HC.6: Inleiding 'Emerging infections in the Global Village' Flashcards
(13 cards)
Opkomende infectieziekten
Opkomende infectieziekten zijn infectieziekten die:
- Recent zijn toegenomen in incidentie of geografische verspreiding
- Verspreid zijn naar nieuwe gastheer populaties of gastheer soorten (o.a. zoönosen)
- Recent zijn ontdekt of veroorzaakt door nieuw ge-evolueerde ziekteverwekkers
Zoönosen
De meeste opkomende infectieziekten bij mensen hebben hun oorsprong in andere diersoorten. Het zijn dus zoönosen: Ziektes die gedeeld wordt door de mens en andere gewervelde diersoorten.
Voorbeelden van opkomende infectieziekten
COVID-19
Ebola
Hoogpathogene vogelgriep
Conventionele aanpak van opkomende infectieziekten
Goede surveillance
Goede diagnose
Zo goed mogelijk beperken van ziekte en dood
Goede surveillance
Mens
- Syndromic surveillance
- NGS rioolwater
- Oplettende ziekenhuidmedewerkers
- Internet
Dier
- Moeilijk: veel diersoorten en pathogenen
Goede diagnose
Wordt alsmaar sneller
Bij mens en dier het liefst zo veel mogelijk soort onafhankelijk
Diagnostische opties
- Virusgenoom
- Viruseiwit
- Antilichaam tegen virus
Oorzaken toename opkomende infectieziekten
Meer handel in wilde dieren en dierlijke producten → COVID-19 en SARS
Meer intensieve veehouderij → Hoogpathogene vogelgriep (pluimvee) en Q-koorts (melkgeit)
Meer ontbossing en humane invasie van natuurgebieden → Ebola en HIV/AIDS
Systematische ordening van onderliggende factoren
Globale/regionale factoren
- Klimaat
- Landgebruik
- Dierhouderij
Factoren m.b.t. leefomgeving
- Habitat
- Voedsel en water
- Migratie
Factoren m.b.t. populatiedynamica
- Contact tussen soorten
- Populatiegroei
- Uitbreiding territorium
Factoren m.b.t. interacties
- Mensen
- Dieren
- Vectoren
Bijkomend probleem door het huidige economische model
Afnemende gemiddelde welzijn, o.a. door verhoogde ongelijkheid. Dit leidt tot verhoogde sociale spanning met wantrouwen in autoriteiten en politieke polarisatie
Transformatieve aanpak van opkomende infectieziekten
Oorzaken van opkomende infectieziekten kunnen alleen worden aangepakt door transformatieve veranderingen in de maatschappij te implementeren: “een fundamentele, systeem-brede reorganisatie met betrekking tot technologische, economische en sociale factoren, inclusief denkkaders, doelen en waarden”
Onderliggende oorzaken wegnemen
Minder handel in wilde dieren en dierlijke producten
Minder intensieve veehouderij
Minder ontbossing en humane invasie van natuurgebieden
De One Health aanpak
De One Health benadering is gericht op het duurzaam in balans brengen en optimaliseren van de gezondheid van mensen, dieren en ecosystemen. De aanpak streeft er ook naar om te voorzien in de collectieve behoefte aan gezond voedsel, water, energie, en lucht, actie te ondernemen tegen klimaatveranderingen en bij te dragen aan duurzame ontwikkeling.
Belangrijkste onderliggende principes One Health aanpak
Gelijkheid tussen sectoren en disciplines
Sociopolitieke en multiculturele pariteit
Socio-ecologisch evenwicht
Rentmeesterschap
Transdisciplinariteit en multisectorale samenwerking
