Benign diseases Flashcards
(29 cards)
Wat is trigeminusneuralgie?
= chronisch pijnsyndroom met elektrische pijnscheuten in het innervatiegebied n trigeminus (CN V) (voorhaafd, kaak en kin)
3 soorten:
o Klassieke trigeminusneuralgie: tgv vasculaire compressie/conflict
o Secundaire trigeminusneuralgie: tgv MS, RIP
o Idiopathische trigeminusneuralgie
Wat zijn de behandelopties voor trigeminusneuralgie.
Farmacologisch: lyrica, carbamazepine (Tegretol), lamictal
Interventioneel
o Microvasculaire decompressie
o Rhizotomie (schade aan ggl v Gasser): thermocoagulatie, chemische injectie, mechanische balloncompressie
o Botox injectie
RT
Bespreek RT voor trigeminusneuralgie.
- Target location: Retrogasserian: 7-8mm anterior tov emergence
- Maximum 90Gy
Als dosis brainstem > 15Gy, dan dosis verlagen tot 80-85Gy - Effect:
90-95% pain relief op korte termijn, 70% op lange termijn, 10-35% recurrence
Wat zijn de belangrijkste nevenwerkingen bij RT voor trigeminusneuralgie?
- Hypoësthesie/numbness
- Droge ogen, verminderde corneareflex
Bespreek AVM.
= kluwen van dysplastische vaten met een nidus gevoed door arteries en gedraineerd door venen, zonder capillairen
- 1/5 kinderen
- Sporadisch of familiaal (HHT (hereditaire hemorragische telangiëctasie), RASA1 mutatie)
Wat zijn de symptomen van een AVM?
- Bloeding +++ (tot 80%, mortaliteit 25%)
- Epilepsie
- Hoofdpijn
- Focale uitval
- Incidenteel
Wat zijn de behandelopties voor AVM?
- Chirurgische resectie
- SRT
- Embolisatie
- Multimodaal (SRT + embolisatie)
Bespreek SRT voor AVM.
Indicaties
- Diepe locatie, eloquente zone (CI chirurgie)
- Grootte: klein-medium, voor grote letsels meerdere fracties nodig
Nadelen
- Uitgesteld effect (chirurgie en embolisatie hebben onmiddelijk effect)
- Late complicaties
Target: nidus (obv MRI en angiografie)
Dosis: 18-24Gy
Effect RT: proliferatie endfotheelcellen, verdikking vasculaire wand, sluiten lumen
Outcomes
- Obliteration 80%, time to obliteration 2.5j
- Bloeding in 14%
Complicatie: cyste
Wat is het verband tussen dosis en het risico op secundaire tumoren?
100mSv total body dose verhoogt het risico met 0.5% bovenop 30% background risk = stochastisch effect
Wat is de impact van leeftijd en geslacht op het risico op secundaire tumoren?
Jongere leeftijd blootstelling en vrouwelijk geslacht geassocieerd met hoger risico op secundaire tumor (invloed borstca)
Wat zijn de belangrijkste acute side effects of RT in benign disease?
- Not different from RT for malignant diseases!
- Related to dose, area and volume
- Skin toxicity
- Alopecia (superficially located lesions)
- Mucositis and related toxicity
- Fatigue
Wat zijn de belangrijkste long-term side effects of RT?
- Fibrosis (skin and subcutaneous tissue, organs, muscles)
- Bone marrow suppression
- Cardiovascular
- Endocrine deficiency (e.g., thyroid)
- Secondary malignancy: leukaemie, sarcoom, huidtumoren, SK, borst
Waarom is het moeilijk om aan te tonen dat een tumor door RT werd geïnduceerd?
- Radiation-specific cancers do not exist (”associated”)
- Cause of cancer = multifactorial
- (Very) low signal/noise ratio -> equires very large populations
- Latency: requires documentation of historical exposure (up to 30-40 years later)
- (“Healthy Worker Effect” (underestimation?)) -> werknemers in nucleaire industrie vaak minder kankerincidentie ivm algemene populatie
o Niet representatief voor algemene populatie: gezondere levensstijl, close follow-up - Gefractioneerde RT op bepaald volume niet te vergelijken met acute hoge dosis (H&N) of chronische lage dosis (WN nucleaire industrie) op whole body
Bespreek RT-associated sarcoma.
- Meestal angiosarcoma, 3-6 % of sarcomas
- Voorgaande RT, sarcoom binnen 5 percent isodose
- Andere histologie dan oorspronkelijke tumor
- Erfelijke syndromen die verhoogd risico geven (Li-Fraumeni, Rothmund-Thomson syndrome)
- Pas na 5j, meestal veel later (uitzonderlijk na 6m)
Wat is een keloïd scar en wat is de belangrijkste DD?
= bulky scar formation die uitbreidt buiten marges van de originele wonde en niet spontaan regresseert
- Histologisch: fibroproliferatieve ziekte in de reticulaire dermis met inflammatie, angiogenese, collageenaccumulatie in gehyaliniseerde vorm
DD: hypertroof litteken = bulky scar binnen de marges van het originele litteken, stadium van de genezing
- Hoge incidentie in Afrika en Azië
- Oorzaken: chirurgie, piercing, tattoo, acne, vaccinatie, insectenbeet, folliculaire inflammatie
Bespreek de behandeling van een keloïd.
- Corticosteroïden: injectie, tape, topicaal
o Hoge herval ratio: 1/3 na 1j, 50% na 5j - Anti-tumor agentia: intralesionele injectie van fluorouracil, bleomycine, mitomycine
- Laser therapie
- Cryotherapie
- Chirurgie
Bespreek chirurgie voor een keloïd.
- Excisie litteken
o Intralesioneel (debulking)
o Extralesioneel (radicale resectie) - Undermining: tension relieving deep closures
- Tension relieving suture (Z-plastie)
Adjuvante therapie (50-100% recurrences surgery-alone)
- Corticosteroïden (injectie of tape): igv CI RT
- Silicone-based
- Pressure therapie
- RT
Bespreek adjuvante RT voor keloïd.
- 2 mechanismen
o Direct antiproliferatief effect op fibroblasten
o Direct anti-inflammatoir effect - Indicaties
o Keloïd recurrence
o Groot keloïd, moeilijk te behandelen met andere methoden
o Salvage surgery would be unacceptable - CI: ZS, kinderen, radiosensitieve locatie (ogen, gonaden, SK)
- Interval chirurgie en RT zo kort mogelijk houden <7h (minder recurrences)
- Technieken: fotonen, elektronen (bolus) of brachy (minder recurrences)
Bespreek de dosis en nevenwerkingen van RT voor keloïd.
- Dosis: BED 30Gy (recurrences <10%) in 1-2d
o 1x13Gy, 2x8Gy of 3x6Gy - Nx
o EBRT: erytheem, hyper-/hypopigmentatie, telangiëctasie
o BT: wondinfectie
Welke dosis wordt gebruikt voor benign diseases?
- 30Gy voor overgrowths, hyperproliferative benign diseases
- 3Gy voor inflammatoire/degeneratieve aandoeningen
Lage dosissen zijn het meest effectief voor benigne aandoeningen.
Wat is de ziekte van Dupuytren?
- Epidemiologie
o Piek rond 50-60j
o Meer mannen (hoge expressie androgeenreceptor)
o 80% erfelijk - Symptomen: kromme vingers (vnl pink en ringvinger), noduli en strengen thv handpalm
- Histopathologie: abnormale palmaire fascia met noduli en strengen
Was is de behandeling van Dupuytren?
- Collagenase injectie
- Chirurgie: fasciotomy, limited fasciectomy, dermofasciectomy
Bespreek RT voor Dupuytren.
- Enkel in early hyperproliferative stage/nodule formation stage om progressie te voorkomen
- Dosis: 10x3Gy in 2 series van 5x3Gy met 3m interval
- 70-90% lange-termijn stabilisatie of regressie
- Techniek:
o Noduli en strengen intekenen
o CTV-marge: 2cm superior/inferior, 1cm mediaal/lateraal, 2mm onder de ziekte en uitbreiding tot palmaire huid
o Avoidance posterior hand
o 3D-bolus
o Vaccuümmatras en rechtopstaand
Bespreek de monitoring van cardiale toxiciteit na RT.
- Alle cancer survivors moeten jaarlijkse screening en optimalisatie van CVRFs krijgen
- Risico neemt toe met dosis en tijd sinds RT -> latentietijd 19-20j
- Hoger risico igv combi RT + chemo
- 6x hoger risico op CAD en HF dan algemene populatie
- Per extra Gy MHD 7.4% extra risico op majeur CV-event
- High risk als MHD >15Gy of MHD 5-15Gy + doxorubicin
- Regelmatige TTE in asymptomatische cancer survivors
- Geen veilige hartdosis
- Optimalisatie CVRFs in alle patiënten na thorax RT
