Dziecięce rozumienie śmierci Flashcards
(5 cards)
1
Q
ogólne tendencje dziecięcego rozumienia śmierci
A
Dziecko małe nie czuje lęku przed śmiercią.
- Do ok. 4 roku życia dziecko nie ma ukształtowanego pojęcia śmierci, ale dzieci 3-4 letnie potrafią dostrzec różnicę między tym co żywe i martwe.
- Około 8/9 roku życia następuje przełom w rozumieniu śmierci, która zaczyna być spostrzegana jako powszechna i nieodwracalna. nie kara ale element natury. Wtedy najczęściej pojawiają się lęki przed śmiercią.
- W okresie dojrzewania pojawia się myślenie abstrakcyjne i świadomość śmierci jako unicestwienia.
2
Q
Jak przebiega rozwój rozumienia śmierci u dzieci?
A
- 2–3 lata – brak pojęcia śmierci, Lęk może wiązać się z rozłąką z matką.
- 3-4 lata - dziecko widzi różnicę między tym co żywe a martwe
- 4–7 lat – śmierć postrzegana jako odwracalna; dziecko używa myślenia magicznego (np. zmarły przebywa na innej planecie). Śmierć nie budzi lęku. stopniowo rozumie nieodwracalność śmierci, ale samo pojęcie pozostaje dla niego niejasne.
- 7–8 lat – myślenie prelogiczne („nie umrę, bo nie chcę”); pojawia się lęk przed śmiercią.
- 8–9 lat – punkt zwrotny: dziecko zaczyna rozumieć śmierć jako nieodwracalną, powszechną i biologiczną. Pojawia się lęk o bliskich.
- 9–11 lat – możliwe dojrzałe zrozumienie pojęcia śmierci, ale reakcje emocjonalne nadal są dziecięce. Dziecko nie przypisuje własnej śmierci tragicznego znaczenia, ponieważ funkcjonuje głównie w teraźniejszości.
- W okresie dojrzewania pojawia się myślenie abstrakcyjne i świadomość śmierci jako unicestwienia.
3
Q
Dziecko z powodu choroby traci:
Źródła stresu dzieci chorych terminalnie
A
- Miejsce do życia i nauki (dom i szkoła, jeśli np. musi być w szpitalu)
- Pozycję, którą dotąd reprezentowali jego rodzice postrzegani jak dotąd jako wszechmocni, mogący rozwiązać każdy problem 🦸🏼♂️
- Pozycję wśród rodzeństwa - teraz dziecko ma nowy status i balansuje między nadmiernym zainteresowaniem rodzeństwa a zazdrością lub agresją
Śmierć jest utratą świata i elementów, które go tworzyły. Dziecko doświadcza utraty od chwili, w której uświadomiło sobie co może stracić.
Gdy osiągnie się ten moment nie ma znaczącej różnicy między antycypowanym doświadczeniem śmierci u dziecka, nastolatka czy dorosłego.
4
Q
3 główne źródła stresu u dzieci chorych terminalnie:
A
- separacja z matką (zwłaszcza dla dzieci poniżej 5 lat)
- bolesne badania medyczne (5-10 lat)
- śmierć innych dzieci na oddziale, szczególnie z tą samą chorobą (powyżej 10 lat)
5
Q
Co można zrobić, by dzieci nie bały się śmierci
A
Daniel Oppenheim (2004): dzieci nie boją się śmierci, o ile zostaną spełnione określone warunki:
- zaspokojenie fizycznych potrzeb (opanowany ból i dyskomfort)
- brak poczucia samotności
- rodzice nie zmienią swojego stosunku i zachowania względem nich
- nie będą ich spostrzegać jako zmienione i inne (deklaracja typu “Moje dziecko tak się zmieniło, że ledwo je poznaj” może zostać odebrana w ten sposób, że należy się już do innego świata i jedyne, co pozostało to umrzeć)
- będą pewne, że rodzice nie zapomną
