Gunnar - allt efni.

Question 1

Hvaða þrjár frumur losa histamín?

Answer 1

Mastfrumur, basophilar, eosinophilar

Question 2

Hvað eru Eicosanoids?

Answer 2

Prostaglandin
Thromboxanes
Leukotrienes

Question 3

Hvað heitir sýran sem er forveri eicosanoids?

Answer 3

Arachidonic sýra

Question 4

Hvað heitir sýran sem er forveri eicosanoids?

Answer 4

Arachidonic sýra

Question 5

Hvað gerir PGE1 og 2?

Answer 5

Veldur hita og æðavíkkun

Question 6

Hver er munurinn á PGE1 og PGE2?

Answer 6

PGE1 er anti-inflammatory og PGE2 er pro-inflammatory

Question 7

Hvað gerir prostacyclin? PGI2

Answer 7

Öfugt við thromboxin.
Æðavikkun, kemur í veg f. samloðun blóðflagna o.s.frv.

Question 8

Hvað gerir IL-1 og TNF-alpha?

Answer 8

bólguhvetjandi

Question 9

Nefndu nokkur bólgueyðandi lyf

Answer 9

Parasetamól
Bólgueyðandi verkjalyf (NSAIDs)
Histamínhamlar
Leukotríenhamlar
Barksterar
Ónæmisbælandi lyf
Ónæmisbælandi líftæknilyf

Question 10

Helstu algengustu bólgueyðandi-lyfin og á hvað feril þau verka

Answer 10

NSAID - Cox 1 og cox 2 hemill
Coxib - cox 2 hemill
Paracetamol - Vægur cox-2 hemill og ahrif i MTK
Acetyl-salic-sýra

Question 11

Í hvaða ofnæmi tekur Histamín þátt í og hver er boðferillinn þar?

Answer 11

Tekur þátt í Type 1 ofnæmi.

Ag bindst IgE á yfirborði Masts frumna

Question 12

Hverjir eru histamín viðtakarnir og hvar verka þeir?

Answer 12

H1: Æðavíkkun, háræðaleki, berkjusmadráttur. Fosfólípasi C
H2: Magasýra, cAMP

H3: MTK, vomiting center

H4: Miðar bólgu

Question 13

Algengt fyrstu kynslóðar andhistamínlyf?

Answer 13

Pro-metha-zine

Question 14

Aukaverkanir andhistamínlyfja

Answer 14

Róandi
Syfjandi

Munnþurrk

Höfuðverkur

Meltingarvegsóþægindi

Question 14

Aukaverkanir andhistamínlyfja 5

Answer 14

Róandi
Syfjandi

Munnþurrk

Höfuðverkur

Meltingarvegsóþægindi

Question 15

Á hvaða viðtaka verka andhistamín líka?

Answer 15

Muskarínska, valda því þessum hefðbundna muscarine agonistum.

Question 16

Tvö seinni kynslóða lyf?

Answer 16

Ebastin og Loratidin

Question 17

Ábendingar fyrir andhistamín lyf

Answer 17

H1:

1. Ofnæmi
2. Ferðaveiki
3. Kvíðastillandi
4. Ógleðisstillandi

H2:

1. Minnka magasýru, enga MTK verkun

Question 18

Hvernig eru histamín-lyf gefin, frásog, helmingunartími, umbrot, útskilun?

Answer 18

1. Munnur, vöðvi, æð
2. Gott frásog
3. 1-2 tímar
4. Umbrot í lifur
5. Útskilnaður úr nýrum

Question 19

Hvað gerist í asthma? 5

Answer 19

1. Bólga í berkjum
2. Slímmyndun
3. Samdráttur sléttra vöðva
4. Structural breytingar
5. Þrenging/lokun á lumen

Question 20

Í hvaða þrjá flokka má skipta meðferð gegn Asthma?

Answer 20

1. Beta agonistar
2. Sterar
3. Leukotrienes
   4.

Question 21

Kostir við úðameðferð?

Answer 21

Fer beint á verkunarstað

Staðbundin

Question 22

Tvær tegundir asthma-meðferðar?

Answer 22

1. Einkennameðferð (skammtíma)
   - Beta-agonistar
2. Bólgumeðferð (langstíma)
   - Beta-agonistar, sterar, leukotrienes

Question 23

6 tegundir úðameðferðar?

Answer 23

Inhaler + spacer
Diskus
Turbuhaler
Ellipta tæki
Easyhaler
Nebulizer-loftúði

Question 24

Kostir/gallar við Inhaler?

Answer 24

K: Lítið, hægt að setja á spacer. G: Börn og eldra fólk ná ekki að gera rétt

Question 25

Kostir/gallar Diskus

Answer 25

Duft form. K: Gert í tveimur skrefum. Auðvelt að samræma. Opna og svo sogað. G: Ekki anda frá sér í tækið

Question 26

K/G Turbuhaler

Answer 26

Sama og diskus

Question 27

G/K Ellipta

Answer 27

Puttar geta verið fyrir

Question 28

Nebulizer

Answer 28

Lyfið á vökvaformi. Vökvanum breytt í litlar agnir sem andað er að sér

Question 29

Hvert er markmið lyfjameðferðar gegn asthma?

Answer 29

**Minnka** 1. Bólgusvörun 2. Bronchial obstruction **Koma í veg fyrir** 3. Breytingar á loftvegum 4. Minnkaðan lungnaþroska 5. Tap á lungnastarfsemi

Question 30

Aukaverkanir beta-agónista?

Answer 30

1. Aukin hjartsláttur 2. Skjálfti 3. Erting í háls og koki

Question 31

Dæmi um tvö stuttvirk **beta-agonista?**

Answer 31

**Sal-búta-mól** **Ter-búta-lín**

Question 32

Dæmi um tvö langvirk beta-agónista?

Answer 32

**Sal-meter-ól** **For-moter-ól**

Question 33

Hverjar eru aukaverkanir úðans?

Answer 33

1. Sveppasýking 2. Hósti 3. Hæsi 4. Ertingur í hálsi

Question 34

Tegundir stera og lyfjaform?

Answer 34

Töflur: **Prednisolone** Úði: **Budes-onide** **Flutica-sone** **Flutica furoate-sone**

Question 35

Aukaverkanir barkastera? 7

Answer 35

* *Bjúgsöfnun** * *Háþrýstingur** * *Beinþynning** * *Vöðvarýrnun** * *Minnkuð mótstaða gegn sýkingum** * *Geðtruflanir** * *Aukin matarlyst**

Question 36

Hvað tekur langan tíma fyrir langvirk beta-agonista að virka?

Answer 36

**20-30 mínutur** og verka í **12-24 klst.**

Question 37

Hvað tekur langan tíma fyrir stuttvirka beta-agónista að virka og hvað virka þeir lengi?

Answer 37

Verka innan nokkra mínúta og enda í 4-6 klst.

Question 38

Skoða myndina með 5 skrefum, velda fyrir sér hvaða lyf eru notuð hvejru sinni

Answer 38

:d

Question 39

Hvaða mótefni eru líftæknilyf notuð gegn? Leukotrienes

Answer 39

Mótefni gegn **IgE** Mótefni gegn **IL-5** Mótefni gegn **IL-4**

Question 40

Hvaða saman stendur **COPD** af?

Answer 40

**Emphysema** og **chronic bronchitis**

Question 41

Hvaða lyf eru notuð í COPD og aðrir meðferðarþættur?

Answer 41

1) Andcholinerg lyf (LAMA, long acting muscarine angonistar) 2) Beta agonistar (LABA, long acting beta aonistar) 3) Sterar (ICS, inhalation cortico steriods) 4) Íhuga macrolida í fyrrum reykingafólki. 5) Roflumilast, ef bronchitis. Blokkar phospho·di·ester·asa og eykur þanni c-AMP í frumum. Hefur þannig sömu áhrif og beta agonistar. 6) Slímlostandi - acetyl·cysteine (úði, töflur) 7) Súrefni, eykur lífslíkur. 8) Hætta reykingum. Nikótin uppbót, nikótín blokkarar, geðlyf.

Question 42

Tilgangur COPD meðferðar?

Answer 42

1) Minnka einkenni. 2) Bæta þol. 3) Fækka köstum og meðhöndla þau. 4) Hindra framgang sjúkdóms – hætta að reykja. 5) Lengja líf.

Question 43

Hvernig verka andcholinerg lyf?

Answer 43

Keppa við Ach viðtaka á sléttum vöðvafrumum og slímkirtlum. Verka betur eftir því sem sjd. er búinn að vara lengur.

Question 44

*Tegundir úða*

Answer 44

* - LABA* * - LAMA* * - ICS* * - LAMA+LABA* * - LAMA+LABA+ICS*

Question 45

*Aukverkanir andcholinergra lyfja*

Answer 45

Munnþurrkur Erting í hálsi Hósti Höfuðverkur

Question 46

skilgr. lungnaháþrýstingur

Answer 46

Of hár lungnaþrýstingur í lungnaslagæð

Question 47

Helstu orsakir f. lungnaháþrýsting 8

Answer 47

1) Óþekkt 2) Genetiskt 3) Sýkingar 4) Lyf 5) Blóðtappar / lungnarek 6) Vi. hjartabiilun 7) Lungnasjúkdómar sem þrengja að æðunum. 8) Nýburar (sýkingar, súrefnisskortur í móðurkviði, )

Question 48

Hvað getur lungnaháþrýstingur valdið?

Answer 48

H. hjartabilun

Question 49

Þrír ferlar sem hafa áhrif á æðasamdrátt/slökun

Answer 49

1) Nitric oxide ferill: NO =\> ↑ c-GMP =\> slökun / hindrar frumufjölgun 2) Prostacyclin ferill: PgI2 =\> ↑ c-AMP =\> slöklun / hindrar frumufjölgun 3) Endothelin ferill: ET-1 =\> vöðvasamdráttur / frumufjölgun

Question 50

Meingerð lungnaháþrýsting?

Answer 50

- Minnkuð framleiðsla NO og PC. - Aukin framleiðsla endotelins. - Samdráttur æðarinnar og við það minnkar lumenið og viðnámið eykst. - Fjölgun frumna í media og intima =\> þykknun á þeim hlutum æðarinnar.

Question 51

Lyf við lungnaháþrýsting

Answer 51

1) Nitric oxide ferill: NO =\> ↑ c-GMP =\> slökun / hindrar frumufjölgun * *Nitric oxide.** *Aðeins hægt að gefa sem lofttegund.* * *Rio·ciguat.** Örvar enzymið (sGC) sem myndar NO og hefur e-a af virkni NO. * *Phospho-diesterasa hamlarar.** Hindra niðurbrot c-GMP * *Sildena·fil**. Losar NO. *Gefið í töfluformi***.** * *Tadala·fil**. Losar NO. *Gefið í töfluformi***.** 2) Prostacyclin ferill: PgI2 =\> ↑ c-AMP =\> slöklun / hindrar frumufjölgun * *Epo·prosten·ol.** Synth. prostacyclin analog sem þarf að gefa í æð. *Notum á Vökudeildinni.* * *Tre·prostin·il.** Epoprostenol analog. Gefið í æð eða undir húð. * *Ilo·prost.** Synthetiskur prostacyclin analog. Gefið sem innúðalyf. (*Innúðun=**i**nha**l**ati**o**n*). 3) Endothelin ferill: ET A og B =\> vöðvasamdráttur / frumufjölgun * *Bo·sentan.** Ósértækur ET viðtaka hamlari. * *Ambri·sentan.** Sértækur ET A viðtaka hamlari. * *Maci·tentan.** Ósértækur ET viðtaka hamlari

Question 52

Í hvaða röð eru lyfin valin í lungnaháþrýsting?

Answer 52

* 1) Ca jónagangahamlarar, ef svarar t.d. NO* * 2) Ambrisentan og Talafil* * 3) Hröð versnun, gefa lyf í æð og/eða í úðaformi*

Question 53

Lungnatrefjun

Answer 53

Meingerð - Bólga, ekki alltqf - Bandvefsmyndun Tendundir lyfja - Bólguhamlandi meðferð hjálpar ekki, getur aukið dánartíðni. - Minnka bandvefsmyndun, með því að hafa áhrif á fibroblasta Lyf Pirfenidon – ónæmisbælandi, hamlar fjölgun fibroblasta og annars sem veldur bandvefsmyndun. Nintedanib – hamlar tyrosine kinasa, dregur úr bandvefsmyndun.