Segavarnarlyf-L3

Question 1

Þrenns konar lyfjaflokkar sem hafa myndun storku/blóðsega?

Answer 1

• Blóðþynnandi lyf (hafa áhrif á fibrín)
• Blóðflöguhamlandi lyf (hafa áhrif á blóðflögurnar)
• Fíbrínólýsa (hafa áhrif á niðurbrot blóðsega)

Question 2

Þrjú helstu lyfin notuð gegn blóðsegum?

Answer 2

Heparin - IV

Warfarin - Töfluform

Nýir sérhæfðir hemlar - Töfluform

Question 3

Á hvaða factora hafa nýju sérhæfðu lyfin áhrif á?

Answer 3

Factor Xa (breytir prothrombin í thrombin)

Factor IIa = Thrombin (Fibrinogen í Fibrin)

Question 3

Á hvaða factora hefur warfarin áhrif á og hvað er sameiginlegt með þeim?

Answer 3

2, 7, 9, 10. K-vitamín háðir storkuþættir

Factor 2 er prothrombin

Factor 7 er fyrsta skrefið í extrinsic pathway

Factor 9 er síðasta skrefið í intrinsic pathway

Factor 10 er “loka”skrefið í bæði intrinsic og extrinsic pathway áður en prothrombin og það gerist.

Hefur áhrif á factorana, hefðbundna form en ekki activa formið

Question 4

Hvað gerist í extrinsic pathway?

Answer 4

Factor 7 virkjar Factor 10 sem verður 10a (Xa)
Hann breytir prothrombini í thrombin

Question 5

Hvað gerist í intrinsic pathway?

Answer 5

Factor 12 activerast XIIa og virkjar factor 11
Factor 11 activerast og verður Factor 11a

Factor 11a virkjar factor 9

Factor 9 (IXa) virkjar factor 8
Factor 8 virkjar Factor 10

Factor Xa breytir prothrombini (II) í thrombin (IIa)

12-11-9-8 sem virkjar factor 10.

• *Xa breytir prothrombin (II) í thrombin (IIa)**
• *Thrombin breytir fibrinogeni í fibrín**

Question 6

Hvaða factor er prothrombin og thrombin?
Hvaða factor virkjar þá? (breytir prothrombini í thrombin)

Answer 6

Prothrombin er 2 /II og Thrombin er 2a /IIa

Question 7

Hver er munurinn á meðferðarúrræði Warfarin og Heparin?

Answer 7

Warfarin notuð í langtíma.

-Þurfum að mæla virkni
Heparin notuð í stuttan tíma.

• Þurfum ekki að mæla virkni

Question 8

Ábendingar f. blóðþynnandi meðferð? (4)

Answer 8

1. Deep vein thrombosis
2. Gáttartif
3. Gervilokur
4. Óstabil angina

Question 9

Hver er mikilvægasta aukaverkunin hjá? blóðþynningarlyfjum?

Answer 9

Blæðing!

Question 10

Hvenær er K-vitamín notað sem lyf? (3)

Answer 10

1. Of háan warfarin skammt
2. Nýburum (hindra nýburablæðingu)
3. Vitamín K skorts í fullorðnum
   (Oftast vegna eh galla í meltingarvegi)

Question 11

Á hvaða ensím verkar Warfarin?

Answer 11

Vitamín K-reductase

Question 12

Á hvaða þremur formum er K-vítamínið í lifrinni?

Answer 12

Epoxide

Quinone

Hydroquinone

Question 13

K-vitamín er co enzym fyrir hvaða ensím í lifrinni og hver er verkun þess?

Answer 13

Breytir glutamic acid í _gamma-carboxy_glutamic acid

Question 14

Skortur á hverju í meltingarveginum getur valdið K-vitamín skorti? (spes)

Answer 14

Galli, stífla t.d.

Question 15

Hvað er að gerast á þessari mynd?

Answer 15

Ofan á blóðflögunum er Acidic phospholipids.

• *Storkuþáttur V (fimm)** situr ofan á því.
• *Storkuþáttur X** og II tengjast við blóðflöguna með Gamma-carboxyglutamic acid og Calcium.

Storkuþáttur X virkjar II og keðjan hefst.

Question 16

Hvað tekur langan tíma f. Warfarin verkun að koma fram
hvað kallast prófið sem er notað til að mæla virkni þess og
á hvaða formi er niðurstaðan gefin út?

Answer 16

1. 3-7 daga
2. Kallast PT (Prothrombin test)
3. Niðurstaðan gefin út sem INR

Question 17

Hvernig virkar Heparin?

Answer 17

• Antithrombin III afvirkjar storkuþætti þegar hann tengist þeim
• Heparin festir saman Antithrombin III og storkuþáttinn (Aðallega IIa og Xa)
• Flýtur stöðvun á storkunarferlinu

“IIa þarf að tengjast bæði antithrombin og heparin til að vera ovirkur

Xa þarf bara að tengjast við antithrombin”

Question 18

Hver er munurinn á Heparin og light weight heparin?

Answer 18

Heparín tengir saman bæði Antithrombin III og storkuþætti (IIa og Xa)

Light weight heparín festist bara við antithrombin III

“IIa þarf að tengjast bæði antithrombin og heparin til að vera ovirkur

Xa þarf bara að tengjast við antithrombin”

Question 19

Með hvaða lyfi er hægt að snúa við áhrifum Heparíns?

Answer 19

Prótamín

Question 20

Þrjár aukaverkanir Heparíns? (3)

Answer 20

1. Blæðing (hægt að snúa með Prótamíni)
2. HIT (Heparin induced thrombosis)
3. Osteoporosis (beinþynning)

Question 21

Hvað eru nýju sérhæfðu factor IIa hamlararnir kallaðir?

Answer 21

Xabans gefnir í munn

Question 22

Fjórir flokkar blóðflögulyf

Answer 22

Aspirin

Clopidogrel

GPIIa/IIb hindrar

Dipyridamole

Question 23

Dabigatran er hvers konar lyf og hver er verkun þess?

Answer 23

Dabigatran er nýtt sérhæft lyf sem verkar gegn IIa

Question 24

Hvað þrennt gerist gerist eftir virkjun blóðflagnanna?

Answer 24

1. Þau losa ADP sem að verkar á GP IIa/IIb
2. Losa fosfatlípið sem að virkjar thrombín
3. Myndar arachinoid acid sem að myndar cyclic endoperoxide

Question 25

Fjögur blóðflögulyf?

Answer 25

1. Aspirin (cox blocker)
2. Clopidogrel (ADP hindrari)
3. Hindrar á GPIIb/IIa
4. Dipyridamole (phosphatdiesterase inhibitor)

Question 26

Ábendingar fyrir Aspirin? (4)

Answer 26

1. Hætta á kransæðarstíflu
2. Efitr kransæðarstíflu
3. Eftir kransæðarvíkkunaraðgerð
4. Gáttartif (ef ekki warfarin)

Question 27

Hvað gerir Aspirin?

Answer 27

1. Hamlar að arachidonic acid nái að mynda cox
2. Veldur óafturkræfari hömlun á blóðflöguna

Question 28

Hvað heitið efnið í thrombus sem brýtur hann niður og við hröðum í fíbrólysis?

Answer 28

Plasminogen sem verður að plasmín

Question 29

Notum við fíbrólysis lyf gegn DVT?

Answer 29

Nei, bara stórum thrombusum í heila, lungu, etc.

Question 30

Hver eru tvö helstu fibrolysis-lyfin og hver er munurinn á þeim?

Answer 30

Streptokinase og Alteplase

• Streptokinase: er bara hægt að gefa einu sinni á árs fresti
• Alteplase: Sérhæfðari á plasminogen í fíbríninu

Question 31

Eina anti-fibrolysislyfið og hvenær er það gefið?

Answer 31

Tranexamic acid

• Stundum notað við miklar blæðingar
• Einhverja congenital blæðingarsjd
• von wilebrand sjd?