Glaucoom Flashcards
(42 cards)
Wat is glaucoom?
Een chronisch progressieve anterieure opticus neuropathie.
Leidt glaucoom tot klachten?
In het beginstadium vaak weinig tot geen klachten.
In een vergevorderd stadium kan glaucoom leiden tot papilexcavatie (zichtbaar teken zenuwschade aan de disk van de n. opticus) waarbij door verlies van zenuwvezels de centrale cup uitgehold raakt en de typische gezichtsvelduitval ontstaat.
Is de schade door glaucoom te herstellen?
Nee, de schade is onomkeerbaar en dus is vroegtijdige opsporing belangrijk.
Regelmatige controles en behandeling kunnen verdere aantasting van de oogzenuw voorkomen.
Onbehandeld kan glaucoom leiden tot blindheid.
Wat zijn belangrijk epidemiologische feitjes van glaucoom?
- Één van de belangrijkste oorzaken van irreversibele blindheid
- Wereldwijde prevalentie in de leeftijdsgroep 40-80 jaar van ongeveer 3.5% (neemt toe met de leeftijd)
- Primair open-kamerhoek glaucoom is de meest voorkomende variant met 3% (t.o.v. 0.5% gesloten kamerhoek glaucoom).
Wat is de voorste oogkamerhoek?
De hoek tussen het hoornvlies en de iris. Deze kan open of gesloten zijn.
Hoe classificeren we glaucoom?
- Open-kamerhoek glaucoom:
- Gesloten-kamerhoek glaucoom
Binnen deze twee groepen maken we dus nog onderscheid tussen een primaire of secundaire oorzaak.
Wat is de route van het kamerwater van aanmaak tot afvoer?
- Corpus ciliaire (aanmaak)
- Achterste oogkamer
- Pupil
- Voorste oogkamer
- Trabekelsysteem
- Sinus venosus sclerae (kanaal van Schlwemm)
De sinus venosus sclerae voert het vocht af naar naburige watervenen waar het wordt opgenomen in de bloedcirculatie.
Wat is de functie van het kamerwater?
Voorziet de cornea en lens van voeding.
Wat gebeurt er wanneer er een obstructie is in de afvoer van het kamerwater?
Dan wordt de intra-oculaire druk (IOD) te hoog. Deze druk wordt verspreid over het hele oog en kan zo een schadelijk effect hebben op de zenuwvezels van de nervus opticus.
Bij een openkamerhoekglaucoom is de voorste oogkamerhoek open. Hoe kan er dan nog steeds glaucoom ontstaan?
De weerstand voor de afvoer van het kamerwater kan dan liggen in het trabekelsysteem of verderop in het afvoertraject.
Wat is hoge druk openkamerhoek-glaucoom?
- Meest voorkomende vorm van (primair) glaucoom
- Verhoogde IOD, papilexcavatie en gezichtsvelduitval
Wat is normale-druk glaucoom?
- subgroep openkamerhoekglaucoom
- ontstaat bij normale oogdruk
- bij deze groep spelen waarschijnlijk vasculaire oorzaken een rol in het ontstaan van het glaucoom
Wat is oculaire hypertensie?
Bij deze patiënten is de IOD verhoogd maar zijn er geen papil-of gezichtsveldafwijkingen.
Hier is dus nog géén sprake van glaucoom.
Wat is glaucoomverdacht?
Er is sprake van een papilexcavatie maar het gezichtsveld is nog normaal.
Wat is secundair openkamerhoek-glaucoom?
Hierbij is sprake van een andere oculaire of systemische aandoening waarbij er een verhoogde weerstand voor kamerwater aanwezig is ter hoogte van het trabekelsysteem of verderop in het afvoersysteem:
- Intraoculaire bloeding (trauma, operatie aan het oog)
- Pigment dispersion syndrome / Pigmentery glaucoma
- Ontstekingen (uveïtis, keratitis, iridocyclitis) door aantasting trabekelsysteem
- Corticosteroïden (langdurig of hoog gebruik); kunnen de oogdruk verhogen door verstopping van het trabekelsysteem
Wat is de belangrijkste risicofactor voor het ontwikkelen van open-kamerhoek glaucoom?
Verhoogde intra-oculaire druk (IOD).
Wat is de gemiddelde oogdruk?
16 mmHG.
De normale bovengrens bedraagt 21 mmHG.
Wat zijn nog meer belangrijke risicofactoren voor het ontwikkelen van primair openkamerhoek-glaucoom?
- leeftijd
- ras/etniciteit (negroïde)
- FA+ (10x zo hoge kans bij directe familieleden)
- myopie (meer dan -3)
- centrale cornea dikte (dunnere cornea)
- oculaire perfusie druk (lage perfusie druk)
- DM, bloeddruk, migraine, syndroom van Raynaud, slaap apnoe, risicofactoren etc.
Wat is primair geslotenkamerhoekglaucoom? en waarin is dit op te delen?
Hierbij is de kamerhoek vernauwd of afgesloten zodat het kamerwater het trabekelsysteem niet bereikt.
- Chronisch of intermitterend gesloten-kamerhoek glaucoom; drukpieken, vooral wanneer de pupil wijder is zoals in de schemering (s’avonds sprake van halo’s /pijn)
- Acuut glaucoom; in korte tijd plotseling een forse stijging, veroorzaakt door (sub)acute afsluiting
Wat zijn risicofactoren voor gesloten-kamerhoek syndroom?
- hypermetropie (vaak korter oog en minder ruimte in het voorsegment)
- leeftijd (rond de 60)
- FA+
- Aziatisch/Inuit
- Vrouwelijk geslacht
Wat zijn oorzaken voor secundair gesloten-kamerhoekglaucoom?
- parasympaticolytica; zoals bepaalde anticholinergica bij Parkinson of depressie, kunnen de pupil van het oog verwijden
- Vaatnieuwvormingen in de kamerhoek (neovascularisatie) bij DM
- Verklevingen van de iris aan de achterzijde van de cornea & verklevingen van de pupil aan de lens (synechiae)
- tumoren (bijvoorbeeld ringmelanoom achterkant iris met massawerking naar voren)
Wat is de meest betrouwbare methode van oogdrukmeting?
applantatietonometrie; oogdrukmeting middels blauw licht (Goldmann tonometer aan de spleetlamp)
hierbij kijk je naar het gewenste fluoresceïnepatroon
Wat is overeenkomstig tussen de oogdruk en de bloeddruk?
Fluctueert gedurende de dag.
Dit is de reden dat er soms een oogdruk oogcurve gemaakt wordt, waarbij er op meerdere momenten wordt gemeten.
Meestal in de ochtend het hoogst.
Waar wordt tijdens de fundoscopie van een patiënt met open-kamerhoek glaucoom voornamelijk naar gekeken?
De excavatie van de papil
