Graad 11 Elektrisiteit en Magnetisme 101

Question 1

Stel:

Coloumb se wet

Answer 1

Die elektrostatiese krag wat een puntlading (Q₁) op ‘n ander puntlading (Q₂) uitoefen:

• is direk eweredig aan die grootte van die ladings en
• omgekeerd eweredig aan die kwadraat van die afstand (r) tussen hulle.

In Simbole: F = kQ₁Q₂ / r²

Question 2

Beskryf ‘n

Elektriese veld

Answer 2

‘n Gebied in die ruimte waar ‘n elektriese lading‘n krag ondervind.

Question 3

Verduidelik

Die rigting van die elektriese veld (By ‘n punt)

Answer 3

Die rigting waarin ‘n positiewe toets**lading** wat by die punt geplaas word sal beweeg.

Question 4

Is elektriese veld‘n skalaar of vektor hoeveelheid?

Answer 4

Vektor

Dit het dieselfde rigting as die krag op ‘n positiewe lading

Question 5

Definieer

Elektriese potensiele energie

Answer 5

Die energie wat ‘n lading het het as gevolg van die posisie daarvan relatief tot ander ladings wat daarmee interaksie het.

Question 6

Definieer

Elektriese potensiaal by ‘n punt

Answer 6

Die elektriese potensiele energie per eenheidslading by daardie punt

Question 7

Definieer

Elektriese potensiaalverskil

Answer 7

Die verskil in elektriese potensiele energie per eenheidslading tussen twee punte in ‘n elektriese veld.

Question 8

Noem die

Eenheid van elektriese potensiaalverskil

Answer 8

Volt,

oftewel joule per coulomb

Question 9

Gee ‘n ander term vir:

Elektriese potensiaal*verskil*

Answer 9

Spanning

Question 10

Definieer in simbole:

Elektriese potensiaal*verskil*

Answer 10

V **= ^W/_q**

Question 11

Verduidelik weerlig in terme van elektriese potensiaal en potensiaalverskil

Answer 11

Weerlig kom voor as daar ‘n groot verskil in elektriese potensiaal tussen die grond en die basis van die wolke is.

‘n Tipiese donderwolk kan by ‘n potensiaal van 1,2 x 10⁸V wees, en die donderslag kan ‘n ladingsoordrag van 20 C tot gevolg hê.

Question 12

Beskryf maatreels wat geneem kan word om die gevaar om deur weerlig getref te word, te verminder.

Answer 12

• Sorg dat jy dadelik in ’n stewige gebou of ’n motor kom.
• Moenie onder afdakke, onder geïsoleerde bome of in ’n voertuig met ’n verstelbare kap gaan skuil nie.
• Bly weg van hoë voorwerpe soos torings, heinings, telefoonpale en kragdrade.
• As jy ver van ‘n skuiling is tydens weerlig: hurk (Weerlig is geneig om die hoogste punte te tref) hou jou voete bymekaar. (Om te verhoed dat ‘n potensiaalverskil (tussen jou voete) opbou)

Question 13

Beskryf:

‘n Parallelplaatkapasitor

Answer 13

‘n Toestel wat uit _2 *teenoorgesteld gelaaide* plate_ wat deur ‘n klein afstand geskei is bestaan.

Question 14

Beskryf in terme van sy funksie:

‘n Kapasitor

Answer 14

‘n Toestel wat lading en energie stoor.

Question 15

Definieer:

Kapasitansie

Answer 15

Die lading gestoor op die plate van die kapasitor per eenheids_potensiaalverskil_ tussen die plate

Question 16

Definieer in simbole:

Kapasitansie

Answer 16

C = ^Q/_V

Question 17

Wat is die eenheid van kapasitansie?

Answer 17

Farad (F)

Oftewel coulomb per volt

Question 18

Gee die elektriese veld tussen die plate van ‘n parallelplaatkapasitor in simbole:

Answer 18

E = ^V/_d

Question 19

Verduidelik waarom:

Die invoeging van ‘n dielektrikum tussen die plate, kapasitansie verhoog.

Answer 19

In ‘n parallelplaatkapasitor verhoog ‘n diëlektrikum die kapasitansie deur die netto elektriese veld te verlaag.

Dit verminder die elektriese veldintensiteit tussen die plate as gevolg van geïnduseerde dipole.

Question 20

Beskryf wat gebeur met ‘n kapasitor in ‘n GS-stroombaan oor ‘n tydperk tydens lading

Answer 20

Soos wat die kapasitor laai, verminder die direkte stroom

en word uiteindelik nul wanneer die kapasitor ten volle gelaai is.

Question 21

Beskryf hoe ‘n gelaaide kapasitor gebruik kan word om ‘n groot potensiaalverskil vir ‘n kort tydjie te lewer.

Answer 21

-

Question 22

Definieer

Elektriese stroom

Answer 22

Die _*tempo* van vloei_ van ladings

Question 23

Definieer in simbole:

Elektriese stroom

Answer 23

I = ^q/_deltat

Question 24

Onderskei tussen:

Ohmiese en nie-ohmiese geleiers

Answer 24

Nie-ohmiese geleiers:

• Die weerstand van die geleiers verander soos wat hulle temperatuur verander.
• Hulle gehoorsaam nie Ohm se Wet nie.

Ohmiese geleiers:

• Geleiers wat Ohm se Wet gehoorsaam.
• Stroom is direk eweredig aan potensiaal*verskil*

Question 25

# Gee 'n voorbeeld van: 'n **_Ohm_***_iese_* **geleier**

Answer 25

**_Nichroom_*draad***

Question 26

# Gee 'n voorbeeld van: 'n _**Nie-ohm***iese*_ geleier

Answer 26

**_Wolfram_***filament* (die weerstand van die filamentdraad neem dramaties toe)

Question 27

# Stel: **_Ohm_ *se wet***

Answer 27

Die **potensiaal*verskil*** oor 'n geleier is _direk eweredig_ aan die ***stroom*** in die geleier by *konstante temperatuur*.

Question 28

# Stel in simbole: **_Ohm_ se wet**

Answer 28

**R ** = **^V*/ *_I**

Question 29

Wanneer is daar 'n **_verskil_** tussen die **_emk_** en die terminaal_**potensiaal*verskil***_ van die battery?

Answer 29

Daar is 'n verskil tussen die emk en die terminaalpotensiaalverskil van die battery indien die _***eksterne* weerstand**_ in die stroombaan in grootte **_vergelykbaar_** is met die battery se **_*interne* weerstand_**

Question 30

Beskryf wat gebeur met 'n **_kapasitor_** in 'n GS-stroombaan oor 'n tydperk tydens **_ontlading_**

Answer 30

Tydens die ontlading van ‘n kapasitor: * **Verminder** die laai**stroom** vanaf ‘n aanvanklike waarde van V/R **na nul**. * **Verminder** die **potensiaal*verskil*** oor die kapasitor vanaf V **na nul**, wanneer die kapasitor volgelaai is. * Is die **potensiaal*verskil*** oor die _kapasitor_ en die potensiaalverskil oor die _resistor_ ***_altyd gelyk_***. * Verminder die potensiaalverskil oor die resistor (gegee deur VR = IR) van ‘n aanvanklike waarde van V na nul wanneer die kapasitor volledig gelaai is.