Клиничко Испитување во Пластична Хирургија Flashcards
(38 cards)
- Нормална боја на кожата
Боја: Светло-розева 🌸
Зависи од: Пигментацијата и прокрвеноста (поднебје, занимање, карактеристики) 🌍
- Бледило (Palor)
Општо бледило: Видливо и на слузниците (усни, гингиви) - карактеристично за анемија и шок 💔
Локално бледило: На екстремитети, често при тромбоемболија 🦵
- Жолтица (Icterus)
Генерализиран пожолтување: Пожолтени очи, кожа - може да биде поради обструкција на жолчните патишта, хепатитис или хемолиза 🟡
Локално пожолтување: Во процесот на ресорпција на хематоми (натечени крвни подливи) 🤕
- Црвенило
Причина: Зголемен прилив на артериска крв 🔴
Генерализирано црвенило: На лице и врат, може да биде трајно или привремено 😳
Локално црвенило: На одреден дел од телото 🩸
- Цијаноза
Заситена крв со јаглерод диоксид 🩻
Генерализирана цијаноза: Срцево или пулмонално потекло ❤️🩹
Локална цијаноза: Може да се јави поради механичка компресија, ниска температура, парализа или Raynaud болест 🧊
- Температура на кожата 🌡️
Локално покачена температура: Кога има воспалителни процеси, како што се инфекции или воспаленија, кожата може да биде потопла на тоа место 🔥
Локално намалена температура: Може да се јави при измрзнатини или тромбоемболија, кога има намален проток на крв на некое место 🧊
Генерализирано намалување на температурата: Ова може да се случи при сепса, голема крвозагуба, шок, срцеви и белодробни болести, или тешка истоштеност 🥶
- Влажност на кожата 💧
Субхидроза и анхидроза: Ова се состојби кога потењето е намалено или сé потполно исчезнува. Може да биде резултат на гастроинтестинални заболувања, полиурија (прекумерно мокрење) или ендокрини заболувања 🚫💦
Хиперхидроза: Прекумерно потење, што може да биде последица на повишена телесна температура, невровегетативна дистонија, шокова состојба, физички напор или антипиретици (лекови за намалување на температура) 💦🔥
- Тургор (напнатост на кожата) 🌱
Нормален тургор: Кога кожата е свежа и напната. Се проверува со подигање на кожен набор помеѓу прстите на раката или подлактицата ✋
Намален тургор: Кога кожата е помалку напната и може да биде знак на губиток на течности (дехидратација), потхранетост или длабока старост 🏜️
Зголемен тургор: Кога кожата е понапната, што често се случува во фебрилни состојби (повишена температура) 🔥
- Едем (набирање на течности) 💧
Што е едем?: Кога се акумулира прекумерно количество на течност во телото. Кожата станува напната, мазна и сјајна. На палпација, кога се притисне, остава вдлабнување, кое полека исчезнува ⏳
Локации на едем:
Очни капаци, гениталиите, нозе и други делови од телото 📍
Кардијален едем: Најчесто во нози во вечерните часови (поради лоша циркулација) ❤️
Бубрежен едем: Појавува се наутро, најчесто околу лицето и очните капаци 💧
Типови на едем 🩸
- По брзина и времетраење:
Акутен: Брзо се појавува, може да се поврзе со нови здравствени состојби
Хроничен: Подолг период, често во континуитет
- По локализација:
Општи: Се прошируваат на целото тело
Локални: Се појавуваат на конкретни делови (нозе, очи, и сл.)
- По етиологија:
Кардијален едем: Поврзан со срцеви проблеми 💔
Бубрежен едем: Поради бубрежни заболувања 🩺
Нутрициони едем: Поради недостиг на протеини 🥛
Ангионевротски едем: Алергиски реакции 🤧
- Крвавења на кожата 🩸
Крвавењата на кожата може да се разликуваат по облик и опсег:
Петехијално крвавење: Мали точки на крв што изгледаат како ситни црвени или пурпурни точки на кожата, кои не исчезнуваат при притисок.
Ехимоза: Поткожно крвавење што создава плакнење на кожата (поголеми модрици).
Суфузија: Поголеми области на поткожно крвавење, слично на ехимоза, но со поголем опсег.
Хематом: Локална акумулација на крв која создава поголем оток или поткожно синило.
Бојата на крвта
Бојата на крвта се менува со времето, од темноцрвена до сина, виолетова, зелена и на крај жолта, за неколку недели, додека целосно се ресорбира.
Етиолошки фактори на крвавење:
Трауматско: Притоа крвта излегува како резултат на повреда.
Спонтано: Крвавење што се случува без видлива причина (може да биде поврзано со болести).
Хеморагичен егзантем: Поради инфекција или други патологии.
Застојно венско крвавење: Поради слаб венски проток.
- Рани 🔪
Трауматски рани: Акутни рани што се појавуваат по механичка сила, како што се резови, повреди од удари или удари од остри предмети. Тие може да бидат:
Повреди од висока температура (опекот) 🔥
Повреди од ниска температура (измрзнатини) ❄️
Повреди од струен удар ⚡
Удар од гром 🌩️
Улцерации: Хронични рани кои се јавуваат при одредени болести:
Декубитални улкуси: Рани кои се појавуваат поради постојан притисок (на пример, кај пациенти кои се долго време на исто место). Овие рани се чести на петите, сакралната регија или окципиталната регија.
- Клиничко испитување на рани 🩹
Локализација: Одредување на точната анатомска област каде што се наоѓа раната (на пример, рака, нога, лице).
Облик и големина: Овие карактеристики зависат од причината за раната и инструментот кој ја предизвикал.
Рабови: Може да бидат мазни, назабени, рамни или подигнати.
Дно на раната: Може да биде глатко или нерамно, може да содржи гранулации, некроза или секрет.
Подлога: Проверка дали раната е подвижна или фиксирана во однос на околните ткива. Може да биде тврда или мека.
Ерозија и фисура:
Ерозија: Површински дефект на епителот на кожата или лигавиците.
Фисура: Расцепување или пукнатина во кожата.
🔍 Што е фистула?
➡️ Патолошки канал што поврзува две структури со епител/ендотел (на пр. кожа и орган).
🟠 Ако завршува слепо → се нарекува синус (нецелосна фистула).
💧 Секрет од фистула:
🟡 серозен
🤍 слузав
🩸 сукрвичав
🟤 гноен
🔎 Клиничко испитување:
🗣️ Анамнеза – кога се појавила, колку трае, болка, секрет
🪡 Сондирање – се користи сонда за да се одреди насока, должина и ширина
☢️ Фистулографија – се вбризгува контраст, се прави рентген
👶 Вродени фистули:
👤 Врат: fistula colli mediana/lateralis
🍑 Кокцикус: sinus pilonidalis
👶 Пупак: ductus omphaloentericus persistens
🧫 Стекнати фистули:
🧪 Специфични: туберкулозни, остеомиелитични
🧷 Неспецифични: по операција, траума, fistula vesico-vaginalis
🔧 Оперативни фистули (стоми):
Внатрешни: 🥣 гастро-ентеростомија, ентеро-ентеростомија
Надворешни: 🧴 гастростомија, илеостомија, апендикостомија
🧬 Што е лузна?
➡️ Обнова на ткиво по рана, со сврзно ткиво и епидермис.
🩼 Видови на заздравување:
✅ Per primam – без компликации
⚠️ Per secundam – со компликации, инфекција, голема повреда
🔍 Испитување на лузни:
👁️🗨️ Инспекција:
📍 Локација и големина
🎨 Боја: розева, бела, темна
🔄 Контрактура: стегање на кожа
⏳ Фаза на заздравување: свежа, во процес, излекувана
🚫 Патолошко заздравување:
🟣 Хипертрофична – издигната, розева, не ја надминува раната
🔴 Келоидна – надминува раната, тврдa, болнa
🧪 Знаци на инфекција: фистули, секрет
🪄 Потреба за хируршка корекција: Z-пластика
⚠️ Малигнизација: можно прераснување во рак
🤲 Палпација:
🤕 Болка
🧱 Тврдост
🧬 Малигни карактеристики
🚶♀️ Мобилност:
📌 Лузна: подвижна или фиксирана
🔄 Околна кожа: дали може да се движи
🧠 Функција: мускули, зглобови, нерви околу неа
Внатрешни карактеристики (Палпација, Перкусија, Аускултација) 👂
Козистенција: Мека или тврда.
Содржина: Гас, течност, цврста.
Динамичка интеракција:
Пулсирачка, репонибилна, компресибилна или некомпресибилна.
Подвижност на лезијата: Дали се движи во однос на околината?
Перкуторен звук: Тап или сонорен.
Аускултаторни карактеристики: Шум, перисталтика.
Карактеристики на околината (Инспекција, Палпација и Движење) 👀✋
Околната кожа: Нормална или со сателитски лезии.
Лимфаденопатија: Локална, регионална или генерализирана.
Сензо-моторичка активност: Проверете нерви.
Прокрвеност на лезијата: Капиларно враќање, пулс.
Палпација на црн дроб и рбетен столб: Проверете дали има знаци за метастази.
Бенигни тумори 🟢:
Лојна циста (Atheroma) 🧴:
Епидермална, дермоидна, пиларна циста
Кератоза 🦠:
Себореична, соларна-актинична
Naevus pigmentosus 🟤:
Вродени, стекнати
Васкуларни тумори 💉:
Haemangioma: Капиларни, кавернозни
Мекоткивни тумори 💪:
Dermatofibroma: Фиброзни тумори на кожата
Lipoma: Липоми (масни тумори)
Неурални тумори 🧠:
Неурофиброми: Тумори на нервите
Неуролемоми: Тумори од неуролемоцити
Ретки малигни тумори ⚠️:
Merkell cell карцином
Dermatofibrosarcoma protuberans
Аднексални карциноми
Fibrosarcoma
Liposarcoma
Малигни тумори 🔴:
Carcinoma basocellularae 🏥 (Базално клеточен карцином)
Carcinoma planocellularae 🧬 (Плоскоклеточен карцином)
Melanoma malignum 🖤 (Малигнен меланом)
Поставување дијагноза: Локализација и карактеристики на лезијата 🔍
Каде е локализирана лезијата? 🌍
Проверете во која анатомска регија се наоѓа.
Како изгледа лезијата надворешно? 🧐
Опис на боја, форма и површина.
Што се наоѓа во внатрешноста на лезијата? 🤔
Гледајте каква е содржината (цврста, течна, газова).
Во која анатомска рамнина се простира лезијата предоминантно? 📏
Дали лезијата потекнува од:
Кожа 🩻
Поткожно ткиво 🦵
Подлабоки структури (крвни садови, нерви, мускули, коска) 💀
Дали лезијата има претежно бенигни или малигни карактеристики? 🟢🔴
