Dementie Flashcards
(19 cards)
Wat is abnormale veroudering van het brein?
Significante afwijking van voorspellende cognitie, afhankelijk van opleidingsniveau, sekse en leeftijd
Waarom ‘nosologische’ diagnose?
- medicatie —> risicofactoren onder controle hebben
- psycho educatie (beloop is anders)
- einde aan proces van zoeken naar oorzaken
Is screening op de ziekte van Ahlzeihmer mogelijk?, en zinvol?
Screening is evt mogelijk want eerder afwijkingen in hersenvocht dan kenmerken ziekte. Echter zijn er ook mensen die nooit klachten zullen ontwikkelen
Welke hersengebieden zijn aangedaan?
- Alzheimer
- Fronto-temporale dementie
- Creutzfeldt-Jakob
- Parkinson en Huntington dementie
- Hydrocefalus en vasculaire dementie
- Ahlzeihmer: degeneratie hippocampus, temporale en parietale cortex
- Frontotemporale dementie (Morbus Pick): degeneratie temporale en frontale cortex
- Creutzfeldt-Jakob: alle cortex gebieden aangedaan
- parkinson en Huntington dementie: basale kernen
- Hydrocefalus en vasculaire dementie: disconnecties door laesies in witte stof
Biomarkers ziekte van Alzheimer?
- NPO: geheugen, orientatie in tijd en plaats, visuoconstructie
- MRI: atrofie mediotemporaal (MTA) - hippocampus
- PET/SPECT: hypometabolisme/ hypoperfusie tempo parietaal, positieve corticale PIB binding
- LP: verhoogde phospho-tau, verlaagd beta-amyloid
- DNA: mutatie in preseniline of APP gen
Behandeling ziekte van Alzheimer? (Medicamenteus)
- cholinesterase remmer (reminyl, exelon)
- memantine (ebixa) —> NMDA antagonist
- antipsychotica (bij gedragsveranderingen)
Exclusie criteria ziekte van Alzheimer?
- plots begin
- vroeg beloop ontstaan epilepsie, loop stoornissen en gedragsstoornissen
- focale uitvalsverschijnselen
- extrapiramidale bewegingssstoornissen
Klinische criteria frontotemporale dementie (gedragsvariant)
- sluipend begin, langzaam progressief
- vroeg verval sociaal gedrag
- vroeg veranderd gedrag (apathie, zwerven)
- spraak stoornissen (niet vloeiend, gestoord begrip)
- vroeg ontstaan emotionele vervlakking
- vroeg verlies ziekte-inzicht
Bij dementie kunnen drie verschillende primaire progressieve afasieën ontstaan
- semantische afasie
- verminderd wordt en object kennis (FTD)
- progressieve niet-vloeiende afasie (PNFA)
- hakkelende spraak, woordvindstoornissen (FTD of Alzheimer)
- logopenische afasie
- napraten gaat nog wel (Alzheimer)
FTD - erfelijkheid
- MAPT mutaties
- vaak ook neerslag tau bij erfelijke vorm met tau-mutaties
Klinische kenmerken vasculaire dementie:
- dementie (stoornis geheugen en twee andere cognitieve domeinen)
- focale uitvalsverschijnselen en vasculaire afwijkingen op CT/MRI
- tijdsrelatie tussen bovengenoemde (direct)
CADASIL - erfelijke vorm vasculaire dementie
- kenmerken?
- beginleeftijd: 30-60 jaar
- migraines, TIA’s en recidiverende infarcten
- subcorticale dementie
- loopstoornis
- incontinentie
- epilepsie
- psychiatrische symptomen
- mutaties in Notch3 op chromosoom 19
Oorzaken subcorticale dementie?
- vasculaire dementie door multipele lacunaire infarcten
- Parkinson, Huntington of Binswanger
- Hydrocephalus, PSP
Klinische kenmerken subcorticale dementie:
- traagheid in cognitief functioneren
- cognitieve functies vallen slechts gedeeltelijk uit
- motorische verschijnselen: piramidaal, pseudobulbair
- cortex gebieden zijn intact
Ziekte van Creutzfeldt-Jakob
- kenmerken
- wanneer diagnose?
Kenmerken
- klinisch
- dementie: amnesie, afasie, apraxie, visus spatiele stoornissen
- cerebellair of visueel component
- piramidale of extrapiramidaal verschijnselen: akinetische mutisme
- testresultaten
- periodieke scherpe golf complex EEG
- 14-3-3 eiwit in liquor
- hyperintensiteit basale kernen of 2 corticale gebieden
Diagnose: 2 klinische kenmerken en 1 testresultaat, mogelijk diagnose bij alleen twee klinische kenmerken
Klinische kenmerken - Lewy body dementie
- frontaal en parietaal kwab betrokken, niet duidelijk MRI criteria
- fluctuaties in cognitie en aandacht, concentratie en visuele hallucinaties
- lichamelijke stijfheid, traagheid in beweging
- veranderingen in REM slaap
- parkisonisme klachten ontstaan pas na cognitieve klachten
Vormen amnesie:
- anterograde amnesie: vanaf moment dat geheugen verlies ontstaat, wordt er geen nieuwe geheugen opgebouwd
- retrograde amnesie: vanaf moment dat geheugenverlies ontstaat, kan patient moeilijker herrinneringen ophalen
Reversibele oorzaken dementie syndroom:
- neuroborreliose, schildklierziekten, RIP in brein, vitamine B1 deficientie, encefalitis, syfilis
Klinische kenmerken - Vasculaire dementie:
- loopstoornis (apractisch-atactisch, of extrapiramidaal)
- anamnese frequente valpartijen
- vroege urine incontinentie
- pseudobulbair verlamming
- persoonlijkheids- en stemingsveranderingen
