Árún

Question 1

orsök hækkaðs blóðsykurs

Answer 1

of lítið insúlin, ónýtt insúli eða gefið í röngum skökktum, ónæmi gegn insúlíni, aukin þörf fyrir insúlín v/aðgerða, áverka eða við aukið álag

Question 2

Klínisk einkenni

Answer 2

Þorsti, munnþurkur
aukin þvaglát
hungur (megrun?)
slappleiki/þreyta
sjóndepra
Sveppasýkingar við kynfær
sykur í þvagi
ketoacidosis við SS1

Question 3

Tegund 1 SS

Answer 3

Tengist sjálfsofnæmi og ef til vill veirusýkingjum, B frumur í brisi eyðileggjas. Insúlínframleiðsla í brisi hættir, fólk háð insúlingjöf ævilangt, algengi ca 5-8% af fókli með ss
Erfist??

Question 4

Tegund 2 SS

Answer 4

Einhver gengaþáttur, oft tengt offitu, háþrýstingi og hárri blóðfitu. Insúlín viðnám, minnkuð framleiðsla á insúlíni. sykurframaleiðsla í lifur er breytt, breytt framleiðsla hormona í fituvef, rannsóknir á hlut heila, nýra og maga/þarma í tegund 2
Aukin tíðni eftir því sem fólk eldist.

Question 5

hyperglycemia

Answer 5

Einkenni: slappleiki, þorsti, tíð þvaglát, þurr munnur og syndandi augu, minnkuð matarlyst, ógleði og uppköst, kviðverkir, aceton lykt úr vitum, meðvitundarleysi

Meðferð: lyfjameðferð, fæða, hreyfing

Question 6

hypoglycemia

Answer 6

Einkenni: óstöðugt skap, sviti, skjálfti, höfuðverkur, sjóntruflanir, svengdartilfinning, krampar, meðvitundarleysi

Orsakir: of mikið insúlín, minnkuð fæðuinntekt, aukin hreyfing án þess að auka fæðuinntekt

Meðferð: gefa fljótverkandi kolvetni

Question 7

súrnun

Answer 7

ónógt insúlín yfir e-h tíma veldur súrnun oft vegna:
veikinda, sýkinga, ógreind tegund 1ss, léleg sjálfsumönnun og afneitun

Question 8

Súrnun - alvarlegt

Answer 8

Líkamin reynir að minnka áhrif sýru með bufferingu.
Kussmal öndun, aceton lykt af vitum

í ketoacidosu verður eftirfarandi jóna ójafnvægi - auka H+ í blóði
PARADOXAL HYPERKALEMIA - SJOKK!!!

Question 9

Helstu verkanir insúlíns

Answer 9

Eykur upptöku sykurs í vöðva- og fitufrumum

Eykur nýmyndun á glycogeni og tríglyseríðum

Eykur myndun próteina

eykur upptöku á kalíum í frumum

Ef insúlín skortir: niðurbrot á glycogeni, próteini og tríglyseríðum, aukin myndun á ketosýrum
E

Question 10

Markmið meðferðar SS

Answer 10

Fastandi 6,0 - 7,0 mmol/L
BS er <= 7 mmol/L fyrir máltíð
BS er <= 8,5 mmol/L 1,5-2 klst eftir máltíð
HbA1c <=7% (52 mmol/mol)

Question 11

áhættuþættir langvinnra sjd

Answer 11

Mataræði, hár BMI og reykingar

Question 12

Langvinnir sjúkdómar sem hafa mest áhrif

Answer 12

Heilabilun, gigt, krabbamein, hjarta- og æðasjúkdómar, lungnasjd, sykursýki, offita.

Question 13

Hrumleiki

Answer 13

klínísk greining inniheldur þrjú eða fleiri af þessum atriðum.

Óáætlað þyngdartap 5 kg eða meira á ári

Einstaklingur telur sig vera úrvinna

Veikleiki, mælt með griðstyrk handa

gengur hægt

Hreyfir sig lítið

Question 14

Innkirtlakerfið

Answer 14

Hefur áhrif á flest líffærakerfi líkamans og starfsemi þeirra, nátengt starfsemi taugakerfisins og ónæmiskerfisins

Question 15

Cushing syndrome

Answer 15

• Buffalo hump“
• „Moon face“ mána andlit
• Aukin fita á kviði
• Húðslit fjólublátt
• Háþrýstingur
• Hækkaður blóðsykur
• Proximal vöðvaslappleiki
• Beinþynning og e.t.v. beinbrot
• Marblettir
• Sár gróa seint
• Húð er „þunn“, lítil sbcutanus fita