EBV Flashcards

1
Q

Mononukleoza zakaźna - czynnik etiologiczny

A

90%: wirus Epsteina-Barr (EBV) = HHV4, rodzina Herpesviridae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Mononukleoza zakaźna - jakie komórki głównie zajmuje EBV

A

Głównie zajmuje nabłonek j. ustnej i gardła, a następnie zakaża limfocyty B

Może przetrwać w komórkach pamięci (limf. B) i komórkach nabłonkowych w formie uśpionej, a w razie reaktywacji doprowadzić do rozwoju choroby limfoproliferacyjnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Typowe objawy mononukleozy zakaźnej

A

Zapalenie gardła i migdałków
Wysoka gorączka i limfocytoza

Powiększenie ww. chłonnych szyjnych (chociaż u dzieci jest zwykle uogólnione)
(objawowi są zazwyczaj pacjenci w okresie młodzieńczym lub dorośli)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Epidemiologia mononukleozy zakaźnej

A

Dwie fale zakażeń pierwotnych EBV:
1. Wiek przedszkolny: bezobjawowo/skąpoobjawowo

  1. Nastolatkowie i młodzi dorośli - objawowi w 50%

P/c przeciwko EBV u 90-95% dorosłych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Drogi przenoszenia EBV + rezerwuar

A

Bezpośredni kontakt z zakażoną śliną (pocałunki lub kanapki)
Podczas transfuzji krwi

Podczas transplantacji szpiku/narządów

(ludzie to jedyny rezerwuar)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Okres wylęgania mononukleozy zakaźnej, okres zakaźności

A

30-50 dni

Zakaźność przez 6 mcy, do 18mcy (i okresowo przez całe życie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

EBV w mononukleozie zakaźnej - wrota zakażenia i gdzie się namnaża, jak na to reaguje ukł. odpornościowy

A

Wnika do nabłonka jamy nosowo-gardłowej -> replikuje tam, w śliniankach i migdałkach podniebiennych -> zajmuje limfocyty B -> stymulacja syntezy poliklonalnych p/c i limf. T → powiększenie ww.chłonnych, migdałków, śledziony i wątroby

Po infekcji pozostaje w organizmie w postaci przetrwałej, a reaktywacja może doprowadzić do pozbawionego kontroli procesu monoklonalnej limfoproliferacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Przebieg mononukleozy zakaźnej

A

Okres zwiastunowy - 1-2tyg.:
-objawy grypopodobne

Potem:

  • gorączka
  • zapalenie gardła i migdałków (silny ból)
  • obrzęk twarzy w okolicy powiek, łuków brwiowych i nasady nosa (objaw Glanzmana)
  • powiększenie i bolesność ww. chłonnych w obrębie szyi (najdłużej utrzmujący się objaw)
  • hepato/splenomegalia -> uczucie pełności, ból brzucha, brak apetytu
  • zmiany skórne
  • niespecyficzne objawy (bóle głowy, nudności, wymioty, męczliwość, osłabienie, z. przewlekłego zmęczenia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Gorączka w mononukleozie zakaźnej

A

do 40C
Trwa zwykle do 14 dni, ale może utrzymywać się do 5 tygodni

To najbardziej stały objaw mononukleozy zakaźnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Zapalenie gardła i migdałków w mononukleozie zakaźnej

A
  • przypomina anginę paciorkowcową
  • silny ból gardła
  • dysfagia
  • przykry zapach z ust
  • zaczerwieniona tylna ściana gardła
  • migdałki znacznie powiększone
  • pokryte szarobiałym nalotem włóknikowym
  • na podniebieniu mogą pojawić się wybroczyny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Zmiany skórne w mononukleozie zakaźnej

A
  • osutka drobnoplamista lub drobnogrudkowa
  • rumień guzowaty
  • rumień wielopostaciowy
  • z. Gianottiego i Crostiego (różowe/czerwone zmiany grudkowe na twarzy, pośladkach, cz. wyprostnych kończyn; symetryczne, bez świądu, raczej wyst. do 15r.ż.)
  • poantybiotykowa wysypka (np. po ampicylinie, amoksycylinie - jak ktoś myślał że to angina paciorkowcowa)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Co będzie po podaniu antybiotyku u pacjenta z mononukleozą zakaźną?

A

Często wysypka:

  • najczęściej po ampicylinie (u 80-90%)
  • u 30% po amoksycylinie
  • swędzi
  • na skórze i błonach śluzowych
  • pojawia się po 7-10 dniach od momentu rozpoczęcia antybiotykoterapii
  • plamistogrudkowa lub odropodobna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Objawy mononukleozy zakaźnej u osób z niedoborami odporności:

A

Może dojść do rozwoju z. limfoproliferacyjnego:

  • powiększenie narządów limfatycznych
  • śródmiąższowe limfocytarne zapalenie płuc
  • chłoniaki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Rozpoznanie mononukleozy zakaźnej:

A

Objawy
+

Leukocytoza i limfocytoza (>=10% lub >=1000/ul limfocytów atypowych)

Obecność p/c heterofilnych potwierdza rozpoznanie (szybkie testy lateksowe)

W nietypowym przebiegu choroby robić badania serologiczne (swoiste p/c)

Gdy brak p/c heterofilnych i u dzieci <12r.ż. - oznacz obecność p/c swoistych, co pozwoli na określenie fazy zakażenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Testy laboratoryjne swoiste w mononukleozie zakaźnej:

A

Swoiste p/c przeciwko EBV (ELISA):

  • p/antygenowi kapsydowemu (anty-VCA) w klasie IgM i IgG
  • p/antygenowi wczesnemu (anty-EA)
  • p/antygenom jądrowym (anty-EBNA)

Wykrywanie materiału genetycznego wirusa (DNA) - PCR, hybrydyzacja in situ
(u pacjentów z upośledzoną odpornością, u których nie wyst. p/c)
(z surowicy, krwi, tkanek)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Leczenie mononukleozy zakaźnej

A

Objawowe:

  • odpoczynek, lekkostrawna dieta, nawodnienie
  • unikanie urazów śledziony

-p/gorączkowe (paracetamol, NLPZ - ibuprofen); komponenta p/zapalna redukuje proces zapalny w gardle i zmniejsza obrzęk

17
Q

Leczenie mononukleozy zakaźnej gdy są powikłania

A

(narastająca obturacja DO, niedokrwistość / małopłytkowość autoimmunologiczna, osutka poantybiotykowa) → GKS (prednizon 1mg/kg m.c. 4-7 dni; max. 60mg/d)

18
Q

Leczenie mononukleozy zakaźnej w ciężkim/powikłanym przebiegu - gdzie?

A

hospitalizacja

19
Q

Leczenie mononukleozy zakaźnej -p/wirusowe

A

niezalecane, ew. w zespołach limfoproliferacyjnych choć nie ma wiarygodnych badań

20
Q

Powikłania mononoukleozy zakaźnej - jakie grupy?

A
  • wtórne bakteryjne infekcje (gardła, płuc)
  • pęknięcie śledziony
  • z. przewlekłego zmęczenia

+ z ukł. oddechowego, hematologiczne, OUN, z serca i nowotwory złośliwe

21
Q

Powikłania mononoukleozy zakaźnej - ukł. oddechowy

A
  • obturacja GDO (przez powiększone ww.chłonne),

- zap. nagłośni, zap. płuc

22
Q

Powikłania mononoukleozy zakaźnej - hematologiczne

A
  • niedokrwistość hemolityczna,
  • małopłytkowość,
  • neutropenia,
  • z. hemofagocytowy
23
Q

Powikłania mononoukleozy zakaźnej: - OUN

A
  • powikłania neurologiczne (porażenie n. czaszkowych, limfocytowe ZOMR, zap. mózgu, z. Guillaina-Barrego, padaczka)
  • psychozy
24
Q

Powikłania mononoukleozy zakaźnej: - serce

A
  • zap. m. sercowego, zap. osierdzia,

- blok p-k

25
Q

Powikłania mononoukleozy zakaźnej - nowotwory

A

późne powikłania onkologiczne:

  • rak nosogardła,
  • chłoniaki (głównie Hodgkina, Burkitta),
  • z. limfoproliferacyjne
  • agresywna białaczka NK-komórkowa
  • pozawęzłowy chłoniak NK/T-komórkowy typu nosowego
26
Q

Rokowanie w mononukleozie zakaźnej

A

Dobre, choroba ustępuje samoistnie

Powikłania są rzadko

27
Q

Wirusy mogące wywołać objawy mononukleozy:

A

EBV (90%)
CMV, HHV-6 i 7, pierwotna infekcja HIV-1, toksoplazmoza

też adenowirusy, wirus różyczki, błonica

28
Q

W jaki sposób EBV może prowadzić do nowotworów hematologicznych?

A

stymulacja proliferacji limf. T -> jeżeli jest nieadekwatna odpowiedź komórkowa -> nadmierna proliferacja limf. B -> nowotwory hematologiczne

29
Q

Jakie testy wykrywają p/c heterofilne?

A
  • test Paula-Bunnella-Davidsohna
  • test Monospot
  • testy lateksowe
30
Q

Badanie p/c heterofilnych w mononukleozie zakaźnej - kiedy się pojawiają, ile utrzymują, co z dziećmi

A

Pojawiają się pod koniec 2 tyg. mononukleozy zakaźnej i utrzymują >3-6mcy
<12r.ż. mogą nie występować - robić p/c swoiste u nich

31
Q

Swoiste p/c w mononukleozie zakaźnej

A

anty-VCA w klasie IgM:

  • wyst. NAJWCZEŚNIEJ
  • zanikają w 2-3mce

anty-VCA w klasie IgG:
-utrzymują się CAŁE życie

anty-EA:

  • pojawiają się w ostrej fazie
  • niewykrywalne po 3-6 mcach

anty-EBNA:

  • wytwarzane później niż pozostałe (kilka tyg-mcy po ostrej fazie)
  • utrzymują się CAŁE życie
32
Q

Fałszywie dodatnie wyniki p/c heterofilnych w mononukleozie zakaźnej - kiedy?

A
  • choroby układowe tk. łącznej
  • chłoniaki
  • WZW
  • malaria