H10.2: Werking ACTH, cortisol en steroïdbiosynthese

Question 1

Bijnier

Answer 1

• 3 cm groot
• Omringd door vet
• Donkere medulla
• Lichte cortex
• Kapsel

Question 2

Medulla

Answer 2

Basofiel gekleurd en catecholamineproductie

Question 3

Cortex

Answer 3

Productie steroïdhormonen

Question 4

Zona glomerulosa

Answer 4

• Aldosteron productie
• Mineralocorticoïd
• Ang2 en K+

Question 5

Zona fasciculata

Answer 5

• Cortisol productie
• Glucocorticoïd
• ACTH

Question 6

Zona reticularis

Answer 6

• DHEA productie
• Androgenen
• ACTH

Question 7

Medulla

Answer 7

• Norepinefrine productie
• Catecholamines
• Sympathicus

Question 8

Cortex x oorsprong
Medulla x oorsprong

Answer 8

Mesodermale oorsprong
Neuronale oorsprong

Question 9

ACTH

Answer 9

Stuurt in bijnierschors zona fasciculata en zona reticularis aan

Question 10

Belangrijk voor aansturing zona glomerulosa

Answer 10

• Angiotensine
• Kalium

Question 11

Cholesterol

Answer 11

• Bouwsteen voor androgenen, cortisol en aldosteron
• Opgenomen in darm
• In lever verpakt in VLDL
• In lichaam omgezet in LDL

Question 12

Functie LDL

Answer 12

• Transporteert cholesterol via bloed naar o.a. bijnier
• Opgenomen in bijniercel
• Afgebroken tot cholesterol

Question 13

StAR

Answer 13

• Transporteiwit dat cholesterol over mitochondriale binnenmembraan kan transporteren
• Daarna vinden er verschillende omzettingen van cholesterol molecuul plaats

Question 14

HSD3 rol

Answer 14

• Omzetting pregnenolon in progesteron
• Omzetting 17-OH-pregnenolon in 17-OH-progesteron

Question 15

Rol CYP17

Locatie

Answer 15

• Omzetting pregnenolon in 17-OH-pregnenolon
• Omzetting progesteron in 17-OH-progesteron

Alleen in fasciculata en reticularis

Question 16

CYP17 b5

Locatie

Answer 16

Nodig om cholesterol en cortisol om te zetten in DHEA en andorsteendion

Alleen in reticularis waardoor er androgenen geproduceerd worden

Question 17

CYP11B2

Locatie

Answer 17

Zorgt ervoor dat corticosteron kan worden omgezet in aldosteron

Alleen in glomerulosa

Question 18

Waarom is er geen cortisol productie in glomerulosa?

Answer 18

ACTH kan weliswaar glomerulosa stimuleren, maar omdat er geen CYP17 tot expressie komt is hier geen cortisol productie

Question 19

Werking calcium kanalen in plasmamembraan openen

Answer 19

• CRH uit hypothalamus zet hypofysevoorkwab aan tot productie ACTH
• CRH bindt aan CRH receptor
• Receptor is GPCR
• Activeert adenylyl cyclase
• Stijging intracellulair cAMP
• PKA geactiveerd
• Ca-kanalen in plasmamembraan geopend

Question 20

Gevolg verhoogd calcium-influx

Answer 20

• Intracellulaire calciumconcentratie
• Stimuleert ACTH afgifte
• ACTH bindt aan melanocortine-2 receptor
• Activatie adenylyl cyclase en PKA
• Activiteit steroïdogene enzymen neemt toe
• Enzymsynthese voor cortisolproductie gestimuleerd

Question 21

Cortisol wordt gereguleerd door

Answer 21

• ACTH
• Stress
• Biochemische stress

Question 22

Functie cortisol

Answer 22

• Glucocorticoïd
• Rol in regulatie suikerhuishouding
• Stimuleert lever door glucose-aanmaak (gluconeogenese)
• Verhoging bloedglucosespiegel
• Remt eiwitsynthese
• Gebruik van vetzuren als energiebron wordt gestimuleerd

Question 23

Effect cortisol op vet

Answer 23

• Insulinegevoeligheid daalt
• Verestering vetzuren daalt
• Lipolyse stijgt
• Glucosespiegel stijgt

Question 24

Effect cortisol op skeletspier

Answer 24

• Insulinegevoeligheid daalt
• Eiwitsynthese daalt
• Eiwitafbraak stijgt
• Glucosespiegel stijgt

Question 25

Effect cortisol op lever

Answer 25

- Insulinegevoeligheid daalt - Glycogenolyse - Gluconeogenese - Glucosespiegel stijgt

Question 26

Ang2 functie

Answer 26

- Vasoconstrictie - Stimuleert zona glomerulosa tot productie aldosteron

Question 27

Gevolg verhoogde plasma kaliumconcentratie

Answer 27

Extra stimulatie van aldosteronproductie

Question 28

Nier x bloeddruk x aldosteron

Answer 28

Toename BD zorgt voor minder renine

Question 29

Gevolg verhoogd plasma kalium

Answer 29

Afgifte aldosteron Door hogere aldosteron wordt er meer kalium uitgescheiden waardoor er minder aldosteron wordt afgegeven

Question 30

Cortisol x receptoren

Answer 30

- Glucocorticoïd - Mineralocorticoïd (sterker)

Question 31

Cortisol x potency

Answer 31

Groter dan aldosteron DUS cortisol moet snel afgebroken worden in de nier om onbedoelde mineralocorticoïde effecten te voorkomen

Question 32

Prednison Fludrocortison

Answer 32

Sterker glucocorticoïd effect Sterker mineralocorticoïd effect

Question 33

Hoe wordt cortisol geïnactiveerd?

Answer 33

- Enzym HSD 1 en 2 - Actieve cortisol omzetten naar inactieve cortison - Bindt niet aan aldosteron - HSD 1 kan ook weer activeren dus een shuttle van actief naar inactief

Question 34

Drop

Answer 34

- Remt HSD2 - Inactivatie van cortisol geremd - Hoge BD

Question 35

Prednison

Answer 35

- Synthetisch glucocorticoïd - Hogere potency op glucocorticoïd receptor dan cortisol zelf - ACTH-afgifte wordt geremd - Cortisolconcentratie omlaag

Question 36

CYP21 deficiëntie

Answer 36

- Geen aldosteron- en geen cortisolproductie - ACTH afgifte zal door afwezigheid van negatieve feedback stijgen - Androsteendionaanmaak extra gestimuleerd - Vrouwen toch penis en testikelvorming - Grote problemen water- en zouthuishouding door afwezigheid aldosteron

Question 37

CYP17 deficiëntie

Answer 37

- Stopt vorming cortisol en androsteendion - Door afwezigheid negatieve feedback van cortisol zal ACTH-afgifte stijgen - Invloed op productie aldosteron

Question 38

Werking tyrosine

Answer 38

- Tyrosine wordt door thyroïd hormoon (TH) omgezet in L-dopa - Omgezet in dopamine - Opgenomen in granula van chromaffiene cel - Omgezet tot noradrenaline - Noradrenaline opslaan of uitscheiden of uit granula pompen - PNMT kan noradrenaline omzetten in adrenaline