Hfst 4: medicatie bij pijn Flashcards
(30 cards)
Welke soorten pijn zijn er?
- Neuropatische of neurogene pijn
- Nociceptieve pijn
- acute pijn
- chronische pijn
- oncologische pijn
- idiopatische pijn
- referente pijn
Wat is neuropatische of neurogene pijn?
= pijn door primaire beschadiging of dysfunctie van perifere of centrale zenuwstelsel
- meestal letsel of gebrekkige werking van de zenuwen -> stoornis op in geleiding van signalen, waarbij spontane pijnprikkels kunnen ontstaan
Waarop is medicatie bij neurogene pijn gericht?
De pijnmedicatie is gericht op de specifieke mechanismen van neuropathische pijn
Wat is nociceptieve pijn?
- pijn veroorzaakt door actieve of dreigende weefselschade die
leidt tot activering van de perifere nociceptoren
-> zenuwuiteinden die gespecialiseerd zijn in waarnemen van prikkels die schadelijke invloed op organisme kunnen
hebben
Wat is typisch voor nociceptieve pijn?
patiënt heeft ook perioden waarin hij geen of nauwelijks pijn heeft. Daarnaast is de pijn meestal ook belastingafhankelijk
Op welke stoffen werken NSAID’s en dafalgan in?
Bij de weefselschade komen vele stoffen vrij, waaronder prostaglandines, die de nociceptoren prikkelen
Welke soorten nociceptieve pijn bestaan er?
- Somatisch (huid, spier, bot) : constant, knagend, kloppend, stekend, zeurend, scherp begrensd en gelokaliseerd (bv. doorgroei van borstkanker door de huid);
- Visceraal: wordt veroorzaakt door weefselbeschadiging van interne organen. door zv ervaren als aanvalsgewijs, diep, knijpend, slecht begrensd, moeilijk te
lokaliseren (bv. tumor op het longvlies)
Wat is acute pijn?
pijn die overeenkomt met de mate van weefselschade en afneemt naargelang het helingsproces
Wat is chronische pijn?
- pijn die blijft bestaan terwijl het natuurlijke verloop van de aandoening geen pijn meer zou indiceren
- Internationaal:pijn die langer dan 3 maanden aanhoudt
- secundaire factoren (bv: angst, depressie) -> invloed op pijnbeleving
Wat is oncologische pijn?
pijn als direct gevolg van een tumoraal proces
<-> niet over pijn ten gevolge van behandeling van kanker
Hoe kan oncologische pijn zich uiten?
- kan nociceptief, neuropathisch, visceraal of combinatie
- secundaire factoren zoals angst en depressie een belangrijke invloed op de pijn. Daarom kunnen naast ‘gewone’ pijnmedicatie ook anxiolitica een pijnstillend effect hebben.
Wat is idiopathische pijn?
= psychogene of niet-lichamelijke pijn
- als zv over pijn klaagt zonder dat men via technische onderzoeksmethoden pathologisch proces kan observeren (bv. spanningshoofdpijn)
Wat is referente pijn?
pijn in een gebied waar de oorzaak niet gelegen is (bv. pijn ten gevolge van botmetastasen, waarbij de primaire oorzaak prostaatkanker is)
Wat is een analgeticum?
een pijnstiller, de medicamenteuze behandeling van pijn
Uit welke stappen bestaat de behandeling van pijn?
- Stap 1: Niet-opioïde analgetica (paracetamol, NSAID’s);
- Stap 2: Overstappen op of toevoegen van een licht opioïde (codeïne, tramadol)
- Stap 3: overstappen op of toevoegen van sterk opioïde
- Stap 4: sterke opioïden parenteraal toedienen
In welke hoofdgroepen wordt analgetica ingedeeld?
- perifeer werkende analgetica
- centraal werkende analgetica
Wat is perifeer werkende analgetica?
werken in op plaats van pijn. Hier gaat het vooral over pijnstillers die vrij te verkrijgen zijn bij apotheker.
Wat zijn voorbeelden van perifeer werkende analgetica?
- paracetamol
- NSAID’s
Wat is paracetamol?
oud, goedkoop en effectief middel met relatief weinig bijwerkingen
Hoe lang werkt paracetamol?
Het werkt 6-8 uur
Wat is de dosering van paracetamol?
Voor de meeste volwassenen is de effectieve dosering 2x 500mg per keer met een maximale dagdosis tot 4g per 24u
Wat zijn de bijwerkingen van paracetamol?
- Weinig tot geen
- Minder maagbelastend dan NSAID’s
- kan tot leverschade leiden bij overdosering
Wat zijn voorbeelden van middelen va paracetamol?
Dafalgan® Perdolan® …
Wat zijn NSAID’s?
Deze analgetica zijn gekend als de dubbeldoelmedicijnen omwille van de zowel pijnstillende als ontstekingsremmende werking
