GKE Gastro-enterologie Flashcards

1
Q

Types cholangiocarcinoom

A

intrahepatisch cholangioCA
extahepatisch cholangioCA
- Klatskin tumor/ perihilair cholangioCA
- distaal extrahepatisch cholangioCA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Prognose galblaasCA

A
  • meestal zeer slecht omwille van reeds aanwezige metastasen met gemiddeld 6 maand overleving na diagnose
  • goed indien per toeval ontdekt bij cholecystectomie of indien kleine tumor
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Bismunth classificatie

A

classificatie van Klatskin tumoren (perihilair cholangioCA), met uitbreiding van LI en RE hoofddalweg en operabiliteit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

GalblaasCA symptomen

A
pijn Re fossa
nausea
braken
gewichtsverlies
icterus
soms harde massa te voelen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

CholangioCA symptomen

A
icterus = typisch
pruritus!
soms epigastische pijn
vaak asthenie
vaak gewichtsverlies
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Diagnose CholangioCA

A

cytologische brushing tijdens ERCP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Therapie cholangioCA

A
  • chirurgische resectie
  • palliatieve chemo
  • endoscopisch of transhepatisch geplaatste metallische galwegprothese
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hyperamylasemie oorzaken

A

A) pancreaspathologie
acute pancreatitis
pseudocysten (echografie)
opstoot chronische pancreatitis
pancreastrauma
pancreascarcinoom
B) niet-pancreatische digestieve pathologie
aandoening van speekselklieren
aandoeningen darmtractus (ulcus perforatie, darmobstructie, mesenteriaal infarct)
aandoeningen van lever en galwegen (fulminante hepatitis en cholecystitis)
C) niet-digestieve etiologie
nietsinsufficiëntie ( gedaalde GFR, nefrotisch syndroom)
diabetische ketoacidose
ruptuur ectopische zwangerschap
D) macro-amylasemie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Macroamylasemie

A

gestoorde urinaire filtratie van een abnormaal amylase gebonden aan immunoglobulines of glycoproteïnen

  • geeft typisch hyperamylasemie zonder hyperamyslurie!!
  • kan ook geïdentificeerd worden door iso-amylase bepaling
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Lipasemie

A

hoge specificiteit en sensibiliteit voor acute pancreatitis
treedt later op dan hyperamylasemie
heeft een prognostische waarde

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

acute pancreatitis etiologie

A

-galstenen!! (belangrijkste)
- ethyl !! (belangrijkste), samen 80%
- ideopathisch: 10-30%
- na ERCP
- zeldzaam:
hypertriglyceridemie
chronische hypercalcemie
trauma
postop
infectieus
medicamenteus (azathioprine, CCS, ACE-I, ea)
ZS 3e trim en onmiddellijk postpartum
sfincter van Oddi dysfunctie
mucoviscidose

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Acute pancreatitis symptomen en kliniek

A
  • epigastrische pijn met uitstraling naar beide hypchondria en rug, blijvende doffe pijn, erger in ruglig en beter met voorovergebogen te zitten of liggen
  • nausea
  • braken
  • eventueel ook
    koorts
    tachycardie
    tachypneu
    hypotensie

klinisch:
drukpijnlijk abdomen (licht) met lichte weerstand
diepe abdominale palpatie is pijnlijk, vooral links subcostaal (teken van Mallet-Guy)
bij ernstige pancreatitis is er ileus
teken van Cullen (blauwachtige ecchymose paraumbilicaal)
teken van Grey Trurner (ecchymose in flank)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Labo acute pancreatitis

A

-verhoogd lipase
- Ranson en Glasgow criteria (evaluatie van ernst):
belangrijke leukocytose (>16.000)
hyperglycemie (>200)
LDH verhoging (>360 U/L)
hypocalcemie
hypoxie
uremie (> 2mg/dl)
acidose
hctval >10% in eerste 48 uren

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Vermoeden ernstige pancreatitis

A

DOE CT met contrast TEN VROEGSTE 48 u na start van ontsteking (bepaling uitgebreidheid necrose)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

verwikkelingen van acute pancreatitis

A
  • pseudocysten
  • necrose-liquefactie cysten bij ernstige pancreatitis (pijn, icterus door druk op choledochus, braken door gastric outflow obstructie, trombose van de vena splenica en erosie van bloedvaten met pseudo-aneurysma)
  • superinfectie van necrosehaarden
  • icterus
  • renaal: NI tgv ondervulling of cortexnecrose
  • pleuropulmonaal: pleurale vochtuitstortingen (links) of alveolaire infiltratie (ARDS)
  • pancreatische ASCITES!! (met sterk gestegen lipase gehalte)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Therapie pancreatitis

A
  • indien mild (stop oral voeding), start IV vocht en elektrolyten, meperidine (opiaat met minst effect op druk sfincter van Oddi), voeding herstarten war geen pijn meer of daling van lipase
  • indien ernstig: zeer nauwkeurige monitoring! start parenterale voeding en zo snel mogelijk enterale voeding, voldoende vocht, meperidine
17
Q

biliaire pancreatitis (met ingeklemde choledochussteen)

A

vereist dringende ERCP en sfincterotomie en endoscopisch verwijderen van lithiase

18
Q

Geïnfecteerde pancreas necrosehaarden

A

meestal rond 10e dag

transgastrische endoscopische drainage of HK

19
Q

Pseudocysten > 6cm, die niet regeresseren na 6 weken

A

vereisen drainage

20
Q

Oorzaken chronische pancreatitis

A

-80% ethylabusus (gedaalde hoeveelheid prancreatic stone protein (lithostatine))
-ideopatisch 10-20 %
- Zeldzaam:
familiaal
inflammatie
malnutritie
mucoviscidose

21
Q

Chronische pancreatitis symptomen

A

Pijn: epigastrisch of LI hypochorndrium met uitstraling naar rug, vaak pijnaanval uitgelokt door maaltijd of alcohol, pijn verbetert bij vooroverbuigen
vermagering
diabetes (endocriene insufficiëntie)
steatorree (exocriene insufficiëntie)

22
Q

ERCP bij chronische pancreatitis

A

onregelmatige dilataties van de ductus van Wirsung (ev stenen) en uitzetten van secundaire kanalen

23
Q

Chronische pancreatitis labo en testen

A

lipasemie (cave: bij volledige destructie vals normaal)
fecale elastase: zeer gevoelig
aanwijzingen voor aaldigestie
exocriene insufficiëntie: C13-triglyceriden ademtest
endocriene insufficiëntie: hyperglycemie en gestoorde OGTT

24
Q

Chronische pancreatitis therapie

A

-ABSOLUUT alcohol en rookverbod
-pancreasenzymen (Creon, Combizym, Pancrease) om vetvertering en absorptie te verbeteren (vaak OOK gunstig effect op de pijn!)
-dieet (matig vet, eiwitrijk en suikerarm)
-analgetica
-diabetes behandelen (cave: patiënten zijn zeer gevoelig voor hypoglycaemie omwille van glucagon tekort!!)
- eventuel chirurgisch/endoscopisch INDIEN:
onbehandelbare pijn, verwikkelde pseudo cysten, compressie choledochus, vermoeden CA
=>door: (derivatie/laterale pancreatico-jejunostomie of exerese/whipple operatie/duodenumsparende resectie van pancreaskop/staartresectie)
=> endoscopisch intraductale stent in Wirsung, doch controversieel

25
Pancreasmalformaties
- ectopische pancreas - pancreas annulare (malrotatie van ventrale pancreas) - pancreas divisum (ontbreken van fusie tussen ventrale en dorsale pancreas)
26
Pancreastumoren types
- pancreasCA (adenoCA van exocriene pancreas 90%): 4e en 5e frequente maligniteit bij resp mannen en vrouwen - cystadenomen/cystadenocarcinomen - endocriene tumoren 5a 10% - tumoren van pancreaseilandjes? - lymfomen
27
Frequentste maligniteit mannen
long colon prostaat pancreas
28
Frequenste maligniteit vrouwen
``` Borst colon long ovarium pancreas ```
29
PancreasCA symptomen
- Pijn diep epigastrisch of periumbilicaal (frequentste symptoom, vnl corpus en staart), vaak constant en neemt toe over verloop van tijd, ook rugpijn komt voor - vermagering - silentieuze icterus en pruritus (vnl kop, door sec invasie en compressie van ductus choledochus) icm ontkleurde faeces en donkere urine - Grote galblaas icm silentieuze (= niet pijnlijke) icterus (teken van Courvoisier-Terrier, zou wijzen op galblaas- of pancreasmaligniteit en NIET op galstenen) - diabetes - phlebitis migrant/thromboflebitis (pijn, roodheid of inflammatie, oedeem van extremiteiten en palpabele veneuze strengen en warmte)=> dit kan ook wijzen op andere maligniteiten
30
Man van middelbare leeftijd zonder digestieve antecedenten, plotse vermagering, plotse diabetes en klaagt van abdominale pijn
denk zeker aan pancreastumor in DD
31
PancreasCA labo
hyperlipasemie (dus in DD van hyperlipasemie STEEDS denken aan pancreasCA) bij biliaire obstructie stijgen van alkalisch fosfatase in afwezigheid van icterus of leverlijden zijn er normale levertesten bepaling CA 19.9: waardevol war zeer sterk verhoogde waarden
32
Matige verhoging van CA 19.9
kan zowel tgv chronisch pancreatitis pancreasCA en Cholangitis (valse stijging)
33
Double duct sign
afwijking op ERCP of MRCP met afsluiten van zowel Wirsung en Choledochus, bij pancreasCA
34
Overleving pancreasCA
1% na 5 jaar onafhankelijk van medicatie of chirurgie bij curatief geopereerde patiënten met een goed gelokaliseerd pancreasCA kan deze 25% bedragen (en tot 50% indien <2cm diameter)
35
Therapie pancreasCA
-goed gelokaliseerd pancreasCA partiële (Whipple) operatie of totale pancreatectomie -eventueel adjuvante ChemoT - Palliatieve chirurgie: derivatie => gastro-jejunostomie (opheffen van duodenale obstructie) en choledochojejunostomie (opheffen van biliare obstructie) - symptomatische therapie: pijn (analgetica of alcoholisatie van plexus coeliacus), icterus (biliaire endoprothese) -Palliatieve chemotherapie bij niet resecabele tumoren
36
Cystadenomen/cystadenoCA van pancreas types
sereus (ontaarden nooit) mucineus (potentieel maligne) *Denk er steeds aan indien cystisch letsel in pancreas *zowel cysteadenoma als cystadenoCA worden best chirurgisch behandeld