Majaczenie Flashcards
(35 cards)
Kiedy należy postawić diagnozę majaczenia?
- „Początek objawów jest ostry, a przebieg (nasilenie i obecność objawów) zmienny w czasie,
- Obecne są wyraźne zaburzenia uwagi,
- Obecna jest dezorganizacja myślenia i/lub zaburzenia przytomności.
Niekonieczne, ale wspierające diagnozę majaczenia objawy
- zaburzenia orientacji,
- zaburzenia pamięci,
- zaburzenia spostrzegania,
- pobudzenie lub spowolnienie psychoruchowe,
- zaburzenia rytmu snu i czuwania
Screening majaczenia - jaka skala i co ocenia?
CAM (confusion assessment method)
- Ostry początek (+fluktuujący przebieg zaburzeń świadomości)
- Zaburzenia koncentracji uwagi
- Myślenie zdezorganizowane (niespójne)
- Zmieniony poziom świadomości
Skala CAM - interpretacja
CAM (confusion assessment method)
wszystkie z box 1. (ostry początek, fluktuuje) + zaburzenia koncentracji uwagi
+ 1 lub więcej z box.2 (myślenie zdezorganizowane, zmieniony poziom świadomości)
Jak badać stan psychiczny majaczącego pacjenta?
- Ocena poziomu świadomości i uwagi
- Ocena zakresu orientacji (czasu, miejsca, sytuacji, własnej osoby)
- Ocena toku myślenia
- Ocena pamięci
- Ocena występowania zaburzeń spostrzegania
- Ocena występowania zaburzeń emocjonalnych
- Ocena zaburzeń zachowania
- Ocena poziomu aktywności pacjenta
Ocena poziomu świadomości i uwagi (majaczenie)
- redukcja czujności: od przymglenia do śpiączki,
- zaburzenia uwagi: zmniejszona zdolność ukierunkowania, skupiania, utrzymywania i przerzucania uwagi.
ocena tempa i spójności prowadzonej rozmowy, zdolność do właściwego odpowiadania na zadane pytania oraz wykonywania prostych poleceń;
zdolność do koncentracji uwagi na prowadzonej rozmowie, wykonywanej czynności, możliwość zrozumienia rozmówcy
Ocena zakresu orientacji (majaczenie)
orientacja: czas, miejsce, sytuacja, własna osoba.
np. testem MMSE (najrzadziej zaburzona orientacja co do własnej osoby; możliwe zaburzenia orientacji: dd-mm-yyy).
Swobodna rozmowa z pacjentem dotycząca jego obecnej sytuacji lub bieżących wydarzeń.
Ocena toku myślenia (majaczenie)
- spowolnienie/przyspieszenie toku myślenia, dezorganizacja-> „sałatka słowna”,
- adekwatność sposobu myślenia, występowanie urojeń.
Swobodna rozmowa z pacjentem dotycząca jego obecnej sytuacji lub bieżących wydarzeń.
ocena tempa, struktury i spójności wypowiedzi (kontynuacja rozpoczętych wątków), ocena myślenia abstrakcyjnego, obecność treści urojeniowych.
Ocena pamięci (majaczenie)
-ocena pamięci operacyjnej i krótkoterminowej, obecność konfabulacji.
MMSE (odejmowanie, literowanie wspak), wymienienie dni tygodnia lub miesięcy roku wspak, ocena pamięci świeżej (wydarzenia bieżącego dnia).
Ocena występowania zaburzeń postrzeganaia (majaczenie)
-ocena występowania: złudzeń/omamów, najczęściej wzrokowe
Ocena występowania i zaawansowania zaburzeń emocjonalnych (majaczenie)
-ocena występowania: lęk, apatia, przygnębienie, strach labilność emocjonalna
dysforia, wrogość, agresja, euforia, objawy hipomaniakalne
Ocena zaburzeń zachowania i aktywności pacjenta (majaczenie)
- ocena występowania aktywności niedostosowanej:
- spowolnienia (ruchowe, tempo wypowiedzi, wydłużony czas reakcji na bodźce),
- stanów mieszanych z nieprzewidywalnymi zmianami pomiędzy stanami,
- pobudzenia (wędrowanie, agresja, stereotypie ruchowe).
Ocena zaburzeń snu u pacjenta majaczącego
- bezsenność lub w wyjątkowych sytuacjach całkowita utrata snu,
- odwrócenie rytmu sen-czuwanie, senność w ciągu dnia,
- narastanie objawów wieczorem i w nocy,
- koszmary senne.
Skala DOS
=delirium observation scale; dla majaczenia
3 lub więcej objawów → wskazuje na delirium
- Podsypia podczas rozmowy lub aktywności;
- Łatwo rozpraszany przez bodźce zewnętrzne;
- Nie utrzymuje uwagi w konwersacji lub działaniu;
- Nie kończy pytania lub odpowiedzi;
- Podaje odpowiedzi nie pasujące do pytania;
- Wolno reaguje na instrukcje;
- Myśli, że jest gdzie indziej;
- Nie wie jaka pora dnia jest obecnie
- Nie pamięta ostatnich zdarzeń;
- Niespokojny/ wzburzony/ skubiący;
- Usuwa wenflony, sondy, cewniki, etc.;
- Łatwo lub gwałtownie zmienia się emocjonalnie (strach/złość/rozdrażnienie);
- Widzi, słyszy rzeczy, których nie ma.
Przyczyny majaczenia: schorzenia internistyczne
- Infekcje GDO i DDO, ZUM, odleżyny ze stanem zapalnym skóry, gorączka
- Zab. gosp. wodno-elektrolitowej: odwodnienie, hipoK, hipo i hiperNa, hipo i hiperCa
- Choroba nerek z encefalopatią mocznicową
- Ostre lub przewlekłe ch. wątroby z encefalopatią wątrobową
- Stany ostre przebiegające z hipoksją i/lub hipotensją
Stany ostre przebiegające z hipoksją i/lub hipotensją mogące wywołać majaczenie
- niewydolność serca,
- zawał mięśnia sercowego,
- zatorowość płucna,
- zaburzenia rytmu serca z niestabilnością hemodynamiczną,
- niedokrwistości,
- zaostrzenie POChP,
- stan astmatyczny
Przyczyny majaczenia: schorzenia endokrynologiczne i metaboliczne
- Ostre powikłania cukrzycy
- Schorzenia tarczycy
- Schorzenia przytarczyc (niedoczynność, nadczynność)
- Ostra niewydolność kory nadnarczy z przełomem nadnerczowym, endo i egzogenny z. Cushinga
Przyczyny majaczenia - ostre powikłania cukrzycy
kwasica ketonowa,
kwasica mleczanowa,
zespół hiperglikemiczno-hiperosmolarny;
hipoglikemia,
Przyczyny majaczenia - schorzenia tarczycy
- nieleczona, skrajnie ciężka niedoczynność tarczycy (obrzęk śluzakowaty, encefalopatia związana z chorobą Hashimoto),
- nadczynność tarczycy z przełomem tarczycowym,
Przyczyny majaczenia - schorzenia neurologicznie
- Udar lub TIA, krwotok podpajęczynówkowy, krwiaki śródczaszkowe, udar w wywiadzie
- ZOMR i/lub mózgu
- Guzy nowotworowe pierwotne lub przerzutowe
- Padaczka
- Urazy czaszkowo-mózgowe
Przyczyny majaczenia - leki
- Leki o właściwościach antycholinergicznych (53% pacjentów z majaczeniem je brało!!!)
- Leki psychotropowe,
- Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, szczególnie opioidy i GKS
Inne czynniki predysp. do majaczenia
- Wiek >70 lat,
- Hospitalizacja, a szczególnie pobyt w Oddziale Intensywnej Opieki,
- Cewnikowanie do pęcherza moczowego, konieczność stosowania wkłucia centralnego,
- Procesy nowotworowe,
- Zespoły paraneoplastyczne,
- Zatrucia: leki i substancje chemiczne, CO.
Problemy geriatryczne predysp. do majaczenia
- Wielochorobowość,
- Polipragmazja,
- Zespoły uzależnień i zespoły odstawienne- szczególnie alkohol, benzodwuazepiny,
- Otępienia,
- Depresja,
- Majaczenie w przeszłości,
- Zaburzenia snu,
- Nieprawidłowości zmysłu wzroku i/lub słuchu bez lub z niedostateczną korektą,
- Upadki, w tym szczególnie upadki urazowe,
- Ból ostry i przewlekły,
- Niesprawność funkcjonalna i unieruchomienie,
- Niedożywienie,
- Zatrzymanie moczu, zaparcia,
- Złamania, w tym szczególnie złamania szyjki kości udowej.
Czynniki związane z hospitalizacją lub instytucjonalizacją predysp. do majaczenia
- Deprywacja sensoryczna (hałas, niewłaściwe oświetlenie, brak korekty zmysłu wzroku i/lub słuchu),
- Lęk,
- Częste zmiany otoczenia pacjenta oraz opiekunów/personelu,
- Utrata orientacji w czasie (brak kalendarzy, zegarów).
