de biologische factoren Flashcards
(30 cards)
interactie tussen genen en omgeving
steeds meer evidentie voor belang van sociale omgeving en manier waarop persoon met omgeving omgaat
genen en omgeving = twee invloeden die met elkaar interageren
veel erfelijke problemen worden niet door het genetisch materiaal zelf veroorzaakt => dmv externe uitlokkers
wat is het onderzoek van casi naar het defect maoa gen? (interactie genen en omgeving)
MAOA gen heeft twee vormen
1) normale gen
2) defecte gen => leidt tot meer agressie (komt vaak voor bij mannen die zijn veroordeeld voor agressie)
in het onderzoek zijn ze nagegaan in hoeverre er aanwijzingen waren voor kindermishandeling
iedereen werd op hun 26 jaar door een naaste gevraagd om lijst in te vullen over anti sociaal gedrag
resultaten: een negatieve omgeving => bij beiden groepen (defect en niet defect maoa gen) => leiden tot meer gewelddadig gedrag maar toename sterker bij genetische kwetsbare groep
goede omgeving = beschermende factor
wat is het beloningsnetwerk?
beloningsnetwerk bestaat uit kleine groep hersencircuits waar neurotramitter dopamine wordt geproduceerd
actief bij belonende prikkels en ook al actief als wij eraan denken
MAAR: deelt niet echt een beloning => enkel de behoefte van een beloning => wanneer doel is bereikt stopt dopamine direct
ons brein doet: overlevingsgerelateerde prikkels geassocieerd met genot => zoals vrijen
dopamineniveau maakt je niet perse gelukkig => het geeft je wilskracht om iets te doen => motivatie
genot en geluk worden niet veroorzaakt door dopamine => maar dopamine doet ons wel zo verwarren
wanneer ons iets opvalt in onze SL die ons genot of bevrediging bracht in verleden wordt dopamine geproduceerd en kunnen we ons bevrediging voorstellen
waarom bewijst het experiment met ratten dat dopamine een wilkrachtshormoon is en geen gelukshormoon?
Studie bij ratten waarbij schok dmv elektrode in beloningsnetwerk werd toegediend
=> konden zichzelf schok toedienen, wat leidde tot gelukzalig gevoel
=> kregen keuze tussen eten of schok en lieten zz verhongeren
illustreert de verslavende werking van dopamine
voordelen van dopamine=> geeft ons de motivatie om iets te doen dat belonend is => maar als beloning is bereikt verdwijnt gelukzalig gevoel => tenzij je op zoek gaat nr volgende shot dopamine
herinneringen => normale vs traumatische geheugen
herinneringen zijn geen nauwkeurige werkelijkheid van de werkelijkheid
Grand study of adult development
=> Systematische opvolging van psychische en fysische gezondheid van meer dan 200 mannelijke Harvard tweedejaarsstudenten => in detail bevraagd over hun oorlogsherinneringen en dan 40 jaar later opnieuw => verstrijken tijd had gebeurtenissen ontdaan van de horror
mensen met PTSS => geen wijzigingen van de horror
hoe we ons een gebeurtenis herinneren hangt af van de hoeveelheid emotie => dooslaggevende factor is arousal => adrenaline die vrijkomt adrenaline => nodig om voor flight of fight reactie
wat gebeurt er bij traumaherinneringen?
confrontatie met horror => raakt systeem deffect want het limbisch systeem neemt het over door veranderingen in emotionele arousal, fysiologie en spieractiviteit
=> normaal werken rationeel en emotioneel brein samen => maar verhoogde arousal verbreekt verbinding tussen de twee systemen => en rationeel brein is nodig voor de opslag van herinneringen & integratie van informatie
daarom zijn traumatische herinneringen => gefragementeerde herinneringen => losstaande sensorische en emotionele sporen
wat is de window of tolerance?
neuroceptie => onbewuste alertheid van zenuwstelsel die constant omgeving & lichaam scant op signalen van veiligheid en bedreiging
neuroceptie constateert veiligheid => schommelt onze arousal binnen onze grenzen van window of tolerance
window = gereguleerde zone => sympathische en parasympathische zenuwstelsel werken samen om een gezonde regulatie van emoties en reacties te ondersteunen=> we kunenn rationeel gedrag en denken
hyperarousal & hypervigilantie => overprikkeld
neuroceptie constateert gevaar => hoge arousal om zelfbeschermend gedrag te stimuleren => vechten of vluchten => sympatische tak van autonoom zenuwstelsel => activeert ongemak
hypoarousal => onderprikkeld
neuroceptieve waarneming van gevaar => leidt tot tonische immobiliteit of verstijvingsreactie = freeze
primitieve vagus brengt ons in toestand van verlaagd bewustzijn / aflsuiting / dissociatie
bloedruk/ hartslag daalt en endorfines => verdovende stoffen komen vrij = lichaam bereidt zich voor om min mogelijke schade op te lopen
dissociatie = ervaringen worden losgekoppeld van de situatie = emotionele verdoving = psychologische bescherming = parasympatische activering
polyvagale theorie van Porges?
Neuroceptie
Dit is het proces waarmee ons zenuwstelsel onbewust de omgeving scant op veiligheid of gevaar. Dit gebeurt automatisch, zonder dat we er bewust van zijn.
volgens polyvagale theorie => zijn er drie zenuwsystemen die elkaar na elkaar opvolgen!
Eerst probeert het sociale betrokkenheid=> sociaal systeem! (veiligheid en verbinding). (ventrale nervus vagus)
Als dat niet werkt, schakelt het over naar vecht- of vluchtreacties. => het defensief systeem (sympatische zenuwstelsel)
verbonden met ventrale nervus vagus en ledematen
Als dat ook niet werkt, komt het in een bevries- of instortreactie = parasympatische systeem (dorsale nervus vagus)
=> meest primitieve systeem
wat is het sociale systeem? de ventrale vagus?
Rustig en veilig voelen in sociale situaties
Verbinding maken met anderen (bijv. gezichtsuitdrukkingen herkennen, empathie tonen)
Emoties reguleren in het contact met anderen
is actief wanneer je binnen je Window of Tolerance bent.
wat is de gevangenis van de paradox. fright without solution?
Bij traumatische ervaringen binnen ouder-kindrelatie zit kind gevangen in paradox
bij angst zoekt kind (gedreven door sociaal systeem) instinctief nabijheid van ouders om zz te reguleren en in binnen WOT te blijven
Maar als ouder ook bron van angst is, neemt arousal toe en raakt kind buiten WOT => verwarring is zichtbaar in gedrag (zoekt toenadering en trekt zich meteen terug)
kind weet niet wat te doen, arousal blijft hoog en er volgt geen herstel => geen strategie
wat is valse neuroceptie?
Valse neuroceptie zorgt ervoor dat iemand continu overalert is in sociale situaties, omdat het zenuwstelsel ten onrechte gevaar blijft signaleren. Dit komt door herhaalde negatieve ervaringen, bijvoorbeeld met een ouder, waarbij het lichaam onveiligheid heeft ervaren zonder dat er een oplossing of herstel volgde.
In dit proces leert het kind op onbewust niveau bepaalde signalen (zoals een blik, stemgeluid of aanraking) te associëren met gevaar, zelfs als de situatie nu veilig is. Omdat het kind nog geen goed autobiografisch geheugen heeft, herkent het deze gevoelens niet als herinneringen aan het verleden. In plaats daarvan reageert het lichaam telkens alsof er actueel gevaar is, ook als dat niet zo is.
Door ontwikkeling van valse neuroceptie functioneert kind vaker
buiten WOT
Ontwikkelt rigide patroon van zelfbescherming en kan daardoor
steeds minder flexibel reageren op het hier en nu
Dit belemmert het reguleren en reflecteren over gedachten en
gevoelens, onder controle houden van lichamelijke impulsen,
onderkennen van behoeften en openstaan voor ondersteuning van
ouders en andere belangrijke anderen => regulatieproblemen
Welke voordelen heeft lichaamsbeweging?
Lichaamsbeweging vermindert de kans op verschillende ziekten en helpt bij het verbeteren van de mentale gezondheid.
Het verlaagt stress en verbetert het psychologisch welzijn.
Het kan helpen bij de behandeling van depressie en angstklachten.
Wat werd gevonden bij bewegende mensen met een depressie?
Mensen met depressie die lichaamsbeweging kregen, lieten een betere stemming zien dan degenen die alleen met medicijnen werden behandeld. => verbetering was langer in stand en terug van op depressie => kleiner
.
Wat werd gevonden bij mensen met angstproblemen?
Bij mensen met angstproblemen werd gevonden dat ze na lichaamsbeweging een aanzienlijke afname van angst ervoeren in vergelijking met mensen die niet bewogen.
Wat werd gevonden m.b.t. zitgedrag?
Mensen die langdurig zitten, zelfs als ze regelmatig bewegen, lopen een verhoogd gezondheidsrisico, ongeacht hun andere activiteiten.
Jongeren zitten gemiddeld meer uren per dag, wat negatieve effecten heeft op hun gezondheid.
Hoe kunnen mensen meer gemotiveerd worden om aan lichaamsbeweging te doen?
Motivatie is vaak het probleem. Mensen moeten leren om lichaamsbeweging een vaste plaats in hun leven te geven.
Samen sporten met anderen kan helpen om motivatie vast te houden.
Het is ook belangrijk dat de activiteit leuk is en dat er realistische doelen worden gesteld.
Welke effecten heeft voeding op ons lichaam?
Goede voeding helpt de hersenen om stress nauwkeuriger te herkennen.
Het eten van complexe koolhydraten in plaats van enkelvoudige suikers zorgt voor een gelijkmatige stofwisseling en voorkomt dat we overreageren op stress.
Welke verschillen zijn er in eetpatroon tussen mannen en vrouwen?
Vrouwen eten bewuster en hechten meer belang aan gezonde voeding dan mannen.
Vrouwen eten meer fruit, vezels en vetarme producten.
Mannen letten minder op hun voedingspatroon.
Welke effecten heeft slechte voeding?
Een chronisch tekort aan voedingsstoffen kan de ontwikkeling van de hersenen bij kinderen vertragen.
Slechte voeding verhoogt het risico op hart- en vaatziekten en verschillende vormen van kanker.
Welke effecten heeft een teveel aan vitaminen en mineralen?
Een teveel aan bepaalde vitamines (zoals vitamine A) en mineralen (zoals ijzer) kan leiden tot vergiftiging en schade aan de lever.
Bij zwangere vrouwen kan een teveel aan vitamine A leiden tot aangeboren afwijkingen bij de baby.
wat is slaap?
We brengen 1/3 van onze tijd al slapend door
Lichaam werkt volgens verschillende maand- en jaarcycli
ook circadiaanse ritmen (dag-nachtritmen van 24u)
bv temperatuurschommelingen, spiersterkte etc
normaal zijn verschillende circadiaanse ritmen synchroon met elkaar
bij onregelmatig slaap-waak ritme desynchronisatie van ritmen met verminderd welzijnsgevoel tot gevolg
wat is de nuclues suprachiasmaticus?
De nucleus suprachiasmaticus (SCN) is een klein gebied in de hypothalamus in de hersenen dat fungeert als de belangrijkste biologische klok van het lichaam. Het speelt een centrale rol in het reguleren van de circadiaanse ritmes, zoals de slaap-waakcyclus, lichaamstemperatuur, en hormonale processen die zich herhalen over een periode van ongeveer 24 uur.
wat zijn de 5 slaapstadia?
Inslaapfase: enkel minuten tussen slaap en waak, minste geluid maakt wakker (thetagolven)
Lichte slaap: kleine geluiden maken niet meer wakker (slaapspoel - K-complex)
Overgangsfase: enkele minuten tussen lichte en dieper slapen waarbij persoon steeds vaster slaapt. Ademhaling wordt regelmatiger, hartritme daalt en lijf ontspant
=> deltagolven
Diepe slaap: samen met REM-slaap belangrijkste fase want zorgt voor uitgerust lichaam => delta golven
REM-slaap: droomslaap=> beta golven en thetagolven
=> we herhalen de verschillende stadia doorheen de nacht => cyclisch patroon
=> mensen hebben gemiddeld 4 a 5 keer remperiodes gedurende de nacht (1ste remperiode is de kortste)
welke golven zijn er tijdens de waakstand en welke golven zijn er tijdens de slaap?
waak: beta golven => onregelmatige golven met lage amplitude
slaap=> alfagolven => regelmatige golven met hogere amplitude
