1B3 - W14 - HC6 Primaire en secundaire hypertensie Flashcards
Wat is een gemiddelde BD?
<120 (systolisch)/<80 mmHg (diastolisch)
Wat is het verschil tussen primaire en secundaire hypertensie?
- Primaire = essentiele hypertensie bij 90-95% van alle hypertensie. Is multifactorieel en vaak bij een positieve familie anamnese (polygenetisch).
- Secundaire bij 5-10% van alle hypertensie. Heeft een duidelijke onderliggende, eventueel behandelbare oorzaak.
Wanneer moet je denken aan een secundaire oorzaak?
- Jonge leeftijd
- Plots ontstaan of verergeren
- Negatieve familie anamnese (in 30% van de gevallen genetisch)
- Hypertensieve crisis
- Therapieresistentie
- Kenmerkende symptomatologie
- Afwijkingen LO of bij routinelab (creatinine, kalium, urine)
Wat kunnen oorzaken zijn van secundaire hypertensie?
- Slaap-apnoe syndroom (OSAS)
- Endocrien
- Dieet/genotsmiddelen
- (Reno) vasculair
- Parenchymateuze nierziekten
- Geneesmiddelen
- Monogenetisch (1 mutatie)
Wat is slaap apnoe?
- 15x apneus of hypopneus per uur slapen + klachten van slaperigheid overdag.
- Predisponeert tot hypertensie, HVZ, DM en pulmonale hypertensie
- Obstructie van bovenste luchtweg (functioneel, anatomisch)
- Vaak bij mensen met obesitas.
- BD daalt s’nachts niet
Wat is de behandeling van OSAS?
- Leefregels: gewichtsreductie, alcoholgebruik minderen en zij- ipv rugligging (tennisbal).
- Interventie: CPAP middels neusmasker en operaties: KNO-arts
- BD verbetert niet altijd!
Welke hormonen kunnen zorgen voor een hoge bloeddruk?
Endocrien:
- Cortisol > hypercortisolisme
1. Aldosteron (zorgt voor water en zout opname uit de voorurine) > primair hyperaldosteronisme
- (nor)adrenaline > feochromocytoom
Maar ook: acromegalie, hyperthyreoidie of hypothyreoidie
Hoe werkt hyperaldosteronisme en hoe leidt dit tot een hypertensie?
Renine is verlaagd bij mensen waarbij aldosteron verhoogd is. Je hebt al genoeg water en zout dus daling renine. Verhoging van aldosteron zorgt ervoor dat de Na reabsorptie stijgt en ook de K- en H-excretie zal stijgen. Dit leidt tot een hypokaliemie > spierzwakte en polyurie & tot een metabole alkalose.
Door daling van renine zal het ECV stijgen met hypertensie tot gevolg.
Wat zijn klinische symptomen van primair hypoaldosteronisme?
- Hypertensie + (neiging tot) hypokaliemie
- Kaliurese ondanks hypokalimie (> 30 mmol/24h)
- Hoog aldosteron/laag renine > hoog aldo-renine ratio
- CT-scan bijnieren: adenoom of bilaterale hyperplasie
- AdenoomL laparascopische adrenalectomie
- Bilaterale hyperplasie: spironolacton (aldosteron-receptor blokker)
Hoe werkt drophypertensie?
In drop zit glycyrrhizinezuur >
Normaal heb je cortisol die door 11B-hydroxylase wordt omgezet door cortison dit gebeurt nu niet door blokking van glycyrrhizinezuur > cortisol krijgt aldosteron eigenschappen lijkt daarmee dus op hyperaldosteronisme. Terwijl aldosteron laag is want het RAAS staat uit > nier denkt voldoende zout en water.
Wat is renovasculaire hypertensie?
- Hypertensie t.g.v. een verminderde perfusie van een nier/beide nieren veroorzaakt door een vernauwing van een nierslagader of meerdere nierslagaders.
- Hypertensie in eerste instantie veroorzaakt door een verhoogde renine productie door de nier achter de vernauwde nierslagader.
Wat zijn oorzaken van nierarterie stenose?
- Atherosclerose (ouderen)
- Fibromusculaire dysplasie (jongeren, vooral vrouwen)
- Arteritis: vasculitits bijv. Takayasu, Polyarteritis nodosa & compressie van nierarterie door extrinsieke laesie.
Wat is een coartatio aortae?
Vernauwing hoog in de aorta die ervoor zorgt dat het eerste deel van het lijf een hoge BD heeft en de nieren een te lage > RAAS systeem. Diagnostiek door boven en onder BD te meten.
Welke geneesmiddelen kunnen een hoge BD geven?
- Corticosteroïden
- Cyclosporine
- Angiogenese-remmers
- NSAIDs
- Orale anticonceptiva
