Cierpienie duchowe i sedacja Flashcards
(26 cards)
Skriningowa ocena potrzeb duchowych - akronim
FICA: Faith, co nadaje życiu sens Importance and influence Community Address/action in care (jak nazwać twoje potrzeby + jakie wsparcie włączyć)
Inny akronim to SPIR
Sedacja - co to?
zastosowanie środków farmakologicznych w celu ograniczenia świadomości (wywołania snu) u chorego cierpiącego z powodu trudnych do opanowania objawów (opornych) towarzyszących umieraniu, pomimo intensywnej i prawidłowo prowadzonej opieki paliatywnej
Wskazania do sedacji w opiece paliatywnej
Łagodzenie opornych na leczenie objawów:
- somatycznych (duszność, ból, wymioty, krwiopucie),
- neuropsychicznych (pobudzenie psychomotoryczne, delirium z pobudzeniem, drgawki, stany lękowe - panika),
- u chorych umierających w wielkim cierpieniu
- w celu wykonania krótkotrwałych bolesnych zabiegów (endoskopia, ręczne wydobycie stolca, pielęgnacyjne, terapeutyczne zabiegi), przewóz
Częstość objawów opornych u umierających z powodu choroby nowotworowej
10-50%
Czy sedacja skraca czas życia pacjentów paliatywnych?
Nie ma takich dowodów
Czy po paliatywnej sedacji zmienić stosowanie leków uśmierzających dolegliwości?
Nie, kontynuować jak do tej pory
Sedacja paliatywna - kto podejmuje decyzję?
konsylium + zgoda chorego
Sedacja paliatywna - co można stosować?
Benzodiazepiny (midazolam)
Neuroleptyki (haloperidol, lewomepromazyna)
Środki znieczulenia ogólnego (propofol)
Sedacja paliatywna - benzodiazepiny - przykład, działanie
Midazolam:
- z wyboru u około 80% chorych
- anksjolityk, agonista rec. GABA, 3x silniejszy od diazepamu
- działanie sedatywne, rozluźniające mięśnie, bez efektu p/bólowego
- swoisty antagonista - flumazenil
Sedacja paliatywna - benzodiazepiny (midazolam) - farmakokinet. i dynam., dawkowanie
- lek rozpuszczalny w wodzie, krótki czas działania,
- można podawać i.v. i s.c.;
- można łączyć z morfiną,
- dawka początkowa: 0,5–1 mg/h, 1–5 mg według potrzeb, zazwyczaj stosowana dawka i.v: 1–20 mg/h
Sedacja paliatywna - benzodiazepiny (midazolam) - działania niepożądane
- paradoksalne pobudzenie,
- depresja ośrodka oddechowego,
- rozwój tolerancji,
- możliwe wystąpienie objawów odstawiennych w przypadku gwałtownego zakończenia wlewu dożylnego
Sedacja paliatywna - neuroleptyki - przykłady
Haloperidol: p/psychotyczny, p/wymiotny, p/czkawkowy
Lewomepromazyna: silne działanie sedatywne i p/wymiotne
Sedacja paliatywna - neuroleptyki - u kogo?
u chorych z zespołem majaczeniowym
Sedacja paliatywna - neuroleptyki - dawkowanie
- szybki początek działania,
- drogi podawania p.o. i pozajelitowo (s.c, i.m, i.v),
- dawkowanie: 12,5–25 mg co 8 godzin, możliwość podawania dodatkowych dawek w razie konieczności,
Sedacja paliatywna - neuroleptyki - działania niepożądane
- ortostatyczne spadki ciśnienia tętniczego,
- paradoksalne pobudzenie,
- objawy pozapiramidowe i antycholinergiczne
Sedacja paliatywna - środki znieczulenia ogólnego - dla kogo, jakie działanie
- u chorych, którzy rozwinęli tolerancję na BDZ (odmienny od benzodiazepin punkt uchwytu)
- p/drgawkowe, pozbawione działania p/bólowego
- pod nadzorem anestezjologa…
Sedacja paliatywna - środki znieczulenia ogólnego - przykład
Propofol: krótkodziałający niebarbituranowy środek anestetyczny
- szybki początek i krótki czas działania (możliwość ustalenia dawki metodą miareczkowania),
- podawany i.v. we wlewie ciągłym [dawka początkowa: 20 mg, wlew 50–70 mg/h]
Monitorowanie stanu chorego w paliatywnej sedacji, w stanie agonalnym
- nie trzeba rutynowo monitorować (komfort chorego)
- pogorszenie oddychania jest zjawiskiem normalnym w okresie bezpośrednio poprzedzającym śmierć (nie należy przerywać sedacji)
Formy opieki paliatywnej w PL
hospicjum domowe, opieka stacjonarna (HS lub OMP (oddział medycyny paliatywnej)); poradnia medycyny paliatywnej
Stadia żałoby wg. Barbary Okun i Josepha Nowinskiego
- Kryzys (lęk, złość, poczucie winy)
- Jedność (rodzina sobie super pomaga i się jednoczy blabla)
- Przełom (jedność często znika, jest duży strach i uraza)
- Rozwiązanie (wspominanie, testamenty, instrukcje do pogrzebu itd)
- Odnowa (zwykle po smierci - afirmacja dobrych części wspólnego życia, akceptacja smutku)
Stadia żałoby wg. Elisabeth Kubler-Ross
- Zaprzeczenie (może prowadzić do PTSD…)
- Gniew (trening asertywności, zachęcenie pacjenta do jasnego określenia źródła niezadowolenia)
- Targowanie się
- Depresja
- Akceptacja
Radzenie sobie z gniewem - akronim
Metoda NURSE (ang. Name, Understand, Respect, Support, Explore)
Terapia daremna - definicja
podtrzymywanie czynności narządów nieprzynoszące korzyści dla pacjentów
Terapia uporczywa - definicja
STOSOWANIE PROCEDUR MEDYCZNYCH W CELU PODTRZYMYWANIA FUNKCJI ŻYCIOWYCH NIEULECZALNIE CHOREGO, KTÓRE TYLKO PRZEDŁUŻAJĄ JEGO UMIERANIE WIĄŻĄC SIĘ Z NADMIERNYM CIERPIENIEM LUB NARUSZENIEM GODNOŚCI PACJENTa dżizys uspokój się
(nie obejmuje ona podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych, łagodzenia bólu i innych objawów oraz karmienia i nawadniania, o ile służą dobru pacjenta)
