H11.3: Pathogenese auto-immuun schildklierziekten Flashcards
(35 cards)
Immuunsysteem beschermt tegen
- Ziekteverwekkers (bacteriën, virussen, parasieten)
- Tumoren
Waar maakt immuunsysteem gebruik van?
- Cellen met specifieke receptoren
- Antistoffen
- Complement
- Cytokinen
Wat moet het immuunsysteem doen?
Lichaamseigen van lichaamsvreemde componenten onderscheiden
2 componenten van tolerantie
- Centrale
- Perifere
Centrale tolerantie
Alle lymfocyten die potentieel lichaamseigen componenten gaan herkennen worden verwijderd (apoptose)
Perifere tolerantie
Controle door regulatoire T-lymfocyten die ervoor zorgen dat lymfocyten die gericht zijn tegen lichaamseigen componenten niet geactiveerd worden
Systemische AZ
- Systemische lupus erythematodes (SLE)
- Reumatoïde artritis
- Systemische sclerose
Orgaanspecifieke AZ
- DM1
- Auto-immuunhepatitis
- Auto-immuun schildklierziekten
Meest voorkomende auto-immuun schildklierziekten
- Hashimoto thyreoïditis (HT)
- Ziekte van Graves (ZvG)
Normale situatie
- Hypofyse maakt TSH
- Stimuleert schildklier tot SKH
- Regelt metabole activiteit van alle cellen in ons lichaam
SKH afwezig
Negatieve feedback
HT symptomen
- Te weinig SKH
- Traagheid
- Moeheid
- Gewichtstoename
- Koude intolerantie
- Accumulatie van matrix glycosaminoglycanen in huid
- Vergrote tong
- Verdikte huid
- Oedeem
ZvG symptomen
- Overproductie SKH
- Metabole activiteit loopt op
- Hartkloppingen
- Nerveuze indruk
- Gewichtsverlies
- Snel warm
- Zweten
- Hyperpigmentatie
- Dun haar
Vaak voorkomende oorzaken struma
- Auto-immuun thyreoïditis
- Goedaardige knobbels in schildklier
- Kwaadaardig schildklierlijden
- Ontsteking schikdklier
Pathofysiologie HT
- Forse infiltratie T- en B-lymfocyten en andere immuuncellen waardoor veel schildklier schade
- Antistoffen tegen Tg en TPO
- Schildklier componenten in lymfeklieren met presentatie aan CD8+, CD4+ en T-lymfocyten (schade leidend tot hypothyreoïdie)
- Blokkerende auto-antistoffen tegen TSHR
Schade aan schildklierweefsel op verschillende manieren
- Direct door auto-reactieve cytotoxische T-cellen
- Th1-cellen scheiden cytokinen uit welke macrofagen stimuleren die schildklierweefsel aantasten
- Auto-antistoffen tegen TPO binden aan receptoren op epitheliale cellen waarna NK cel bindt en wordt geactiveerd, scheidt granula uit met cytotoxische stoffen waardoor schildklierweefsel voor apoptose gaat
Pathofysiologie ZvG
- Minimale infiltratie T-lymfocyten in schildklier
- Beperkte schildklier schade
- Aanwezigheid T-cellen die TSHR herkennen en stimulleren
- Auto-antistoffen tegen Tg en thyroïd peroxidases aanwezig maar mindere rol
- Auto-antistof gedreven schildklier activatie
Antistoffen tegen TPO en Tg
Antistoffen tegen TSH
Niet pathogeen, indicatie hoeveelheid schade aan schildklier
Wel pathogeen, schade
Neonatale Graves
- Tijdens 3e trimester worden IgG antistoffen van moeder naar kind getransporteerd
- Geeft kind bescherming tegen pathogenen die het kind vermoedelijk tegen gaat komen in omgeving
- Antistoffen TSHR zijn van IgG typen en getransporteerd over placenta
Kind met neonatale Graves
- Verhoogde hartslag
- Rusteloosheid
- Versnelde ademhaling
- Struma
- Groeiachterstand
Schildklierremmende medicatie
Thioamides: propylthiouracil, thiamazol
Risicofactoren krijgen auto-immuun schildklierziekten
- Voedsel inname van jodium
- Roken
- Infectie
- Stressvolle levensgebeurtenissen
- Geslacht/genetica
Voedsel inname van jodium
- Groter aantal jodium residuen in Tg molecuul maar het Tg meer immunogeen en beter herkenbaar door T-lymfocyten
- Risicofactor voor HT
Roken
- Verhoogt ZvG
- Remt HT
