderen
- Dood kostwinner
A
Armoede:
- Regeling: Participatiewet
- Uitvoering: Gemeente
Arb. ongesch.:
- Regeling: Wajong
- Uitvoering: UWV
Handicaps:
- Regeling: WMO
- Uitvoering: Gemeente
Ziektekosten:
- Regeling: Zvw/Wlz
- Uitvoering: Zorgverzekeraars/Gemeente
Ouderdom:
- Regeling: AOW
- Uitvoering: SVB
Kinderen:
- Regeling: AKW
- Uitvoering: SVB
Dood kostwinner:
- Regeling: Anw
- Uitvoering: SVB
5
Q
Pensioen
A
- Basis: AOW (67 jaar in 2024, daarna levensverwachting bepalend, art. 7 AOW )
- Minimale uitkering (± bijstandsniveau)
- Aanvullend 1: bedrijfspensioen
- pensioenfonds werkgever/bedrijfstak
- vaak: loongerelateerd
- Wet toekomst pensioenen
- Aanvullend 2: privé-pensioen
- zelf sparen/beleggen via pensioenverzekeraar (lijfrente)
6
Q
Participatiewet: last resort
A
- Uitkering op bestaansminimum
- Vermogen en arbeidsinkomen van jezelf EN partner tellen mee bij middelentoets
- Lagere bijstandsnorm bij huisgenoten (‘kostendelen’)
- Solliciteren op algemeen geaccepteerde arbeid
7
Q
Handhaving
A
- Handhavingsplicht uitvoeringsintsellingen
- Boete bij schenden inlichtingenplicht
- 100% benadelingsbedrag bij opzet
- Maatregel overige verplichtingen
- Gehele of gedeeltelijke korting uitkering
- Terugvordering ten onrechte betaalde uitkering
8
Q
Nuancering dringende reden
A
- Dringende reden is nu wél grondslag om van terugvordering af te zien
- Evenredigheidstoets
- Oorzaak terugvordering?
- Gevolgen
9
Q
Werknemersverzekeringen
A
- Verzekerd van rechtswege
- Verzekerd zijn (ZW/WW):
- Werknemers en ambtenaren (art. 3)
- Quasi-werknemers (art. 4 en 5)
- Rariteiten (art. 5)
- Uitzonderingen (art. 6)
- WIA: zelfde verzekerden als ZW
- Gouden Kooi-arrest (HR 25/3/2011, JAR 2011/109): arbeid, gezag en loon DUS arbeidsovereenkomst
10
Q
Wat is ziek?
A
- op medisch-objectieve gronden
- het eigen werk
- bedongen arbeid (BW)/zijn arbeid (ZW)
- niet kunnen of mogen verrichten
- alles-of-niets: of ziek, of niet: je moet werk voor volle 100% aankunnen
- ook psychische aandoeningen
- ook na arbeidsconflict (Mak/SGBO)
11
Q
Inkomensbescherming bij ziekte
A
- Loondoorbetalingsplicht bij ziekte
- Gaat vóór op ZW (art. 29 lid 1 ZW)
- Voor: werknemers (7:610 BW) en ambtenaren (76a ZW)
- Art. 7:629 BW
- Duur: 104 weken
- Hoogte: 70% loon (vaak: 100% in 1e jaar o.g.v. CAO)
12
Q
ZW: vangnet voor bijzondere groepen
A
- Art. 19 jo. 29 lid 2 ZW
- Werknemers na einde contract voor bepaalde tijd
- (Kabinetsplan: na 1 jaar bij kleine werkgever)
- Quasi-werknemers (art. 4 en 5 ZW)
- Ziek door zwangerschap/bevalling (29a ZW)
- Verlof: Wet arbeid en zorg
- Arbeidsgehandicapt (29b ZW)
- Orgaandonoren
13
Q
Re-integratie
A
- Procedure: Rpetz (25 WIA)
- Advies Arbodienst, Plan van Aanpak, Case Manager, Re-integratiedossier + -verslag
- 7:658a/660a BW: (mee)werken aan re-integratie
- Werkgever moet werk en werkplek aanpassen, tenzij…(Goldsteen/Roeland)
- Sancties:
- Werkgever; verlenging loondoorbetalingsplicht (25 WIA); geen ontslag mogelijk, want herplaatsing moet nog worden bekeken (7:669 lid 3 onder b); loondoorbetaling (7:628) billijke vergoeding (7:671b en c)
- Werknemer: verlies loon (7:629 lid 3), ontslag wegens verwijtbaar handelen (7:669 lid 3 onder e), opzegverbod exit (7:670a)
14
Q
Hoe ver moet de werkgever gaan?
A
- Netto-kosten re-integratie inspanningen (dus let op subsidies!)
- Belasting productieproces/collega’s
- Bons/Ranzijn (JAR 2001/238): indringend onderzoek naar ‘overbelasting’ collega’s
- Omvang organisatie
- herplaatsing binnen concern (JAR 2011/91)
- Duurzaamheid re-integratie
- Medewerking werknemer
- Duur en vervulling dienstverband
- Oorzaak ziekte: werk of privé?
15
Q
WIA
A
- Arbeidsongeschikt: op medisch-objectieve gronden niet in staat met gangbare arbeid even veel te verdienen als toen je gezond was
- IVA bij volledige en duurzame a.o. (4 WIA)
- Meer dan 80% arbeidsongeschikt
- Herstel uitgesloten of geringe kans op herstel
- WGA bij a.o. tussen 35-80% en volledige, niet duurzame a.o. (5 WIA)
- Eerst: Loongerelateerde uitkering
- Dan: Loonaanvullingsuitkering of Vervolguitkering
16
Q
Schatting arbeidsongeschiktheid
A
- Schattingsbesluit regelt werkwijze (6 WIA)
- Verzekeringsgeneeskundig onderzoek: resterende mogelijkheden bepalen (FML)
- Arbeidskundig onderzoek: functies in CBBS die verzekerde, ondanks handicaps, nog zou kunnen doen
(Maatmanloon - Restloon) : Maatmanloon x 100%
17
Q
Sociale zekerheid schema
A
Sociale zekerheid
1. sociale verzekeringen
- verzekeringskarakter
- premie
> werknemersverzekeringen
volksverzekeringen
- sociale voorzieningen
- gefinancierd uit algemene middelen
18
Q
Participatiewet bundeling wetten
A
- Wet werk en bijstand
- Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten, Wajong
- Wet sociale werkvoorziening
19
Q
Participatiewet Doelen:
A
- Zo veel mogelijk mensen aan het werk helpen, bij voorkeur bij een gewone werkgever
- Afhankelijkheid van uitkeringen zo klein mogelijk maken door activering
- Uniformiteit van regelgeving voor mensen met een arbeidsbeperking of afstand tot de arbeidsmarkt
20
Q
Algemene en bijzondere bijstand
A
· Bijstand beschermt tegen behoeftigheid
· Algemene noodzakelijke kosten van het bestaan
- Huur
- Energie
- Kleding
- Vervoer
· Bijzondere bestaanskosten
- Medische voorzieningen (bril, speciaal dieet)
- Verhuis- en herinrichtingskosten
- Duurzame gebruiksgoederen
21
Q
Wie krijgt bijstand?
A
· Nederlanders die in Nederland wonen
· Niet beschikken over voldoende middelen om te kunnen voorzien in de noodzakelijke kosten van bestaan
· Geen bijstand (art. 13 Participatiewet):
- Gedetineerden
Degenen met een uitkering op grond van de WW, Wia, - Zorgverzekeringswet en Wet op de huurtoeslag
22
Q
Verplichtingen Participatiewet
A
· Inlichtingenplicht
- Gezinssamenstelling
- Inkomen
- Vermogen
· Medewerkingsplicht
- Op afspraak komen
- Huisbezoek
· Identificatieplicht
- Geldig identiteitsbewijs
· Arbeidsplicht
- Ingeschreven staan bij het UWV
- Solliciteren naar algemeen geaccepteerde arbeid
· Re-integratieplicht
- Meewerken aan onderzoek/plan van aanpak
- Voorzieningen van college accepteren
> Participatiebaan
> Beschut werk
· Tegenprestatie naar vermogen
- Onbeloonde en maatschappelijk nuttige werkzaamheden
23
Q
Handhaving Participatiewet
A
· 53a PW geeft de grondslag voor onderzoek naar juistheid en volledigheid van de verstrekte gegevens
- Fraudesignalen
- Onderzoeksmogelijkheden
· Bewijslast
- Bij aanvraag: op de aanvrager
- Bij lopende uitkering: op het college
24
Q
Terugvordering Participatiewet
A
· Ten onrechte te veel bijstand = terugvordering
- Schending infoplicht: verplichte terugvordering, alleen afzien bij dringende redenen
- Schending overige verplichtingen: bevoegdheid terugvordering
· Bijstandsbesluit moet eerst worden herzien of ingetrokken, daarna terugvordering
25
Maatregelen Participatiewet
· Schending inlichtingenplicht
- Boete
· Schending andere verplichtingen
- Maatregel: verlaging van 100% tussen 1-3 maanden, behalve bij gebrek verwijtbaarheid
> Geen arbeid aanvaarden of behouden
> Niet inschrijven bij uitzendbureau
> Niet bereid zijn om te verhuizen
> Gebrek aan persoonlijke verzorging
· Maatregel opgenomen in gemeentelijke verordening: hoogte maatregel bepaald in verordening
26
Boete Participatiewet
· Hoogte boete
- Opzet: 100% benadelingsbedrag (draagkracht 24 maanden)
- Grove schuld: 75% (18 maanden)
- Normaal: 50% (12 maanden)
- Verminderd: 25% (6 maanden)
- Niet verwijtbaar: geen boete
· Boete wordt verrekend met de uitkering, met inachtneming beslagvrije voet
27
Recht op een WW-uitkering (4)
- Werknemerschap
- Werkloosheod
- Referte-eisen
- Geen toepassing uitsluiting
28
Referte eisen:
- 26 uit 36 welen-eis (art. 17 WW)
- Tenminste 1 uur per week
Of
- 4 uit 5 jaren-eis (art. 42 lid 2 WW)
- Tenminste 52 dagen of 208 uren per kalenderjaar
29
Belangrijk onderscheid WW uitkering
is er een recht op een WW uitkering? / kan het recht op uitkering geldend worden gemaakt?
30
Een bedrag (art. 27 lid 1 jo. 11 WW)
Een bedrag = het volledige uitkeringsbedrag
31
HR Leraar
Als de werknemer zich waanzinnig slecht gedraagt en daarom ontslagen wordt, ook al wordt hij niet op staande voet ontslagen, is nog steeds een dringende reden en verwijtbaar werkloos
32
Onvoldoende bestaansmiddelen Participatiewet
Onvoldoende bestaansmiddelen: art. 19: minder inkomen dan de voor jou geldende bijstandsnorm, art. 21: uitleg bijstandsnorm (gezamenlijk huishouden telt ook al als gehuwd, ruim opvatten -> als je samenwoner wel verdient, of je hebt veel geld op de bank staan, dan wordt geacht dat je daar eerst gebruik van maakt voordat je naar de bijstand gaat (maar zaken als kinderbijstand en bepaalde giften zijn wel vrijgesteld), ook als je andere financiering (bijv. studiefinanciering krijgt) maak je geen aanspraak op bijstand)
33
Werknemerschap art. 3/8a WW
Werknemer is de natuurlijke persoon, jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd, die in privaatrechtelijke of in publiekrechtelijke betrekking staat
34
Werkloosheid art. 16 WW
1. Verlies van arbeidsuren (5 uur of de helft)
- Tenzij je nog betaald wordt (art. 1a WW)
2. Beschikbaar voor werk
35
Geen WW (meer)
* Geen WW als sprake is van uitsluitingsgrond
(artikel 19 WW)
* Bijvoorbeeld:
- Uitkering bij ziekte of arbeidsongeschiktheid
- Buiten Nederland wonen
- Illegaliteit
- Gevangenis
- Pensioengerechtigd, etc.
* Eindigingsgronden (artikel 20 WW)
36
Geldend maken van de uitkering WW
* Aanvraag indienen (artikel 22 WW)
* Niet verwijtbaar werkloos worden/blijven (artikel
24 WW)
- Ontslag op staande voet? Lid 2 sub a
- Zelf ontslag genomen? Lid 2 sub b
* Noodzakelijke inlichtingen verschaffen (artikel 25
WW)
* Voldoen aan administratieve voorschriften en re-
integratieverplichtingen (artikel 26 WW)
37
Niet naleven verplichtingen
* Verwijtbare werkloosheid artikel 24 WW?
* Consequentie: UWV weigert of beperkt de
uitkering (artikel 27 WW – dwingend!)
* Niet nakomen verplichtingen artikel 25 WW?
* Consequentie: bestuurlijke boete UWV (artikel 27a
WW)
38
Ziektewet vereisten
1. Werknemerschap (artikel 3 Zw)
2. Ziekte (artikel 19 Zw)
3. Valt de werknemer onder artikel 29 lid 2 Zw?
39
(Algemene) bijstand
* Participatiewet (PW)
* Voor iedere in Nederland woonachtige Nederlander
die niet over middelen beschikt om in
noodzakelijke kosten van bestaan te voorzien
(artikel 11 PW)
* Uitsluiting van bijstand: artikel 13 PW
* Laatste redmiddel
* Arbeidsinschakeling en financiële bijstand
40
Einde dienstbetrekking art. 8(b) ZW
Nog steeds werknemer, wel uitzonderingen
41
Ziek art. 19 ZW
- Rechtstreeks en objectief medisch vast te stellen dat
- Arbeidsongeschiktheid het gevolg is van ziekte
- Geen werkgever
42
HR Goldsteen/Roeland
Essentie:
Werknemer kan maar gedeelte van zijn functie uitvoeren door arbeidsongeschiktheid. De vraag is of werkgever verplicht is om loon door te betalen. Hangt er onder meer van af of van hem gevergd kan worden dat hij de functie aanpast aan de mogelijkheden van de werknemer.
Rechtsregel:
Werknemer gedeeltelijk arbeidsongeschikt, is wel bereid om een gedeelte van zijn werk te hervatten. De vraag of de werkgever dan verplicht is zijn loon door te betalen, hangt af van de omstandigheden van het geval. Het gaat erom of van de werkgever redelijkerwijs kan worden gevergd dat hij van het aanbod van de werknemer gebruik maakt, waarbij de bewijslast dat dit niet mogelijk is, bij de werkgever ligt. Onder omstandigheden moet de werkgever zijn bestaande functies aanpassen om een baan voor de werknemer te creëren die past bij zijn aanbod.
Inhoud arrest:
Roeland is een transportbedrijf. Op 5 december 1980 gaat de heer Goldsteen bij Roeland werken als chauffeur.
Op 2 juni 1986 wordt Goldsteen ziek en per 2 juni 1987 krijgt hij een arbeidsongeschiktheidsuitkering (WAO) naar een mate van arbeidsongeschiktheid van 80-100%. Niet lang daarna wordt hij opnieuw beoordeeld door de uitkeringsinstantie en zakt zijn mate van arbeidsongeschiktheid naar minder dan 15%. Als gevolg hiervan wordt zijn uitkering per 1 augustus 1987 stopgezet. Hij wordt weer geacht te kunnen gaan werken. Goldsteen kan het werk als chauffeur alleen niet meer doen. Wel het rijden zelf, maar niet het laden en lossen van de vrachtwagen, omdat hij door zijn ziekte niet kan tillen.
Goldsteen legt uit aan Roeland dat hij per 1 augustus 1987 zijn werk als chauffeur weer wil gaan doen, maar dan zonder het laden en lossen. Roeland gaat hier niet mee akkoord en beëindigt met een vergunning van het GAB het dienstverband van Goldsteen per 14 december 1987.
Over de periode 1 augustus 1987 tot 14 december 1987 heeft Goldsteen geen salaris gehad van Roeland. Ook heeft hij nog vakantiedagen staan. Op 23 maart 1988 dient Goldsteen een verzoekschrift in bij de kantonrechter en vordert hij dan ook doorbetaling van het loon over deze periode, met een wettelijke verhoging, en een bedrag voor niet-opgenomen vakantiedagen. Dit is samen ruim fl. 25.000,-. Roeland dient een verweerschrift in. De kantonrechter wijst bij vonnis van 27 september 1988 de vordering toe tot een bedrag van ruim fl. 20.000,-.
Roeland gaat in hoger beroep. De rechtbank vernietigt bij vonnis van 4 april 1990 het vonnis van de kantonrechter en wijst de vordering toe tot een bedrag van bijna fl. 5.000,-.
Goldsteen gaat in cassatie. De Hoge Raad vernietigt het vonnis van de rechtbank en veroordeelt Roeland in de kosten van het geding.
43
HR Evenredigheidstoets
Belanghebbende, ik noem hem voor het gemak Johan, gokt veelvuldig online. Hij geeft dit niet door aan het college. De bedragen die hij wint met gokken geeft hij ook niet door. Dit is schending van de inlichtingenplicht. Johan stelt dat voor hem niet duidelijk was dat hij dit moest doorgeven aan de gemeente. Maar verwijtbaarheid speelt bij de vraag of de inlichtingenplicht is geschonden geen enkele rol. Zie CRvB 28-7-2020, ECLI:NL:CRVB:2020:1661 en CRvB 10-1-2023, ECLI:NL:CRVB:2023:35.
Het college trekt de bijstand in op grond van schending inlichtingenplicht en vordert een bedrag van € 17.220,- bruto terug. Dit is geen bevoegdheid van het college, maar een verplichting. Het college moet op grond van artikel 58 lid 1 Participatiewet de ten onrechte of te veel verstrekte bijstand terugvorderen.
In de procedure bij de rechtbank vraagt Johan de rechtbank om de terugvordering te matigen. De rechtbank vat het verzoek van Johan op als een beroep op de dringende reden van artikel 58 lid 8 Participatiewet. Dit is ook in lijn met de ruime uitleg die de CRvB op 18 april 2024, ECLI:NL:CRVB:2024:726, heeft gegeven aan het begrip dringende reden. Bekijk deze uitspraak in de kennisbank Schulinck Participatiewet.
Ten onrechte verstrekte bijstand moet worden teruggevorderd. Wat mag niet? Het nadeel mag niet onnodig zijn.
Maar het evenredigheidsbeginsel geldt niet bij schending inlichtingenplicht. Reden daarvan is dat artikel 17 lid 1 Participatiewet en artikel 58 lid 1 Participatiewet gebonden bevoegdheden zijn die vastliggen in de Participatiewet (een wet in formele zin). Het college moet dus terugvorderen bij schending van de inlichtingenplicht. Hier heeft het college geen keuze en geen beoordelingsruimte.
