HC.9.5: Graft-versus-host I

Question 1

wat is de host-versus-graft reactie?

Answer 1

getransplanteerde orgaan wordt aangevallen en afgestoten

Question 2

wat is de graft-versus-host reactie?

Answer 2

een afweerreactie van het getransplanteerde orgaan (graft) tegen de ontvanger (host), bijv. bij HSC-transplantatie

Question 3

wat is de belangrijkste complicatie van allogene HSCT-transplantatie?

Answer 3

GVHD

Question 4

uit welke 3 fases bestaat de acute GVHD?

Answer 4

a. activatie van APC van host en ontvanger waardoor cytokineproductie
2. activatie van T-cellen in lymfoïd weefsel waardoor activatie van immuunsysteem
3. cellulaire en inflammatoire reacties

Question 5

wat geeft acute GVHD voor problemen? (tot 100 dagen)

Answer 5

huid (schilfering-blaarvorming), lever (icterus) en darm (verdwijnen darmepitheel)

Question 6

wat geeft chronische GVHD voor problemen? (na 100 dagen)

Answer 6

huid, lever, mond, ogen en long. maar eig kan vrijwel elk orgaan

Question 7

waardoor ontstaat GVHD?

Answer 7

door T-cellen in het transplantaat die reageren met MHC (en MiHA) van de ontvanger

Question 8

welke T cellen speen een rol bij GVHD?

Answer 8

vooral Cd4+ maar ook wel CD8 en NK-cellen en APC

Question 9

waar staat MiHA voor?

Answer 9

minor histocompatibily antigens (ofwel non-MHC antigenen). dit zijn allo-antigenen die kunnen verschillen tussen donor en ontvanger. bij mismatch ontstaat er een T-celrespons, bijv H-Y-antigeen.
bij identieke HLA kan dus wel afstoting door MiHA ontstaan

Question 10

wat is H-Y-antigeen?

Answer 10

ligt op de Y-chromosoom, vrouwen hebben het antigeen niet waardoor T-cellen gaan reageren daarom wil je een mannelijke donor

Question 11

hoe kun je GVHD voorkomen?

Answer 11

middels T-cel depletie en/of immunosuppressiva

Question 12

wanneer kan GVHD ontstaan?

Answer 12

1. Transplantaat bevat immunocompetente T-cellen
2. Donor en ontvanger zijn HLA-incompatibel (allogene HSC-transplantatie)
3. Ontvanger is immunodeficiënt (b.v. door ziekte, cytostatica, bestraling)

Question 13

Wat is de functie van HLA klasse 1?

Answer 13

HLA class I (A, B, C)
- alle kernhoudende cellen
- intracellulaire antigenen
- peptiden van 8-11 aminozuren
- presentatie aan CD8+ T-cellen

Question 14

Wat is de functie van HLA klasse 2?

Answer 14

HLA class II (DP, DQ, DR)
- speciale Ag-presenterende cellen
- extracellulaire antigenen
- peptiden van 9-30 aminozuren
- presentatie aan CD 4+ T-cellen

Question 15

Wat zijn de twee manieren van alloreactiviteit?

Answer 15

Naast indirecte herkenning, met eigen APC en T-cel is er ook sprake van directe herkenning: de T-cel herkend direct het vreemde HLA molecuul van de donor, onafhankelijk wat er in de groeve zit. Het aantal T-cellen in ons lichaam die alloreactief zijn (dus vreemd HLA herkennen) is 1-10%.

Question 16

wat is de behandeling van GVHD?

Answer 16

sterke immunosuppressiva (o.a. prednison) maar bij chronisch is er vaak nog wel een andere behandeling nodig op het orgaan dat is aangedaan

Question 17

Hoe kan GVHD na allogene HSC-transplantatie worden voorkomen?

Answer 17

1. Depletie T-cellen uit transplantaat voorafgaand aan de transplantatie
2. Behandeling patiënt met immunosuppresieve geneesmiddelen(ciclosporine, methotrexaat, tacrolimus, mycofenolaat, anti-thymocyten globuline (ATG), sirolimus).
   NB geen standaard en/of optimaal regime

Question 18

Nadelen van T-cel depletie ter preventie van GVHD?

Answer 18

• vermindert kans op “aanslaan” van het allogene HSC-transplantaat
• bij hematologische maligniteiten: vergroot de kans op het optreden van een recidief

Question 19

waarom wordt na transplantatie cyclofosfamide gegeven?

Answer 19

kan GVHD voorkomen maar behoudt wel de effectiviteit van de transplantatie
NB geen effect op de stamcellen