H10 Persoonlijkheid Flashcards
Noem de 4 zaken die samen de persoonlijkheid vormen.
- Omgeving (nurture)
- Biologie en evolutie (nature)
- Ontwikkeling
- Sociale netwerken en cultuur
Definitie van de persoon-situatiecontroverse
Een theoretische discussie over de relatieve invloed van persoonlijkheidskenmerken en kenmerken van de omgeving op gedrag.
Definitie van persoonlijkheid
De psychologische kenmerken die een zekere continuïteit verlenen aan het gedrag van een individu in verschillende situaties en op verschillende momenten.
Definitie van karaktertrekken
Stabiele persoonlijkheidskenmerken, vormen een leidraad voor hoe iemand denkt en zich gedraagt. Worden beschouwd als meervoudige dimensies. Beïnvloed door ervaring = leren.
Definitie van persoonlijkheidsprocessen
De interne werking van de persoonlijkheid, omvat perceptie, motivatie, emotie, leren en onbewuste processen.
Hippocrates en de vier humores
- bloed (monter)
- zwart gal (depressief)
- gele gal (ontvlambaar)
- slijm (traag)
Definitie van disposities
Een psychische of fysieke eigenschap van een persoon. Sterke biologische basis. (extravert of introvert)
Definitie van persoonlijkheidstypen
Categorieën: je bent introvert of niet.
Definitie van dispositionele theorieën
Verzamelnaam voor de benadering van de persoonlijkheid dmv temperament, karaktertrekken en persoonlijkheidstypen.
Definitie van temperament
De biologisch bepaalde persoonlijkheidsdisposities die al in de vroege jeugd waarneembaar zijn en die de snelheid en intensiteit van emotionele reacties en overheersende stemming van een individu bepalen. Frontaalkwabben spelen hierbij een rol (een beschadiging daaraan kan iemand zijn persoonlijkheid veranderen).
vijf-factorentheorie (OCEAN, big-five)
Vijf dominante persoonlijkheidsfactoren:
- Open
- Consciëntieus
- Extravert
- Agreeable
- Neurotisch
Het gaat hier om dimensies.
Is toepasbaar in heel veel culturen, ook niet westerse.
Definities van betrouwbaarheid en validiteit
Betrouwbaarheid = mate die aangeeft of de meetresultaten een afspiegeling zijn van de te meten variabele en vrij zijn van toevallige factoren.
Validiteit = mate die aangeeft of een test daadwerkelijk meet wat hij moet meten.
Kritiek op dispositionele theorieën
- Het is een momentopname van de persoonlijkheid: wordt weergegeven als statisch ipv dynamisch.
- Te veel simplificatie.
- Geeft geen verklaring voor gedrag.
- Risico op selffulfilling prophecy.
Nut van dispositionele theorieën
- Kan helpen gedrag te detecteren of voorspellen, bijv. bij werksituaties.
- De big five karaktertrekken voorspellen een hoop zaak die voor ons belangrijk zijn, zoals gezondheid en schoolprestaties.
Vier procestheorieën en wat beweren procestheorieën?
- psychodynamisch
- humanistisch
- existentiëel
- sociaal-cognitief
De persoonlijkheid is het resultaat van interne psychische processen en sociale interacties.