HC 2.4 Neurotransmitters van het autonoom zenuwstelsel Flashcards
Hoe is het zenuwstelsel in te delen?
Afferent: is informatie naar het centrale zenuwstelsel.
Hoe kun je farmaca indelen op basis van functie?
- Parasympathicomimetica: middelen die de parasympathicus activeren
- Parasympathicolytica: middelen die de parasympathicus remmen
- Sympathicomimetica: middelen die de sympathicus activeren
- Sympathicolytica: middelen die de sympathicus remmen
Hoe kun je farmaca indelen op basis naar het soort chemische stof?
- Cholinerge stoffen lijken op acetylcholine, vooral parasympathicus maar ook in de sympathicus.
- Adrenerge stoffen lijken op adrenaline
- Dopaminerge stoffen lijken op dopamine
- Purinerge stoffen lijken op purine
Op welke niveaus kun je het autonome zenuwstelsel beïnvloeden?
- Centrale zenuwstelsel
- Synapsen
- Transmitterafgifte
- Post-synaptisch bij een effectororgaan
Wat doen parasympatische efferente zenuwbanen?
Responsen in het hart, glad spierweefsel, exocriene klieren en synapsen.
Waar komen de parasympatische efferente zenuwbanen vandaan?
De parasympatische vezels ontspringen hoog in het ruggenmerg of juist sacraal.
Wat is de opbouw van parasympatische efferente zenuwbanen en hoe werken ze?
Het primaire neuron is lang en komt tot dichtbij het doelorgaan. Uit de synaps van het primaire neuron wordt acetylcholine vrijgemaakt, dit werkt op een nicotinerge neuron en vervolgens wordt vanuit het ganglion in het doelorgaan acetylcholine vrijgemaakt en dit werkt op een muscarine receptor.
Wat zijn sympathische efferente zenuwbanen?
Het ganglion ligt dicht bij het ruggenmerg (paravertebrale ganglia). Ook hier wordt acetylcholine als eerste neurotransmitter vrijgemaakt: dit werkt op nicotinerge receptoren.
Wat is het sympathisch cholinerge systeem?
Op zweetklieren werkt een acetylcholine respons eerst op nicotine receptoren en later op muscarine receptoren.
Wat is het sympathisch adrenerge systeem?
Daarbij is (nor)adrenaline (epinephrine) vaak de tweede neurotransmitter die werkt op adrenerge receptoren met responsen in het hart, de gladde spieren en synapsen.
Wat is het sympathische dopamine systeem?
Dit systeem is met dopamine receptoren in renale bloedvaten.
Waar speelt de sympathicus ook een rol?
De sympathicus speelt ook een rol in het bijniermerg waar adrenaline en noradrenaline wordt vrijgemaakt.
Wat wordt er in het somatisch zenuwstelsel (zonder ganglion) gebruikt als neurotransmitter en hoe werkt het?
Acetylcholine, en dit werkt op nicotinerge receptoren in de skeletspieren.
Als acetylcholine vrijkomt wat doet het dan?
Dan werkt het op acetylcholine receptoren die zich op het postsynaptische membraan bevinden. En acetylcholine mag niet te lang in de synapsspleet zich bevinden, daarom wordt het opgeruimd door acetylcholinesterase.
Wat zijn ingrijpen die kunnen plaatsvinden op het systeem van acetylcholine?
- Hemicholinium
- Triethylcholine
- Tetrodoxine
- Botulinetoxine
- M- en N-receptor agonisten en antagonisten
- Cholinesteraseremmers
Wat doet hemicholinium op het systeem van acetylcholine?
Zorgt ervoor dat choline niet meer wordt opgenomen in het neuron.
Wat doet triethylcholine op het systeem van acetylcholine?
Het lijkt erg op choline en wordt als een soort vals substraat door het neuron opgenomen. Dit kan er uiteindelijk ook voor zorgen dat er geen acetylcholine gevormd wordt.
Wat doet tetrodotoxine op het systeem van acetylcholine?
Het remt de natriumkanalen, die natrium opnemen. Als je dit toevoegt, zal het neuron niet depolariseren en zal acetylcholine niet worden afgegeven.
Wat doet botulinetoxine op het systeem van acetylcholine?
Zorgt ervoor dat acetylcholine niet uit de blaasjes wordt afgegeven.
Wat doen M- en N-receptor agonisten en antagonisten op het systeem van acetylcholine?
Het systeem interfereren door de receptoren op het postsynaptische membraan, de cholinerge receptoren te remmen/blokkeren.
Wat doen cholinesteraseremmers op het systeem van acetylcholine?
Door het enzym dat acetylcholine afbreekt te remmen blijft er netto meer acetylcholine aanwezig in de synapsspleet en krijg je een grotere respons als het neuron vuurt.
Wat zijn voorbeelden van cholinesteraseremmers?
Neostigmine en physostigmine
Welke twee soorten cholinerge receptoren zijn er?
Muscarine en nicotine receptoren.
Hoe krijgen de cholinerge receptoren hun naam?
Op basis van hun affiniteit.
Als de affiniteit hoog is dan is de pEC50 hoog of laag?
hoog
Wat zijn muscarine receptoren?
- M1 t/m 5.
- G-eiwit gekoppelde receptoren.
- Komen aan hun naam omdat ze de hoogste affiniteit hebben voor muscarine, daarna acetylcholine en daarna nicotine.
Wat zijn nicotine receptoren?
- classificatie op basis van subunits (α, β, γ, δ, ε)
- ionkanaal receptoren.
- Komen aan hun naam omdat ze de hoogste affiniteit hebben voor nicotine, daarna acetylcholine en daarna muscarine.
Hoe ontstaat een glaucoom en hoe kan het worden opgelost?
Oogdruk loopt op omdat de iris het afvoerkanaal van het oogvocht, het kanaal van Schlemm, verstopt. Als je de pupil verkleint, wordt de iris ontvouwen waardoor de afvoer van het oogvocht weer beter gaat.
Hoe kun je het ontvouwen van de iris stimuleren?
Met pilocarpine (muscarine receptor agonist) en dan krijg je miose (een kleine pupil. Het omgekeerde effect, het vergroten van de pupil, mydriase, krijg je voor elkaar met atropine (muscarine receptor antagonist).
