GKE neurologie Flashcards
(58 cards)
1
Q
Lumbaalpunctie
A
-naald inbrengen thv L3-L4 en L4-L5, dr dura en buitenste vlies arachnoïdea,
- VOCHT UIT SUBARACHNOÏDALE ruimte;
- biochemie, cytologie en cultuur;
=> normaal:
0.2-0.4 mg% EIW,
0-5 WBC/mm³ en
geen RBC!
- CAVE: postpunctiesyndroom met hoofdpijn dr lek in dura, doe een autologe patch (kleine hoeveelheid autoloog bloed epiduraal injecteren)
2
Q
Beeldvorming in neurologie
A
- RX voor fractuur,
- axiaal CT +/- contrast voor snel tumor, infarct, ander letsel,
- cerebr angio voor vaatinfo,
- VOORKEUR MR +/- contrast ook fMRI en MRS, PET via radioactief, SPECT (beiden vr doorstroming en REC)
3
Q
EEG
A
- registratie spontane electrische activiteit,
- epilepsie!!!
- Coma encefalopathie;
- brainmapping
4
Q
EMG:
A
registratie elektr activiteit spiervezels, gr van de en re innervatie
5
Q
neurografie:
A
voor entrapment syndroom bij carpaal tunnel
6
Q
geëvokeerde potentialen
A
EEG na spec stimulus registratie van latentie en geleidingstijd
7
Q
WADA-test:
A
- functioneel onderzoek met klassieke angiografie voor taalonderzoek: injectie van benzo met onderdrukken taalcentra => welke hemisfeer is dominant voor taal?
- heden VERVANGEN DOOR FMRI (met taaltesten tijdens onderzoek)
8
Q
frontaal syndroom
A
- Motorische afwijkingen (graspreflex en akinisie)
- Stoornissen hogere corticale functies (afasie, niet meer probleem oplossend, geheugen en aandacht gestoord, desinhibitie/ instinctief gedrag)
- Affectieve stoornissen (apathie, euforie, depressie)
9
Q
Pariëtale kwab letstels
A
- Hemi-hypo-esthesie,
- hemi-astereognosie,
- sensibele agnosie;
- Contralaterale homonieme hemianopsie
- CAVE indien in dominante helft: GERSTMANN SYNDROOM
10
Q
Temporale kwab letsels
A
- Contralat homonieme heminopsie
- Receptieve afasie
- Geheugenstoornissen
- Chronisch vaak: partiele of focale epilepsie (=> hippocampale sclerose
11
Q
Occipitale kwab letsels
A
Contralat homonieme hemianopsie
Visuele agnosie
Epilepsie
12
Q
basale ganglia letsels
A
- chorea,
- athetose,
- extrapyr syndr
13
Q
Capsula interna letsels
A
- Massale uitval contralat helft
- Vooraan sensibel
- Midden motorisch
- Achteraan radiatio optica en gehoor
14
Q
anatomie hoofdpijn (pijngevoeligheid hersenstructuren)
A
- Hersenen, dura convexi, schedelbot=> niet pijngevoelig
- Dura basis, grote BV, sinussen => wel pijngevoelig
15
Q
anatomie pijngevoeligheid hersenstructuren (hoofdpijn)
A
- Hersenen, dura convexi, schedelbot=> niet pijngevoelig
- Dura basis, grote BV, sinussen => wel pijngevoelig
16
Q
spanningshoofdpijn
A
Duur: vrij lang tot 1d
diagnose => minimum 2/4 aanwezig:
- meestal bilateraal
- druk, spannend (NIET kloppend)
- niet ‘zo’ erg
- niet erger bij fysieke inspanningen
- Foto/fonofobie kan
- Geen andere aandoening
17
Q
Spanningshoofdpijn therapie
A
- Paracetamol
- NSAID max 3d/w
- evt: onderhoud: amytriptiline (TCA)
- CAVE medication overuse headache: kan alleen indien je teveel paracetamol of NSAID neemt voor hoofdpijn
18
Q
migraine symptomen en diagnose
A
- Paroxysmale hemicraniële hoofdpijn (kloppend)
- AURA (visueel of sensibel)
- Nausea en braken
- kan uni/bilateraal
- kloppend
- heel ernstig
- erger bij inspanning
-PIN:
P hotofobie
I nability to function
N ausea
DIAGNOSE: Anamnese + Betering na medicatie
19
Q
Migraine therapie
A
- Paracetamol, NSAID (zo vroeg mogelijk in aanval)
- Ergotamines, triptanen (nt meer dan 10dagen/maand!!! geen combi met SSRI!!),
- rust
- Profylaxie vanaf 2aanvallen/maand: B-blokker, topiramaat, VPA, pizotifeen, flunarizine, methysergine
- Liggen in donkere kamer
20
Q
Arteritis temporalis
A
- Vaak combi met polymyalgie reumatica!!
- hoofdpijn typisch thv slaap
- diagnose: ECHO en/of Biopsie
- R/ Corticoïden
21
Q
Trigeminus neuralgie (syn: tic douloureux) symptomen
A
- typisch >50j
- Plotse 1-2s aanval van ernstige hevige pijnscheuten in 1 gezichtshelft, in gebied van n V (a) b c
- Triggerpoints!
- bewegen aangezicht
- Sensibili oké, soms hyperesthesia
- CAVE MS bij jonge pt!! => bij mensen met MS komt deze aandoening veel frequenter voor dan in de algemene populatie!!
22
Q
Trigeminus neuralgie therapie
A
- Carbamazepine, gabapentine,
- neurochirurgisch: janetta-decompressie van zenuwwortel (rationale druk van bloedvaten op nervus trigeminus => vrijmaken)
23
Q
clusterhoofdpijn symptomen
A
- Aanvalsgewijze zeer hevige hoofdpijn, bonzend, steken in en rond 1 oog
- 5-15 min tot enkele uren
- Autonome verschijnselen: roodheid, injectie, tranenvloed, neusverstopping of neusloop
- GEEN braken, GEEN lokale zwelling a temporalis,
- radeloze pt!,
- ½ perjaar
24
Q
Clusterhoofdpijn therapie
A
- Zuurstof
- Triptanen sc
- Prednisone, methysergide, verapamil, lithium
- paroxysmale hemicranie: indometacine
- Deep brain stimulation/DBS (experimenteel)
25
TIA symptomen
- Klachten in 1 gebied hersenen minuten tot paar uur, VERDWENEN BINNEN 24 UUR!
- Geen afsterven van neuronen
- Typisch DROP ATTACK= Verlies tonus OL, Geen BWverlies, Pt kan terug opstaan
- Amaurosis fugax =Korte uni-oculaire blindheid, retina ischemie
- fatisch stoornissen
- paresthesie
- parese
- voorbijgaande slikstoornissen
- paresthesie aangezicht
- dysarthrie
- diplopie
- DUIZELIG
- EVENWICHTSTOORNIS
26
TIA diagnostiek
- Check plaque/stenose met doppler + echo halsvaten
- Arteriografie met contrast IV
- Met spleetlamp (oftalmoscoop) kan je klonter zien in art centralis retinae
27
Cerebraal infarct etio
= AFSTERVEN hersenweefsel dr tekort bloedtoevoer en zuurstof, vervangen dr littekenweefstel
Etio:
- thrombose (prodromi, groot gebied)
- embolie (van elders) bv ritmestoornis zie EKG en PIP (geen prodromie, kleine zone, vaak kleplijden, ritmestoornis)
28
cerebraal infarct symptomen
```
1) Art cerebri media: MEEST FREQ
=> contralateral hemi-syndroom:
-hemiparese
-hemi-hypoesthesie
-homonieme hemianopsie
-globale afasie bij aantasting dominante hemisfeer
ARM + gezicht meer aangedaan dan been
```
2) Art cerebri ant:
=> PARESE BEEN meest
3) Art cerebri post:
=> Homonieme hemianopsie
```
4) A basilaris:
=>
- mogelijk bilateraal
-diep coma
-tetraplegie
-bilaterale uitval lagere craniale zenuwen
-overlijden na enkele dagen
```
*CAVE nr LOCKED-IN syndroom (LIS): tretraplegie, verlamming alle onderste craniale zenuwen, bovenste niet: bewust + ogen bewegen
29
Cerebraal infarct therapie
1. Opname op stroke-unit!!!
2. Trombolyse/trombectomie
=> typisch IV trombolytisch (rt-PA IV binnen 4,5u na begin van de symptomen)
CAVE: risicio => secundaire bloeding
=>intra-arteriële trombolyse: tijd tot 6u
NINDS-criteria
30
Intracerebrale bloeding symptomen
- Meestal tijdens hypertensieve periode
Acute en hevige symptomen:
- hevige hoofdpijn
- braken (overdruk)
- uitgesproken BWZsstoornissen
- capsula interna: Massale uitval contralaterale lichaamshelft
- CAVE: intracraniële overdruk met inklemming en doorbraak bloeding in ventriculair systeem
- cerebellair: Plotse hevige occipitale hoofdpijn, cerebellaire uitvalstekenen, tentoriële inklemming
31
IC bloeding therapie
- STEEDS OVERLEG NEUROCHIRURGIE
- conservatief
- bloeddrukcontrole
- bij inklemming : neurochirurgie (aanprikken + leegzuigen haematoom)
- Herstel weefsel veel beter dan bij infarct!!
32
subarachnoïdale bloeding, symptomen
- acute hoofdpijn
- nausea en braken
- kortdurend BWZ verlies
- megineale prikkel verschijnselen na 12-24u
- HERSENWEEFSEL INTACT!
33
SAB, subarachnoïdale bloeding, pathologie
- Tss de hersenen en arachnoïdea
- Etio: typisch aneurysma ruptuur; Vnl thv circulus van Willis
- Ook bij jonge mensen, plek in de arteriële wand zwakker dr volume stijging: locus minoris resistentiae
34
SAB/ subarachnoïdale bloeding therapie
-STEEDS OVERLEG NEUROCHIRURGIE
- operatief afklemmen aneurysmasteel
of interventionele radiologie!!!!
-Calciumblokker tegen laattijdig vaatspasme!!!
35
Alzheimer dementie, verloop
(50-80% van alle dementie) => "MEEST FREQUENTE NEURODEGENERATIEVE ZIEKTE"
Gradueel, progressief begin (vaak tussen 45-75 jaar)
36
Alzheimer dementie, symptomen en tekenen
- Inprentingsstoornissen en geheugenstoornissen
- Initiatiefverlies en verlies van belangstelling voor omgeving
- Desoriëntatie (tijd & plaats)
- Corticale uitvalsverschijnselen (fatische stoornissen, woordvindingsstoornissen, echolalie, acalculie, apraxie, visuele agnosie)
- Verlies van decorum (vraatzucht, sexuele ontremming)
- Apathie
- Zelfverwaarlozing
- Incontinentie voor urine en faeces
- Bedlegerigheid
- Patiënt overlijdt aan infecties en sepsis
37
Alzheimer dementie, diagnostiek
- (hetero-)anamnese en kliniek
- MMSE
- oriëntatie in triplas
- Beeldvorming: temporo-pariëtale corticale atrofie
- Post-mortem: celverlies, seniele plaques en neurofibrillaire degeneraties (‘tangles’), Beta-amyloïde plaques
38
Vasculaire dementie/ multi-infarct dementie, verloop
= 20-30%
| Abrupte of gradueel begin (tussen 60-80 jaar), typisch schommelend verloop met plotse verergering
39
Vasculaire dementie/ multi-infarct dementie
- Focale neurologische tekenen
- Tekenen van vasculaire ziekte
- Inprentingsstoornissen, verminderd beheersen van emoties
- Geleidelijk: één of meerdere uitvalsverschijnselen:
cerebellaire ataxie, dysarthrie, starre motoriek
40
Vasculaire dementie/ multi-infarct dementie, diagnostiek
- anamnese en kliniek (incl. Tekenen van vasculaire ziekte), MMSE, oriëntatie in triplas
- Beeldvorming:
multipele kleine infarcten (en/of lacunaire infarcten en/of wittestoflesies)
-CAVE: Voorbeschiktheid tot cerebrovasculaire events!!!
41
Lewy-Body dementie/ Dementie met Lewy-Bodies (DLB) , verloop
=(10-25%)
| Insidieuse onset, progressief met fluctuaties
42
Lewy-Body dementie/
| Dementie met Lewy-Bodies (DLB), symptomen
- Fluctuerende cognitieve functies
- VISUELE HALLUCINATIES!!
- Schuiffelende gang
- Tekenen van Parkinsonisme zoals gestegen tonus en tremoren
- Recidiverend vallen
- OVERGEVOELIGHEID VOOR ANTI-PSYCHOTICA (!Kunnen rampzalige nevenwerkingen hebben! PS: medicatie voor LBD is Levo-dopa)
43
Lewy-Body dementie/
| Dementie met Lewy-Bodies (DLB) , diagnostiek
- typische kliniek en anamnese, MMSE, oriëntatie in triplas
- MRI scan met meting van lewy-bodiescomponent
- Gegeneraliseerde corticale atrofie
- Lewy Bodies in cortex en mesencephalon (in tegenstelling tot de ziekte van Parkinson niet alleen in de Substantia Nigra)
- ‘Neurofibrillaire kluwens’ en ‘seniele plaques’ oa in de hippocampus
44
Fronto-temporale dementie, verloop
(10-15%)
| Insidieuse onset, typisch tussen 50-60 jaar, snelle progressie
45
Fronto-temporale dementie, symptomen
- Disinhibitie: verlies van decorum, slecht oordelingsvermogen
- Apathie, verlaagde motivaite
- Slechte executieve functie
46
Fronto-temporale dementie, diagnostiek
- typische anamnese en kliniek, MMSE, oriëntatie in triplas
- Fronto-temporale corticale atrofie
- Pick cellen en Pick bodies in de cerebrale cortex
47
Ziekte van Parkinson, pathologie
- Tweede meest freq neurodegeneratieve ziekte na Alzheimer
- Etio: Degeneratie van hersenstamkernen, Vnl thv dopaminerge pars compacta van de subs nigra en rol van subthalame nucleus
- rol van dopamine cfr therapie
48
Ziekte van Parkinson, symptomen
A) Motorisch
- Hypokinetisch
-rigiede syndroom of Parkinsonsyndroom:
=> Brady-hypokinesie met minstens 1/3:
1) rusttremor (*opgelet!!!)
2) RIGIDITEIT = TYPISCH MEEST OP VOORGROND!!
3) houdingsstoornis met posturale instabiliteit
* OPGELET BIJ TREMOR:
- naast rusttremor, ook vaak houdingstremor, ook intentietremor
- SLECHTS IN 70% van de Parkison patiënten is er tremor!!!
* Begin symptomen vaak asymmetrisch: dwz unilateraal
Zoals: kleine pasjes, micrografie, trager initiëren bewegingen, minder meezwaaien met armen bij stappen, freezing en festinatie
B) Niet-motorisch:
Cognitieve en mentale symptomen, autonome stoornissen, sensibele symptomen en slaapstoornissen
49
Ziekte van Parkinson, diagnostiek
- Vnl KLINISCH !!! (onthoud: typisch rigiditeit op voorgrond)
- MRI
- CT
=> DAT-scan: specialistische scan voor diagnose van Parkinson! dopamine transporter visualiseren met radioactief gelabelde stof!
- PET-SPECT
50
Ziekte van Parkinson, therapie
R/ MEDICATIE! + Toch ook denken aan kiné, logo,.. +evt. DBS STN (in uitzonderlijk therapieresistente gevallen)
MEDICATIES:
1. Levo-dopa (bv Prolopa):
= meest gebruikt, meest efficiënt, passeert BHB daar omzetting van L-DOPA tot dopamine, STEEDS combi met dopadecarboxylaseremmer (gezien levodopa ook perifeer wordt omgezet)
- Bijwerkingen: GI, hypotensie, hypersexualiteit, verward
- CAVE: wearing-off en end-of-dose fenomeen, On Off fenomeen
2. Dopamine-Receptor-agonist:
- samen met levo-dopa of monotherapeutisch,
- effect is minder toch goed, vnl bedoeld om levo-dopa te sparen
- Bijwerkingen: GI, hypotensie, verward, oedeem
3. Remmers van levodopa en dopamine afbraak
* MAO-B remmers
* COMT-remmers (langere on-tijd, indicatie: end-of-dose-fenomeen)
4. Hiernaast ook anticholinergica, amantadine
51
Ziekte van Huntington
- Autosomaal dominate overerving korte arm chrm 4, namelijk een abnormaal lange trinucleotide herhaling (CAG) op 4p16.3. => en TYPISCH: triple repeat expansie naar volgende generaties
- KLINIEK:
A) Motorisch:
Chorea, dystonie, oogbewstoornis, gang-slik – en spraakstoornis
=> Hyperkinetisch hypotoon syndroom: onwillekeurig en gedaalde tonus
B) Psychiatrisch:
Depressie, angst, dwangmatigheid, psychose, verslaving,
C) Cognitieve symptomen:
Aantasting geheugen, executieve functies en psychomotoriek
52
Ziekte van Gilles-de-la-Tourette
Centraal => Tics: motorisch en vocaal vaak plus gedragsafwijkingen
53
RLS/ restless legs syndrome
- Sensiebele stoornis, leidt tot bewegingsdrang;
- vnl ’s avonds en ’s nachts, kan op elk moment in rust,
- vnl bij:
ZS,
Fe-stoffwisseling,
Mg-stofwisseling,
dopamine-stofwisseling
- gaat vaak samen met PLMS (periodieke bewegingen tijdens de slaap)
54
Complete dwarslaesie
1. Totale paralyse met hypotonie
2. Volledige areflexie
3. Uitval willekeurige lediging blaas en rectum
4. Volledig gevoelloos onder letsel
55
Syndroom van Brown-Sequard
= hemisectie ruggenmerg, in zuivere vorm slechts zelden, meer dr compressio medullae dr tumor
1. Homolaterale centrale motorische uitval (pyramidebaan) distaal van de laesie + voorhoornlaesie getroffen segment met dr spieratrofie
2. Homolateraal verlies proprioceptie (diepe gevoeligheid)
3. Contralateraal uitval pijn + temperatuur (opp gevoeligheid) onder letsel
4. Soms homolaterale hyperpathie en contralat anesthesie
56
Compressio medullae
1. Primair syndroom (tumoraal proces drukt op medulla)
- Paresthesie + veel pijn in dermatoom van betreffend medulair niveau dr druk van dorsale radix
PLUS
- BANDvormige hypo- tot anesthesie
- Dr druk op voorhoorncellen: atrofie, hyporeflexie en slappe paralyse in deze segmenten
2. Secundair syndroom (onder letsel, dr druk op lange banen)
- Uitval onder niveau tumor,
- van Syndr van Brown-Sequard nr totale dwarslaesie
57
centromedullair syndroom (infarct arteria spinalis anterior)
- Paralyse en verlies pijn en T (opp gevoeligheid)
| - Behouden proprioceptie (diepe gevoeligheid) onder letsel
58
acuut trauma dwarslaesie
- "Spinale shock" fase, kan 2-6w duren
- symptomen:
Totale paralyse met hypotonie
Volledige areflexie
Uitval willekeurige lediging blaas en rectum
Volledig gevoelloos onder letsel
- Spontaan herstel => Reflexen vinniger, hypertonie, hyperreflexie, andere pyramidale tekenen
