GKE pneumologie Flashcards
(96 cards)
Piekstroommeting
=> PEF (met wright stroommeter): enkel eerste 1/10e sec van belang! 3x doen en hoogste waarde meenemen
ND: maakt geen verschil tss restr of obstruc longlijden + indien normaal, geen garantie voor normale functie
INDICATIES:
- therapie effect,
- voor dreigende exacerbatie,
- bij asthma voor en na B2-mimetica (ook handig bij diagnose!)
ABG (arteriële bloedgasmeting)
= Arterieel bloed in gehepariniseerde spuit
OPMETKING: capillair bloed is betrouwbaar voor pH en PaCO2 maar NIET voor PaO2
1) NORMAALWAARDEN: pH: 7,35 - 7,45 pO2: 75 - 100 mm Hg pCO2: 35 - 45 mm Hg HCO3- (bicarbonaat)/tCO2: 22 - 26 mmol/L Base Excess: -2 - 2 mmol/L O2 saturatie: 95 - 98% streefwaarde 100 %
2) kan ook bepaald worden voor opsporen van eventuele hemoglobinevarianten:
-Carboxymethemoglobine (CO-intox)
-Methemoglobine (door:
bepaalde medicijnen, zoals sulfonamiden;
exogene stoffen, zoals nitriet;
erfelijke factoren, zoals een deficiëntie van het NADH-methemoglobinereductase enzym of
sommige hemoglobinopathieën (b.v. HbM)
-Suflhemoglobine (medicamenteus vb sulfonamiden)
Pleurapunctie
- steeds thv BOVENZIJDE rib (aan onderzijde liggen V A N)
- onderzoek dit biochemisch:
EIW, glucose, LDH, hyaluron, bacteriol, cytologisch (aantal cellen, diff cellen, maligne cellen?) - eventueel daarna biopsie of pleuroscopie
Verdedigingsmechanismen van de longen
aerodynamisch,
mucociliair transport,
respiratoire reflexen,
niet-specifiek humoraal (Fe-bindende molec, complement C3C5, surfactant),
niet-specifiek cellulair (alveolaire macrofaag, neutrofiel granulocyten),
humorale immuno mechanismen (IgA, IgG (IgG2)),
cellulaire imm mechanismen (T-lymfocyten)
Statische longvolumina
= onafh van snelheid ademhalen
VC, RV, TLC (VC+RV), TV, FRC
Dynamische longvolumina
=snelheidsafhankelijk
ESW, Tiffeneau (ESW/VC), MAMV
acuut - subacuut- chronisch
Acuut : < 3w // subacuut: 3-8w // chronisch: > 8w
Tracheitis symptomen
- HOEST! (Van afwezig tot productief )
- retrosternale pijn
- 1a2 d koorts
- eventueel piepende/brommende ronchi
- vnl dr adenovirus, infl virus, mycoplasma
Tracheitis therapie
- meestal zelflimiterend
- symptomatisch, eventueel hoestwerend middel, warme dampen, geen mucolytica
- indien mycoplasma doe doxy, mino, marcrolide
Astma bronchiale pathologie
- diffuse luchtwegOBSTRUCTIE:
- Verdikking dr oedeem, hyperemie, cellul infiltratie;
- Samentrek bronch gladde spiercellen;
- Opstapelen secreties; chronische INFLAMMATIE van de luchtwegen; associatie met luchtwegHYPERRESPONSIVITEIT (overmatige reactie, bronchoconstrictie na stimuli),
- REVERSIEBEL
Types:
- intermittent,
- mild persisterend,
- matig persisterend en
- ernstig perst)
Vnl dominatie van T-lymfocyten, eosinofielen en mastcellen)
Ernst afh van dyspnoe, spreken, ADHfreq, pols/HR, PEF, O2 saturatie (<90% ernstig! Doe dan SABA en solumedrol)!
Astma bronchiale symptomen
- dyspnoe, piepende ADH, hoest, benauwdheid: vnl ’s nachts + vroege morgen, knn uitgelokt w dr prikkels
- diffuus verspreide piepende ADH
- nachtelijk dyspnoe aanval
- dyspnoe dr verhoogde lucthwegwrs
- horizontale stand ribben + sec ADHspier
- ‘ernstig’ vanaf verstoring nachtrust en ADL
astma bronchiale diagnostiek
- Aanval: verlengd expirium, wheezing!!
-anamnese!!
-ausc: verspreidde piepende rhonchie, intermittent
-PIEKSTROOMMETING!!
Hoge variatie
Reversibiliteit na toedienen sympathicomimeticum!
-spirometrie: reversibiliteit van 1secwaarde
-test niet-specifieke bronchiale reactie
-allergische astmacontrole (huid-test, RAST, bronchiale allergeenprovocatie)
Astma bronchiale therapie
*CAVE: geef GEEN propranolol (b-blokker) gezien meer luchtwegvernauwing; geef GEEN cholinerge stoffen gezien toename bronchoconstrictie
- CHRONISCH
* ONDERHOUDSTHERAPIE- inhalatiecorticoiden (ICS) !!! FLIXOTIDE > pulmicort, budesonide
- cromoglycaat
- langwerkende sympaticomimetica (bronchusverwijd + bescherm) STEEDS ASSOCIEËREN AAN cortico’s !!
- Combi: symbicort
- Theofylline: CAVE: spiegel volgen (nauwe therapeutisch-toxische marge)
- Leukotrienes: Montelukast
- Anti-IgE monoclonaal SC
- NOODMEDICATIE
- kortwerkende inhal sympaticomimeticum: VENTOLIN=salbutamol
- anticholinergica: werken trager, bij intolerantie voor sympaticomimeticum :DUOVENT, ATROVENT
- Indien onvoldoende effect doe anti-inflammatoir (orale cortico’s) in hoge dosis (met daarna evt. afbouwschema)
- ACUUT (exacerbatie)
-primair: herhaald aërosol met B2-agonist + vroeg cortico’s
a) mild-matig:
inh sympt 2-4p/20min
Na 1 u eventueel + 32 mg metylprednisolone
b) ernstig-arrestdreiging:
inh symp 4-10/20min + 32mg metylprednisolone direct
COPD pathologie
- typische presentatie: Blue blotter (dik), Pink puffer (mager)
- diffuse luchtwegobstructie
=> Vernauwing luchtwegen progressief door
1. Kleine luchtwegpathologie (obstructieve bronchiolitis)
2. Destructie longparenchym, verlies normale elastische eigenschappen (EMFYSEEM: abnormale verbreding alveolaire ruimten distaal van terminale bronchioli met destructie alveolaire wanden), EERDER IRREVERSIEBEL, associatie met abnormale ontstekingsreactie tov ingeademend schadelijke partikels en/of gassen . - Risico hoog:
1. Roken
2. Schadelijke stoffen
3. Alfa1-antitrypsinedeficiëntie - Verwikkelingen:
1. Acute exacerbatie
2. Acute respiratoire insufficiëntie
3. Chronisch Cor pulmonale
4. Pneumothorax (sec)
5. Reuzenbullae
COPD symptomen
Sinds jaren hoest met opgeven muceuse sputa
- dyspnoe
- lichte/matige hemoptoe
- diffuus verspreide piepende ADH, verminderd vesiculair ademgeruis
- clubbing
- horiz stand ribben (tongvormige thorax en toegenomen AP-diameter) + sec AHspieren
- slapeloosheid, gedaald intelect, hoofdpijn
A) Vroeg: hypersecretie + ophoesten ervan
B) Bij toenemen: dyspnoe dr luchtwegobstructie, hyperinflatie en verhoogde ademarbeid
+ ontstaan van art hypoxemie met cyanose (dr gestoorde ventilatie/perfusie verhouding; door COPD worden gedeelten long minder geventileerd en zonder aanpassen pulmale circulatie=> bloed onvoldoende geoxygineerd)
COPD diagnostiek
- lage ESW + sympt van dyspnoe en gedaalde inspanningstolerantie
- luchtwegenobstructie belangrijkste indicator voor verdere evolutie
- Vaak chronische hypoventilatie met dus daling pH, gestegen PCO2 en gestegen bicarbonaat
- Vaak stijging druk in de art pulmonalis (secundaire pulmale hypertensie!)
- Acute exacerbatie
LONGFUNCTIEMETING:
- neemt na inhalatie met bronchusverwijder max 10% toe
- Gedaalde piekflow en ESW
- gedaalde vitale capaciteit (VC)
- gestegen RV
- gestegen totale longcapaciteit (TLC)
- gedaalde Tiffenau (ESW/VC)
- gedaalde diffusie
BLOEDGAS: licht tot matig hypoxemie, zonder hypercapnie
Acute COPD exacerbatie
- vnl dr Strepto pneum, hemofil influen, moraxella cattar (the infernal three)
- aPCO2 stijgt snel,
- acute respiratoire acidose,
- arteriële hypoxemie snel,
- snelle alveolaire hypoxemie,
- relatief bruusk toename druk artaria pulmalis en
- acute RE hart decompenstatie
(oedeem OL, stuwing halsvenen, grote lever)
*CAVE opgelet bij O2 geven, gezien ongevoelig voor CO2 is O2 belangrijkste ventilatie prikkel
COPD therapie
- ESW < 1l => slechte prognose
- CAVE: geef bij exacerbatie niet teveel O2 gezien O2 enige drive is (chronische hypercapnie maakt AHcentrum ongevoelig voor te hoge CO2)
- Specifiek
• Alfa 1 antitrysine substitutie
• rookstop
2. Symptomatisch • Sympaticomimetica bv (I) salbutamol maar (II) langwerkend beter • Anticholinergica (duovent/atrovent) • Theofylline enkel bij hyperinflatie • Onderhoud met Corticoïden (III) • IV: zuurstof +/- OP
- Secundair
• Chronische zuurstof (terugbetaald)
• Hypercalorische voeding (cfr. pink puffer)
=> Indien stabiel COPD, behandeling afhankelijk van GOLD stadium samen met symptomen en risico’s:
A. SAMA/SABA (zo nodig) + aanpak RFn (roken, vaccinatie)
B. A + LABA/LAMA + revalidatie!!
C. ICS+LABA/LAMA (vanaf < 50%)
D. ICS+LABA/LAMA + chronisch O2/operatie
=> Exacerbatie:
- SAMA of SABA in nood
- EN D’OFFICE AB!!!!!!! (amoxicilline indien niet werkt amoxyclav),
- CAVE met O2
aspiratiepneumonie
- Vaak dr anaerobe kiemen: bacteroides, peptostreptococcus, fusobact
=> AB hieraan aanpassen - Vaak bij pt met gedaald bewustzijn, dysfagie of nasogast sonde
atelectase
- gedempte percussie
- streng te zien op RX
- deel van de long krijgt geen lucht meer en valt daardoor samen (collaps). Atelectase wordt meestal veroorzaakt door een obstructie (afsluiting) van een bronchus, één van de twee hoofdtakken van de trachea (luchtpijp) die rechtstreeks naar de longen leiden.
- Wanneer een luchtweg afgesloten raakt, wordt de lucht uit de alveoli in het bloed opgenomen, waardoor de alveoli ineenkrimpen. Het ingeklapte longweefsel vult zich meestal met bloed, cellen, serum en slijm en raakt geïnfecteerd.
Griep symtomen
- hoge koorts + rillingen
- hoofdpijn
- myalgie,
- alg malaise, verslagenheid
- anorexie,
- resp sympt: hoest, neusverstopping, pijnlijke keel
- soms erna 14d moe
griep diagnostiek
- weinig afwijkingen
- rode pharynxwand
- kiem: Influ A, para-infl 1-3, respir synt virus, adenovirus 3,4,5; mazelen, varicella, CMV, HIV
griep therapie
- 3-4d max 7d
- symptomatisch
- koorts + hoestwering
- voldoende vocht
- eventueel amantadine/zanamivir (anti-virale therapie)
-preventie: vaccin
Bronchiëctasieën symptomen
- ’s morgens en bij buigen ophoesten van grote hoeveelheden purulent sputum
- lichte/matige/massieve hemoptoe
- clubbing