Hoofdstuk 2

Question 1

In Bronfenbrenners theorie heet het systeem waartoe wetten en culturele waarden en gebruiken behoren het

Answer 1

Macrosysteem

Question 2

De vorm aannemen van een samenhangend geheel van concepten die worden gebruikt om empirische waarnemingen te integreren en te interpreteren.

Answer 2

Theories

Question 3

Formal Theories

Answer 3

moet logisch consistent zijn en geen tegenstrijdigheden bevatten, past goed bij empirische waarnemingen, moet toetsbaar zijn, blijft zo eenvoudig mogelijk en bestrijkt een afgebakende reeks verschijnselen

Question 4

Informal theories

Answer 4

Zijn georganiseerde reeksen instellingen of verwachtingen over de wereld vaak aangeduid als impliciete theorieën

Question 5

Is het scala van verschijnselen waarop de theorie goed van toepassing

Answer 5

Toepassingsgebied

Question 6

Veronderstelling van er theorie

Answer 6

Liggen ten grondslag aan de logica van een theorie

Question 7

Wat doen theorieën?

Answer 7

1. Geven betekenis aan feiten die we ontdekken over de wereld. 2. Leidt tot nieuwe kennis

Question 8

Volgens Miller moet ontwikkelingstheorieën 3 taken beheren. Welke?

Answer 8

1. Het moet verandering beschrijven binnen een domein. 2. Het moet verandering in de relaties tussen domeinen beschrijven. 3. Het moet kunnen uitleggen hoe verandering in gedrag plaats vindt.

Question 9

Psychodynamic theory

Answer 9

Theorie stamt af van Freud. Deze theorie benadrukt dat dwang of dynamiek binnen een individu verantwoordelijk is voor diens gedrag.

Question 10

Kritiek; Freuds theorie

Answer 10

Geen sprake van wetenschappelijke validiteit. Gericht op mannen. Moeilijk testbare theorie; gebaseerd op droomanalyse. Hij geloofde dat dromen nuttige info kunnen geven. Wat over het onderbewuste te kunnen zeggen.

Question 11

Freud beweert dat ons brein/persoonlijkheid onderscheid maakt tussen 3 structuren. Welke?

Answer 11

1. Id: deel van de persoonlijkheid dat is opgebouwd uit instinctieve krachten - het principe van plezier. Baby speen. Houd geen rekening met. Schaamte is nog niet ontwikkeld.
2. Ego: eigen wensen op sociaal acceptabele manier. Ontwikkeling peuterleeftijd. Aanpassing aan de maatschappij.
3. Superego: kleuterleeftijd; accepteren van waarden en normen ouders passen dit toe op eigen gedrag. Internalisering culturele waarde. Geweten en ideale zelf. Streven naar eerlijk persoon zijn.

De bemiddelaar is het ego voor Id en Superego. De dynamiek in de strijd tussen Id en Superego zorgt in de kinderjaren voor de volwassen persoonlijkheid.

Question 12

Freud; ontwikkeling een onderbroken proces. Gebaseerd op de erogene zones (deel van het lichaam dat genot biedt doormidden van stimulatie)(psychoseksuele ontwikkeling) 5 stadia:

Answer 12

1. Orale fase: eerste 1,5 jaar van een kind. Mond stoppen van spullen. Zuigbehoefte baby.
2. Anale fase: 2 jaar. Gefascineerd door anus. Sluitspier te beheersen.
3. Fallische fase: 3-6 jaar. Gericht op de geslachtsorganen. Voorzien van een gevoel van plezier. meisjes trekken naar vaders toe, jongens trekken naar moeders toe. En daarna meiden naar moeders en jongens naar vaders. Overgang naar latentiedase.
4. Latentiefase: duurt tot puberteit. Onderdrukking van seksuele driften. Richt zich op sociale en intellectuele vaardigheden.
5. Genitale fase: tijdens puberteit. Worden seksuele verlangens weer aangewakkerd. Zoekt de adolescent naar leeftijdgenoten om driften mee te delen.

Question 13

Sterktes; theorie Freud

Answer 13

Rijke bron van hypotheses over ontwikkeling. Vanwege de vroege ervaring bij de vorming van persoonlijkheid. Visie op ontwikkeling die benadrukt conflict tussen biologische driften en beperking van de samenleving op deze driften.

Question 14

Objections relation theory

Answer 14

Benadrukking van rol van onbewuste processen in ons gedrag. Minder de nadruk op seksuele en agressieve instincten. Belang van ervaringen en inzichten in iemands levensgeschiedenis.

Question 15

Psychosociale theorie

Answer 15

Theorie gemaakt door Erik Erikson. Rol van sociale en culturele factoren bij de ontwikkeling benadrukt. Gehele levensloop.

Question 16

Erikson ziet ontwikkeling van de mens als een interactie tussen 3 systemen. Welke?

Answer 16

1.lichamelijk systeem (somatisch): biologische processen (Id van Freud)
2. Egosysteem: alles wat met denken te maken heeft. (Ego van Freud)
3. Maatschappelijke systeem: integratie van de persoon in de maatschappij- neemt met de leeftijd toe. (Superego van Freud).

Question 17

Eriksons 8 psychosociale fasen voor ontwikkeling:

Answer 17

1. O-1 jaar: vertrouwen/wantrouwen: verzorgers spelen een grote rol. Veiligheid moeder. Lukt dit niet. Wantrouwen jegens andere en zichzelf.
2. 1-3 jaar: Autonomie/ Schaamte: ontwikkeling van autonomie en onafhankelijkheid. Kind wordt gedwongen verrichten van bepaalde activiteiten dan kan er schaamte en twijfel ontstaan.
3. 3-6 jaar: initiatief/ schuldgevoel: kind zelf initiatief tonen. Wanneer kind agressie of onverantwoordelijk gedrag vertoont kan er gevoel van schuld ontwikkelen.
4. 6-11 jaar: ijver/ minderwaardigheid: meester worden in intellectuele en sociale uitdagingen. Mislukkingen kunnen leiden tot gevoel van minderwaardigheid.
5. 12-20 jaar: Identiteit/identiteitsverwarring: Wie ben ik als persoon. Hoe ben ik anders dan mijn familie? Ontdekken wie hij is. Eigen identiteit. Lukt dit niet dan kan het individu verward raken over wie ze precies is.
6. 20-40 jaar: intimiteit/ isolatie: aangaan van stabiele en intieme seksuele relatie met een andere persoon. Kijkend naar vorige opgeloste crisissen is bepalend hoe succesvol dit zal zijn. Lukt dit niet, eenzaamheid. Losstaan van maatschappij.
7. 40-60 jaar: generativiteit (iets creëren)/ stagnatie: iets creëren, bijv kinderen of creatief bezig zijn. Geen zinvolle prestatie. Stagnatie.
8. 60+: integriteit/ wanhoop: terugkijken op het leven en beoordelen. Wanneer negatief. Gevoel van wanhoop.

Question 18

Sterktes; theorie Erikson

Answer 18

Uitbreiding van het toepassingsgebied de sociale omgeving en culturele factoren bij de ontwikkeling. Heeft onderzoek gestimuleerd.

Question 19

Kritiek; Theorie Erikson

Answer 19

Moeilijk empirisch te testen. Beschrijvende theorie van wat er ongeveer gebeurt maar geeft geen verdieping en weinig verklaringen.

Question 20

Ontwikkelingstaaktheorie

Answer 20

Havighurst 1952, beïnvloed door Eriksons theorie. Hij ging verder en richtte zich op taken binnen de ontwikkeling (developmental tasks), waarbij kritieke taken worden uitgevoerd in bepaalde periodes (stadia) in ons leven. Dus geen crisis maar taken die opgelost moeten worden.

Question 21

Havighurst heeft 3 bronnen ontwikkeld die te maken hebben met de ontwikkelingstaken (gehele levensduur):

Answer 21

1.Fysieke Rijping: lichamelijk. Leren lopen en praten. Of menopauze.
2.persoonlijke bronnen: persoonlijke waarden en ambities. Levensvaardigheden naar een succesvolle baan.
3. Maatschappelijk: druk van de maatschappij om bepaalde rollen aan te nemen. Verantwoordelijke individu te worden.

Question 22

Haverghust heeft 6 ontwikkelingsfasen ontwikkeld waarin speciale taken zullen optreden:

Answer 22

Meerdere typen ontwikkelingstaken spelen tegelijkertijd.
1. Vroege Kindertijd 0-5 jaar: leren lopen, kruipen, praten, zindelijk worden en relaties met familieleden vormen.
2. Middelste kindertijd: 6-12 jaar. Leren van fysieke vaardigheden voor spelletjes, leren omgaan met leeftijdgenoten, aannemen gezonde houding en bereiken persoonlijke zelfstandigheid.
3. Adolescent: 13-18 jaar: accepteren van lichaamsbouw, voorbereiding liefde huwelijk en gezin. Sociaal verantwoordelijk gedrag te bereiken.
4. Jongvolwassenen: 19-29 jaar: het ontmoeten en selecteren partner, kinderen krijgen, vinden van vriendengroep.
5. Middelste volwassenheid: 30-60 jaar: helpen van tienerkinderen in de ontwikkeling, sociale maatschappelijke verantwoordelijkheid, onderhouden van carrière.
6. Latere leeftijd: 60+: aanpassen afnemende kracht gezondheid, aanpassen pensioen (andere levensinrichting), omgaan met verlies.

Question 23

Sterktes; Ontwikkelingstaaktheorie Havighurst

Answer 23

Geprezen voor de uitvoerbaarheid van de theorie en erkenning gevoelige periodes

Question 24

Kritiek; Ontwikkelingstaaktheorie Havighurst

Answer 24

Dat ontwikkeling geleidelijker gebeurt dan de theorie suggereert

Question 25

Grondlegger van behaviorisme

Answer 25

Watson. Hij geloofde dat direct waarneembare gebeurtenissen de focus van de studie moesten zijn. Niet hypothetische en interne constructies. Black box.

Question 26

Behaviorisme

Answer 26

Zegt dat het individu geen actieve rol speelt in zijn eigen ontwikkeling. Omgeving is bepalend, je wordt gevormd door wat je meemaakt - opvoeding.

Question 27

Behaviorisme; stimulus - respond associatie

Answer 27

Input (stimulus, wat wij kunnen observeren) -> blackbox -> output (respons, reactie). In de blackbox gebeurt niets.

Question 28

Behaviorisme; Klassieke conditionering; oorspronkelijk Pavlov hond- kwijl vb

Answer 28

Watson paste de uitgangspunten van klassieke conditionering toe op gedrag kinderen. Op basis van het little Albert experiment concludeerde Watson dat de omgeving de meest belangrijke factor van de ontwikkeling van het kind. Het kind kan gemaakt worden hoe ouders dat willen, zolang het zorgvuldig gecontroleerd wordt door het stimulus respons associatie.

Question 29

Behaviorisme; operante conditionering; Skinner

Answer 29

Hele morele ontwikkeling is gebaseerd op operante conditionering. Belonen van moreel gedrag. Ander leerproces dan klassieke conditionering. Skinner geloofde dat leren op basis van belonen en op basis van straf. Skinner box; werd bepaalde patronen onderzocht. Muis, schokjes afgeleerd.

Question 30

Sociale leertheorie

Answer 30

Bandura; variant op behaviorisme. Hij voegde observationeel leren/ modelling toe. Imiteren/ gedrag overnemen van mensen die warm en krachtig zijn in de omgeving van het kind. Mooi voorbeeld; bobo doll. Kinderen kregen verschillende rolmodellen te zien. Wanneer het rolmodel agressief gedrag vertoonde werd dit gekopieerd. Zelf kozen ze agressiever speelgoed uit. Ouders moeten dan ook opletten met wat voor gedrag ze naar elkaar of naar het kind vertonen.

Question 31

Sterktes; behaviorisme

Answer 31

Het belang van het milieu wordt in kaart gebracht. Sociaal leren is gemakkelijk te testen. Grotere nadruk op cognitieve factoren

Question 32

Kritiek; behaviorisme

Answer 32

Sociaal leren wordt bekritiseerd. Wordt te weinig aandacht gegeven aan de contextuele variabele die invloed kunnen hebben op het observational leren van kinderen. Zoals socio economic factor, race, sex and education remain unexplored.

Question 33

Ethologisch perspectief; Darwin

Answer 33

Darwin. Hij zegt dat we zijn geëvolueerd door het proces van natuurlijke selectie (survival of the fittest). Vb giraffe. Voedseltekort langste dier zal overleven. Dier met lange nek vind partner met lange nek. Wordt doorgegeven van generatie op generatie.

Question 34

Ethologisch perspectief; Lorenz en Niko; Imprenting

Answer 34

Lorenz: kritieke periode. Neiging is aanwezig, maar omgeving is nodig. Bepaald tijdvak waarin een dier ontvankelijk is voor een bepaalde prikkel of impuls van buitenaf. Ontvangt het dier deze prikkel niet dan wordt het impuls afgesloten en dan houdt het op. Vb ganzen. Deel eieren uitbroeden door moedergans, deel door machine. Deel volgt moeder, deel volgt onderzoeker.

Question 35

Ethologisch perspectief: Bornstein; gevoelige periode (sensitive period)

Answer 35

Bornstein beweerde dat de gevoelige periode een betere term is om te gebruiken bij kinderen dan kritieke periode. Gevoelige is een venster van tijd in de ontwikkeling van een kind waarin deze inspeelde op milieu invloeden zoals taalontwikkeling. Rond 1 jaar begint het. Rond 7 jaar wordt het minder.

Question 36

Sterktes; Ethologisch perspectief

Answer 36

Uiterst belangrijk geweest voor de studie van de ontwikkeling van het kind. Technieken bij observaties zijn op grote schalen gebruikt. De nadruk op evolutionaire wortels van gedrag helpt de oorzaak van belangrijke gedragingen zoals hechtingsgedrag te begrijpen.

Question 37

Kritiek; Ethologisch perspectief

Answer 37

Concepten zoals gevoelige perioden hebben kritiek gehad omdat ze alleen antwoord geven van een uiteindelijke verklaring van een bepaald gedrag. Evolutionaire geschiedenis is moeilijk, omdat we niet terug kunnen gaan in de tijd.

Question 38

Evolutionaire Ontwikkelingstheorie

Answer 38

Darwin evolutietheorie heeft invloed gehad met zijn natuurlijke selectie op de menselijke ontwikkeling. Deze ontwikkeling wordt beheerst door epigenetische processen.

Question 39

Epigenetische processen; Geary en Bjorklund

Answer 39

Interacties tussen genen en omgeving. Gaat erom dat je een bepaalde dna set hebt en die verandert niet tijdens je leven maar de uitwerking of functie daarvan wel. Op basis van bepaalde omgevingsfactoren kan het zijn dat genen als het ware aan of uit worden gezet. Vb meisje waar vader van afwezig is, eerder seksueel actief, zwanger- kenmerken van puberteit zijn vervroegd. Thema’s zoals agressie, samenwerking en risicovol gedrag.

Question 40

Sterktes; Evolutionaire ontwikkelingstheorie

Answer 40

Helpt ons begrijpen waar bepaald gedrag vandaan komt

Question 41

Kritiek; Evolutionaire ontwikkelingstheorie

Answer 41

Zeer algemeen, blijft bij het begrip wisselwerking genetica en milieu. Niet erg betrouwbaar. Blijft bij speculeren.

Question 42

Bio-ecologische model; Bronfenbrenner

Answer 42

Ontwikkelingen zien in natuurlijke setting (observeren in echte omgeving) itt lab- onderzoek. Kind heeft niet alleen een directe omgeving maar een ruime sociale omgeving (dynamisch en veranderend).

Question 43

Bio-ecologische model; Bronfenbrenner chronosysteem

Answer 43

Ontwikkeling vindt plaats binnen historische tijd. Historische ontwikkelingen kunnen krachtige invloed hebben op de ontwikkeling. Vb opgroeien in 1930 in een economische depressie.

Question 44

Bio-ecologische model; Bronfenbrenner model; 4 lagen, welke?

Answer 44

Al deze lagen interacteren: 1. Microsysteem: het directe omgeving. Waar het kind woont. Familie, collega’s, activiteiten en school. Langetermijnrelaties. 2. Mesosysteem: draait om relaties tussen microsysteem. Onderzoeken in verschillende contexten dan alleen thuis en op school. Ook de buurt, kinderzorgcentrum etc zijn belangrijk. 3. Exosysteem: brede sociale setting; vb armoede in de wijk. Geen directe invloed op het kind. Formele instellingen zoals gemeenschappelijke parken of betaald moederschapsverlof. Local politics. 4. Macrosysteem: overkoepelde ideologie. Zoals waarden, wetten, cultuur.

Question 45

Levenslooptheorie; Elder

Answer 45

Menselijke ontwikkeling is een levenslang proces! Overeenkomst met Bronfenbrenner is de bepaalde tijd en plaats. Cohort en periode effecten.

Question 46

Levenslooptheorie; Elder 4 afhankelijke uitgangspunten:

Answer 46

1. Menselijk leven bevindt zich in een historische tijd en plaats. De timing van iemands geboorte heeft invloed. Onderstaande effecten van punt 1 kunnen naast elkaar bestaan. Cohorteffect: cohort is een groep mensen geboren op een bepaalt punt in tijd. Cohorteffect treed op als bijv verschillende geboortecohorten babyboomers en generatie x verschillend reageren op historische gebeurtenissen. Periode-effect: verandering gebonden aan tijdsperiode. Effect op iedereen. Historische gebeurtenissen, politieke veranderingen. 2. Sociale timing van het leven. Zwanger op 16, 30 of 40 jarige leeftijd. Maakt een verschil. 3. Levens zijn verbonden. Kwaliteit van de relaties met primaire verzorgers heeft effect op volgende relaties. 4. Individu speelt een rol- keuzes over je eigen leven. Sociale omgeving heeft hierbij ook invloed.

Question 47

Dynamische systeemtheorie

Answer 47

Alles bestaat uit systemen. Mensen kunnen in hun omgeving worden beschouwd als een verzameling van systemen. Deze systemen hebben interacterende elementen. Dynamisch want het verandert constant.

Question 48

Dynamische systeemtheorie; Metatheorie

Answer 48

Volgens Thelen en Smirh. Een benadering waarbij het bestuderen van de ontwikkeling kan worden toegepast op veel domeinen zoals embryologie (studie hoe een eitje een kindje wordt), tot de werking van familie, tot de ontwikkeling van motorische vaardigheden. Wisselwerking systeem omgeving.

Question 49

Dynamische systeemtheorie kent 2 kernpunten volgens Thelen en Smith:

Answer 49

1. Interindividueel: niet alle kinderen lopen of praten op dezelfde tijd of manier. 2.Intra-individueel: een kind vertoont verschillende ontwikkelingspatronen in verschillende domeinen. Non lineaire processen.

Question 50

Wat zegt Piek over de dynamische systeemtheorie?

Answer 50

Als een kind variaties in de ontwikkeling in verschillende gebieden laat zien, zich uiteindelijk beter zal ontwikkelen.

Question 51

Thelen en Smith hebben het over een genetische blauwdruk. Wat zeggen ze hierover.

Answer 51

Dat bijv een genetische blauwdruk van bijv kruipen niet zomaar ontstaat. Het kind creëert het gedrag op basis van beperkingen plus doelstellingen en verlangens.