HOOFDSTUK 6: BEHANELING DEPRESSIE Flashcards

Question

SSRI

Answer 1

= SELECTIEVE SEROTONINE REUPTAKE INHIBITOREN = serotonine heropnameremmers = veelgebruikt zorgt ervoor dat SEROTONINE LANGER ACTIEF BLIJFT IN HERSENEN --> door SERT TE BLOKKEREN - normaal: SERT haalt 5-HT uit synaps - met SSR: SERT = geblokkeerd, MEER SEROTONINE blijft beschikbaar = VERBETERING VAN STEMMING !! soms beïnvloeden SSRI ook andere receptoren --> zoals 5-HT2: wat bijwerkingen kan geven

Answer 2

SSRI richt zich VOORAL OP SEROTONINE en NIET OF VEEL MINDER op andere stoffen zoals DA en NE => dat maakt ze selectief

Answer 3

SEROTONINE helpt BALANS BRENGEN IN: -emoties - motivatie - angst - honger - slaap

Answer 4

1. FRONTALE CORTEX 2. NUCLEUS ACCUMBENS 3. AMYGDALA en BED NUCLEUS STRIA TERMINALIS 4. HYPOTHALAMUS 5. HERSENKERN 6. RUGGENMERG

Answer 5

1. FRONTALE CORTEX => DENKEN + EMOTIES CONTROLEREN 5-HT helpt hier bij FLEXIBEL DENKEN en het REGULEREN van EMOTIES - draagt ook bij aan synaptische plasticiteit - via verschillende serotoninereceptoren

Answer 6

2. NUCLEUS ACCUMBENS => modulatie van MOTIVATIE & MOTORIEK => ! voor BELONING en DOELGERICHT GEDRAG => 5-HT regelt hier de DA-AFGIFTE - 5-HT kan DA AFREMMEN of juist ACTIVEREN --> afhankelijk van welke receptor geactiveerd wordt - 5-HT2C = REMMEN DA = minder motivatie/ plezier

Answer 7

3. AMYGDALA en BED NUCLEUS STRIA TERMINALIS => modulatie van ANGST & PANIEK => 5-HT2C kan ANGST VERHOGEN => 5-HT1A kan ANGST VERLAGEN

Answer 8

4. HYPOTHALAMUS => moduleert - HONGER - 5HT2C (eetlust verminderen) - TEMPERATUUR - 5HT2A (verhoogt temperatuur) - SEKSUELE FUNCTIES - 5HT2C (onderdrukt seksueel functioneren) - SLAAP/WAAK - 5HT1B (waken stimuleren) - AGRESSIE - 5HT2C (verhoogt agressie)

Answer 9

INDUCTIE VAN MISSELIJKHEID -> 5HT3: activatie induceert braakrespons vaak bij het opstarten van SSRI

Answer 10

=> moduleert PIJN + MODULATIE ORGASME - pijn --> 5HT2A (onderdrukt pijn) - orgasme --> 5HT1B (onderdrukt ejaculatie)

Answer 11

= gelukshormoon => beïnvloedt HOE JE EMOTIES EN PRIKKELS INTERPRETEERT - hoe je iets ervaart => hoe je BELONING EN STRAF AANVOELT - 5HT helpt bepalen of je iets als POSITIEF OF NEGATIEF ERVAART? - het KALIBREERT hoe je reageert op iets leuks of onaangenaams => GEDULD VOOR BELONING - 5HT-activatie maakt mensen GEDULDIGER om op een beloning te wachten

Answer 12

SSRI --> VERHOGEN 5HT => het heeft veel verschillende effecten op veel plekken in het brein: dus is het logisch dat SSRI - niet bij iedereen kan werken - soms bijwerkingen

Answer 13

1. VERMINDERDE EETLUST/ GEWICHTSVERLIES: 5HT onderdrukt hongergevoel 2. SEKSUELE PROBLEMEN: minder libido of moeite met orgasme 3. SLAAPPROBLEMEN: 5HT is ook betrokken bij slaap/waak 4. AGRESSIE/ SUÏCIDALITEIT bij opstarten - vooral bij jongeren en bij de start vd behandeling: goed opvolgen! 5. BEVEN OF ANDERE BEWEGINGSPROBLEMEN - komt vooral voor bij combinatie met antipsychotica (DA-remmer) 6. DUIZELIGHEID of MIGRAINEACHTIGE HOOFDPIJN - door effect op bloedvaten --> 5HT regelt ook vaatspanning 7. MAAG-DARMPROBLEMEN - bv; misselijkheid, krampen - door activatie van 5HT3 recept in darm 8. BLOEDINGSRISICO - 5HT helpt bij het samenklonteren v bloedplaatjes - vooral opletten met aspirine of NSAID (ibuprofen) 9. HARTPROBLEMEN - sommige SSRI (citalopram) kan zorgen voor verlenging van QT interval 10. HYPONATRIËMIE = lage Na-spiegel - !! bij MDMA-gebruik: wanneer je dan te veel drinkt, heb je risico op watervergiftiging, tekort aan Na

Answer 14

seksuele stoornissen = !e klacht met SSRI --> nog niet duidelijk hoe dat tot stand komt - VERLAAGD LIBIDO --> oa door activatie van 5HT2C - ANORGASMIE --> oa door activatie van 5HT1B = orgasme onderdrukken sommige SSRI hebben ook ANTICHOLINERGE of ANTADRENERGE EFFECTEN wat ook kan bijdragen aan seksuele bijwerkingen bv; dapoxetine = kortwerkende SSR --> gebruikt bij VROEGTIJDIGE ZAADLOZING: vertraagt orgasme SSRI VERHOGEN 5HT --> maar dat heeft neveneffect dat: - zin in seks daalt - orgasme = moeilijker - erectie/ lubricatie soms beïnvloed

Answer 15

= SEROTONINE- & NORADRENLAINE HEROPNAMEREMMERS bv; venlaxafine of duloxetine wat? - VERHOGEN HOEVEELHEID 5HT en NE - BLOKKEREN HEROPNAME - itt TCA werken ze GERICHT + MINDER GEVAAR VOOR HARTRITMESTOORNISSEN

Answer 16

1. LANGDURIGE SEKSUELE PROBLEMEN - blijven bestaan, zelfs als je stopt met medicatie 2. BLOEDINGSRISICO - door effect op bloedplaatjes --> bloedstolling verminderen 3. HYPONATRIËMIE - laag natrium - vooral risico bij ouderen of mensen die plaspillen nemen 4. MISBRUIKRISICO - in hoge dosissen kan het lijken op werking van MDMA (XTC) - risico op gevaarlijke bijwerkingen: agitatie of hartritmestoornissen of coma 5. NORADRENERGE BIJWERKINGEN (perifeer) - droge mond - misselijkheid - hypertensie 6. ONTWENNINGSVERSCHIJNSELEN BIJ STOPPEN - !! dat je geleidelijk afbouwt

Answer 17

= DOPAMINE -& NORADRENALINE HEROPNAMEREMMERS - VERHOOGT DA en NE - werkt NIET RECHTSTREEKS OP 5HT bv; bupropion

Answer 18

- helpen bij mensen met ANHEDONIE (weinig plezier of motivatie) - ONDERDRUKT EETLUST - GEEN SEKSUELE BIJWERKINGEN - NIET DIKMAKEND - ook gebruikt bij STOPPEN VAN ROKEN

Answer 19

- SLAPELOOSHEID - HYPERTENSIE - KOORTS - zeer gevaarlijk in combinatie met MAO-REMMERS contra-indicatie: voor mensen met AANLEG TOT EPILEPSIE, kan op epileptische aanvallen verhogen

Answer 20

= NORADRENALINE HEROPNAMEREMMER bv; rebotexine -VERHOOGT NE - kan helpen tegen depressieve klachten zoals: weinig energie, motivatie of concentratieproblemen werkingsmechanisme - KLINISCH EFFECT (dus wanneer beter voelt) komt vaak pas NA 2 TOT 4 WEKEN - dit komt omdat je hersenen eerst moeten AANPASSEN -> bv; via nieuwe verbindingen tss zenuwcellen: neuroplasticiteit) - VERANDERINGEN IN SIGNAALOVERDRACHT

Answer 21

start: VERHOOG je NE, maar je voelt pas LATER HET EFFECT antidepressieve effect = afhankelijk vd AANPASSING VAN NETWERKEN

Answer 22

=> NIET POPULAIR omdat het minder effectief is als een arts dit zou voorschrijven voor depressie --> zou je buiten mogen stappen :) bijwerkingen - SEDATIEF (slapeloosheid) - DROGE MOND - CONSTIPATIE - DUIZELIGHEID (door te veel NE) goed respons na 2 weken = VOORSPELLER VOOR SUCCES van antidepressieve behandeling 1. NA VERDWIJNEN van depressieve symptomen: BEHANDELING NA 1e episode toch 6 MAANDEN VOORTZETTEN om HERVAL TE VOORKOMEN 2. VERHOOGD RISICO OP HERVAL --> aan te bevelen de BEHANDELING minst. 2 JAAR VERDER TE ZETTEN AAN DEZELFDE DOSIS 3. ERNSTIGE RECIDIVERENDE DEPRESSIE: jarenlange onderhoudsbehandeling 4. STOPPEN v behandeling? = best geleidelijk pm ontwenningsverschijnselen te vermijden

Answer 23

- depressie - paniekstoornissen - angststoornissen - OCD - sociale fobie - GAS - PTSS - neuropathische pijn - rookstop te vergemakkelijken ... - boulimia ...

Answer 24

1. START v behandeling -> kun je je tijdelijk SLECHT VOELEN - zweten - beven - misselijkheid => soort grieperig gevoel => deze klachten VERDWIJNEN vaak binnen ENKELE WEKEN + gepaard met verbetering v stemming 2. PLOTS STOPT met MEDICATIE --> kun je last krijgen van ONTWENNINGSVERSCHIJNSELEN - lijkt op griep - ongeveer de helft van de mensen stopt - klachten kunnen weken tot zelfs maanden aanhouden 3. bij hoge dosis of als je epilepsie hebt, kan de KANS OP AANVALLEN STIJGEN 4. andere indicaties? - sommige antidepressiva worden AFGEBROKEN IN LEVER door enzymen - specifieke enzymen die verantwoordelijk zullen zijn voor de afbraak: kan problemen geven in de interactie met andere medicatie - levertoxisch ANTIDEPRESSIVA BIJ GEZONDE MENSEN - NIET HIGH - NIET EUFORISCH - kunnen wel LICHTE BIJWERKINGEN GEVEN zoals: onhandig gevoel in bewegen + coördinatieproblemen => ze werken dus enkel goed voor mensen die het nodig hebben en zijn dus geen gelukspillen

Answer 25

kdn en jongeren: - EXTRA VOORZICHTIG! - antidepressiva ZELDEN gegeven aan kdn of jongeren, omdat er onvoldoende bewijs is - GROOT RISICO: vooral bij START vd behandeling is er een VERHOOGDE KANS OP SUÏCIDALE GEDACHTEN OF POGINGEN - FLUOXETINE = enige uitzondering: mag bij jongeren VANAF 8 JAAR gebruikt worde bij ERNSTIGE DEPRESSIE, maar ALLEEN ALS THERAPIE ALLEEN NIET WERKT volwassenen? 1. BEGIN: RISICO OP SUÏDALE GEDACHTEN - vooral bij start - zien we voor KORTE TERMIJN DIE VERHOGING van suïcidale gedachten of gedrag --> doordat ze meer energie hebben om iets te doen, maar wel nog negatief denken => vooral bij jongere mensen (PFC nog onderontwikkeld) 2. LANGE TERMIJN: ANTIDEPRESSIVA = BESCHERMEND - op LT het risico op zelfmoord kunnen verlagen - begin = goede opvolging, maar op termijn wel degelijk effectief

Answer 26

1. TRAZODONE = behoort tot groep SARI (serotonine antagonist & heropname remmer) 2. MIRTAZAPINE = NaSSA (noradrenerg en SRRI) 3. AGOMELATINE = werkt op MELATONINE-recept (MT1 & MT2) -> goed voor slaap-waakritme

Answer 27

= SARI - BLOKKEERT SERT (remt heropname v serotonine) --> MEER SEROTONINE beschikbaar in de hersenen - BLOKKEERT 5HT2A en 5HT2C (postsynaptisch) - mogelijke STERKE ACTIVATIE v 5HT1A - zou ANGSTREMMEND (= anxiolytisch) werken contra-indicaties: NOOIT ASSOCIËREN MET MAO INHIBITOR & NIET BIJ HARTRITMESTOORNISSEN & NIET BIJ MYOCARDINFACT

Answer 28

- MINDER SEKSUELE BIJWERKINGEN door 5HT2A/C blokkade - MINDER ANTICHOLINERGE BIJWERKINGEN (droge mond, wazig zien) dan bv; TCA - WEINIG BLOEDDRUKPROBLEMEN (anti-adrenerg), maar wel kans op DUIZELIGHEID bij opstaan (orthostatische hypotensie) - STERK SEDEREND EFFECT = slaperig van worden, daarom in avond innemen

Answer 29

antidepressiva die NE en 5HT VERSTERKEN (maar op andere manier dan klassieke) = NaSSA werking? Ze verhogen de afgifte van NE en 5HT door een REMMEND systeem UIT TE SCHAKELEN (α2-receptoren). Ze blokkeren H1-receptoren, waardoor je SLAPERIG wordt → daarom best 's avonds innemen. Ze blokkeren ook 5-HT2A/5-HT2C receptoren, wat zorgt voor MINDER SEKSUELE BIJWERKINGEN (een voordeel tegenover andere antidepressiva). neveneffecten = ZELDZAAM: risico op ernstige problemen met bloed contra-indicaties - NIET COMBINEREN MET MAO-REMMERS - NIET gebruiken bij HARTRITMESTOORNISSEN of NA HARTINFARCT (myocardinfact)

Answer 30

werkt op: - MELATONINE receptoren (MT1 & MT2) --> deze helpen je SLAAP-en WAAKRITME regelen - 5HT2C receptoren BLOKKEREN: kan helpen bij het VERMINDEREN VAN DEPRESSIEVE KLACHTEN wie? - VOLWASSENEN met ERNSTIGE DEPRESSIEVE EPISODES - niet veel gegevens over jongere (<18j) en ouderen (>65j) -> dus voorzichtig!

Answer 31

neveneffecten: - hoofdpijn - duizeligheid - slaperigheid - maag-darmproblemen - huiduitslag - levertoxiciteit (leverproblemen - CYP1A2) --> strenge controle (in week 3,6,12 en 24 + ook bij elke dosisverhoging) v leverfunctie nodig !!! Interacties: => Wordt afgebroken in de lever door het CYP1A2-enzym. => Alcohol wordt afgeraden → kan de lever extra belasten en werking beïnvloeden. => Oppassen met andere medicijnen die ook op dit leverenzym werken. contra-indicaties: - als je leverwaarden 3x te hoog zijn - leverziekte - als je ouder bent dan 75 jaar

Answer 32

= antidepressivum => werkt vooral op 5HT => werkt op meerder manieren tegelijk = MULTIMODAAL: - VERHOOGT 5HT in hersenen door SERT-INHIBITIE - werkt op verschillende 5HT recept: 1. 5HT1A = activeren -> helpt tegen depressie 2. 5HT1B = gedeeltelijk activeren 3. 5HT1D, 5HT7 en 5HT3 = blokkeren -> kan angst of misselijkheid verminderen ook onrechtstreeks invloed op DA en NE voordelen - werkt soortgelijk als SSRI, maar extra effecten - soms gebruikt als ALTERNATIEF als andere antidepressiva niet goed werken !! NIET COMBINEREN MET MAO-REMMERS bijwerkingen lijken sterk op SRRI

Answer 33

= antidepressiva die een enzym genaamd MAO (monomamine oxidase) REMT --> breekt normaal bep stofjes in de hersenen af zoals: - 5HT - DA - NE => als je dat enzym remt, blijven deze STOFJES LANGER IN DE HERSENEN ACTIEF, wat stemming kan verbeteren komt tot expressie in ZENUWUITEINDEN, ASTROCYTEN en in DARM en LEVER bij GEZONDE mensen --> EUFORIE veroorzaken bij patiënten met DEPRESSIE --> STEMMING VERBETEREN voorbeeld: selegeline, moclobemide

Answer 34

MAO-A: breekt 5HT, DA, NE, adrenaline en tyramine af => ! bij DEPRESSIE MAO-B: breekt DA en enkele andere stoffen af (tyramine, psychostimulantia) => ! bij PARKINSON

Answer 35

kunnen GEVAARLIJKE INTERACTIES VEROORZAKEN: - VOEDING eet die RIJK IS AAN TYRAMINE (bv; oude kaas, soja, wijn) --> kan zorgen voor GEVAARLIJK HOGE BLOEDDRUK - ANDERE MEDICIJNEN gebruikt die ook 5HT OF DA WERKEN --> kan leiden tot 5HT-SYNDROOM = levensgevaarlijk !!

Answer 36

REMT ZOWEL MAO-A als MAO-B => NIET SELECTIEF en het doet dat ONHERROEPLIJK (onomkeerbaar) - EFFECT blijft LANG aanhouden, ook na het stoppen - geeft MEER RISICO's BIJ INTERACTIES met voedsel of andere medicatie neveneffecten: - droge mond - maag-darmklachten - hypotensie - sufheid - zenuwachtig, agitatie - soms convulsies => voorkomen door TE VEEL MONOAMINES gevaarlijke combinaties: => Met amfetamines, levodopa, bepaalde narcosemiddelen → gevaarlijke reacties =>Met SSRI’s (andere antidepressiva) → kans op serotoninesyndroom (overmaat aan serotonine: levensbedreigend)

Answer 37

blokkeert MAO, ook in je DARMEN, waardoor je TYRAMINE uit voeding NIET MEER GOED AFBREEKT als dit zich OPSTAPELT --> kans op LEVENSGEVAARLIJKE HYPERTENSIE tijdens behandeling die voedingsmiddelen vermijden

Answer 38

behoort tot de MAO-A REMMERS = REVERSIBELE & COMPETITIEVE MAO-A REMMER => REMT TIJDELIJK EN OMKEERBAAR -> als je stopt met de medicatie werkt het enzym weer normaal => lichaam kan het EFFECT SNEL AFBOUWEN, dus MINDER RISICO dan bij klassieke MAO-remmers voordelen: - minder nevenwerkingen - soms wel agitatie of slaapproblemen cheese-effect --> kans hierop is er niet of veel minder groot, want competitief, maar is niet 100% uitgesloten gebruik? => meestal gebruiken als andere antidepressiva (SSRI, SNRI of TCA) niet goed werken => dus als 3e keuze

Answer 39

Het serotoninesyndroom is een gevaarlijke lichamelijke reactie die ontstaat als er te veel serotonine in de hersenen zit. Serotonine is een stofje dat invloed heeft op je stemming, slaap en andere functies in je lichaam gekenmerkt door 1. NEUROMUSCULAIRE AGITATIE - tremor - hyperflexie 2. DYSFUNCTIE VAN HET AUTONOME SYSTEEM - hyperthermie - tachycardie = spierconstractie, lijkend op epilepsie 3. VERANDERDE MENTALE STATUS - agitatie, verwardheid

Answer 40

Het komt vooral voor als je twee of meer medicijnen neemt die de hoeveelheid serotonine verhogen. Dat zijn bijvoorbeeld: MAO-remmers (zoals fenelzine of moclobemide) SSRI's (zoals fluoxetine) en andere antidepressiva (duloxetine) Sterke pijnstillers, sterke opioïden zoals fentanyl Drugs zoals MDMA (XTC), amfetamines lithium sint-janskruid wat doen? Ernstige gevallen: meteen stoppen met de medicijnen en medische hulp zoeken (in het ziekenhuis). Soms moet je vocht krijgen via een infuus of kalmerende medicatie. - nood aan hydratatie - monitoring v temperatuur - bloeddruk - urinevolume - hartfrequentie Milde gevallen: verdwijnen meestal vanzelf als je stopt met de medicijnen -na 1 tot 3 dagen

Answer 41

soort antidepressiva die werkt op het glutamaatsysteem => gebruikt als een add-on voor SSRI/ SNRI bij therapie-resistente depressie therapieresisten = patiënten die al 2 verschillende antidepressiva geprobeerd hebben + onvoldoende klinische respons vertonen ESKETAMINE NEUSSPRAY = voorbeeld

Answer 42

=> gebruikt NAAST gewone antidepressiva zoals SSRI of SNRI als die niet voldoende klinische respons vertonen op zich => wordt de neusspray toegediend - ketamine gebruiken als een add-on therapie - add on therapie: dus SSRI/ SNRI blijven doornemen + krijgen ze de neusspray obv esketamine - werkt SNEL SNEL ANTIDEPRESSIEF EFFECT (binnen enkele uren tot dagen) dextrometorphan (zit ook in hoestsiropen) en esketamine -> niet competitieve NMDA receptor antagonisten esketamine = isomeer vh racemisch mengsel ketamine: gebruikt men vaak intraveneus als anaestheticum => cl krijg gevoel LOS TE KOMEN vd WERELD/ ZICHZELF --> wat zorgt voor de discussie rond het middel => vanwege DISSCOCIATIEVE en CARDIOVASCUALIERE NEVENEFFECTEN wordt het in principe TOEGEDIEND ONDER SUPERVISIE => restrictief gebruikt, dus alleen op voorschrift van de psychiater

Answer 43

In plaats van op serotonine, werkt het op het glutamaatsysteem in de hersenen — een systeem dat belangrijk is voor communicatie tussen hersencellen en voor leren, geheugen en stemming. 1. KETAMINE BLOKKEERT NMDA-recept - deze receptoren zitten op GABA neuronen (die normaal zorgen voor remming en hersenactiviteit in balans houden) - door blokkade --> GABA GEREMD, waardoor MINDER REMMING op andere hersencellen 2. stimulerende hersencellen worden actiever --> MEER GLUTAMAAT KOMT VRIJ - vooral in de mPFC (! voor stemming, denken en gedrag) 3. GLUTAMAAT ACTIVEERT vervolgens andere receptoren, AMPA RECEPTOREN - zorgen voor het binnenlaten, influx van Na en Ca --> activiteit verhoogt 4. VERHOOGDE ACTIVITEIT OPENT Ca-kanalen --> daardoor KOMT BDNF VRIJ 5. BDNF BINDT AAN EIGEN RECEPTOR (TrkB) op de cel 6. dat ACTIVEERT SIGNAALROUTES IN DE CEL (! SIGNAALTRANSDUCTIECASCADES) zoals ERK, en PI3K-Akt -> !e processen aansturen zoals: HERSTEL + GROEI VAN HERSENCELLEN 7. GEVOLG: MEER BOUWSTENEN AANMAKEN VOOR VERBINDINGEN tussen zenuwcellen, namelijk translatie van synaptische eiwit + MEER BDNF 8. eindresultaat - MEER + STERKERE VERBINDINGEN TUSSEN HERSENCELLEN = synapsen - BETERE COMMUNICATIE IN DE HERSENEN, vooral in PFC - helpt om verstoorde netwerken bij depressie te herstellen + stemming te verbeteren

Answer 44

1. BEWUSTZIJNSVERANDERING = DISSOCIATIEF EFFECT - ketamine = dissociatief verdovingsmiddel -> je kunt je losgekoppeld voelen van je zelf of de wereld --> vooral bij HOGE DOSIS => !!! OPVOLGEN NA TOEDIENING 2. VERHOOGDE BLOEDDRUK - gebeurd vaak tijdens 1e BEHANDELING - bloeddruk stijgt meestal binnen 1e ANDERHALF UUR NA TOEDIENING 3. KLACHTEN ZS - duizeligheid, slaperigheid, soms zelfs diepe slaapachtige toestand - hoofdpijn, vreemde smaak in mond (= dysgeusie) en dissociatie 4. MAAG/ DARM/ KEELKLACHTEN - misselijkheid - braken - keelpijn - droge neus 5. ONZEKERHEID OP LT - men weet niet god wat het effect is op cognitie of op de blaas bij langdurig gebruik NA TOEDIENING: MINSTENS 2 UUR IN OBSERVATIE daarna: GEEN AUTORIJDEN OF MACHINES BEDIENEN tot de volgende dag

Answer 45

vooral gevaarlijk voor mensen met HART-VAATPROBLEMEN => want ketamine gaat bloeddruk sterk verhogen, wat gevaarlijk kan zijn bij deze aandoeningen - SEDERENDE MIDDELEN of alcohol - GENEESMIDDELEN DIE OOK BLOEDDRUK VERHOGEN waarom? omdat de werking van ketamine dit versterkt of extra risico's geeft

Answer 46

het werkt SNEL - binnen ENKELE UREN kan het depressieve klachten verbeteren soms gebruikt bij mensen met ERNSTIGE DEPRESSIE OF SUÏCIDALITEIT nadeel: - EFFECT HOUDT NIET LANG AAN --> kans op TERUGVAL = GROOT - BEHANDELING is NIET GESCHIKT VOOR IEDEREEN => alleen bij mensen die NIET REAGEREN OP ANDERE THERAPIEËN => of in NOODSITUATIES zoals bij zelfdodingsgevaar waar op letten? - BIJWERKINGEN OP ZS - in praktijk: 1e keer TOEDIENEN GEBEURT ONDER TOEZICHT

Answer 47

= HYPERICUM PERFORATUM = KRUIDENSUPPLEMENT => doeltreffend bij MILDE tot MATIGE DEPRESSIE werkingsmechanisme - REMT DE HEROPNAME 5HT - mogelijk remt het ook MAO, maar minder sterk !! het is NIET ONSCHULDIG natuurlijk middel, maar WERKT IN HET LICHAAM en kan MEDICIJNEN VERSTOREN OF GEVAARLIJKE REACTIES GEVEN Voedingssupplementen met sint-janskruid kunnen sterk verschillen in samenstelling. Er is geen goede controle op de dosering → dus gebruik is risicovol zonder medische opvolging

Answer 48

- MAAG DARMKLACHTEN - HOOFDPIJN - geen zin in seks --> ANORGASMIE - mogelijk SCHADELIJK TIJDENS ZWANGERSCHAP - TERATOGEEN - OVERGEVOELIGHEID VOOR ZONLICHT = fotosensibilisatie - ALLERGIEËN zeldzaam: LYELL-SYNDROOM = ERNSTIGE HUIDREACTIE MET GROTE BLAREN = grote blaren krijgen op huid en slijmvliezen, omdat de huid loskomt van onderliggende weefsels

Answer 49

=> VEEL INTERACTIES , omdat het de LEVERENZYMEN ACTIEVER MAAKT - via CYP3A4 en PgP - MEDICATIE SNELLER AFBREKEN, dus WERKING = VERLAAGT - geldt voor veel medicatie, ook bv; 'de pil' --> pil minder goed werken: waardoor kans op doorbraakbloedingen of ongewenste zwangerschappen !! NIET COMBINEREN MET ANDERE 5HT-VERHOGENDE MIDDELEN (bv; SSRI of MAO-remmers) --> risico op 5HT-SYNDROOM !! NIET COMBINEREN MET TRIPTANEN (= migratie tegen migraine) --> ook risico op 5HT-SYNDROOM

Answer 50

1. hoe ernstig is de depressie? - MILDE: meestal GEEN ANTIDEPRESSIVA nodig - ERNSTIGE/ SUÏCIDALITEIT: meestal DOORVERWIJZEN NAAR PSYCHIATER => !! omdat het bepaalt of je in de 1e lijn (huisarts) kan behandelen of door moet verwijzen 2. niet altijd medicatie !!! - depressiebehandeling in de 1e LIJN --> betekent NIET automatisch PILLEN - psychologische behandeling --> voor IEDEREEN ! 3. welke aanpak per ernst van depressie? - MILDE: liever GEEN MEDICATIE --> beginnen met gesprekken + therapie ... - ERNSTIG: 1e keuze = SSRI + psychologische ondersteuning - !! TCA --> gevaarlijk bij overdosis --> zeker wanneer er sprake is van suïcidaliteit 4. snelheid vd werking? - niet meteen --> DUURT 2 tot 6 WEKEN VOORALEER JE EFFECT VOELT - uitzondering: dissociatieve antidepressiva, zoals ketamine = SNEL WERKEN 5.onderscheiden of het gaat over een gewone, bipolaire of psychotische depressie? - antidepressiva bij BIPOLAIRE stoornis kan een MANIE UITLOKKEN - bij PSYCHOTISCHE stoornis kan ATYPISCHE ANTIPSYCHOTICA nog een aanvullend effect hebben 6. kinderen en adolescenten - doeltreffendheid van antidepressiva is onvoldoende bewezen - FLUOXETINE = enige dat officieel is goedgekeurd bij kdn > 8 jaar bij ernstige depressie, als therapie alleen niet voldoende helpt - sommige studies tonen aan dat er bij jongere, zeker in de eerste weken van inname VERHOOGD RISICO OP ZELFMOORDGEDACHTEN OF AUTOMUTILATIE is -> !! dat je dit zorgvuldig opvolgt 7. ook bij ouderen, extra voorzichtig, want GEVOELIGER VOOR BIJWERKINGEN: 50% vd ouderen met dementie lijdt ook aan depressie

Answer 51

sommige antidepressiva kunnen NADELIG zijn VOOR BABY en/of MOEDER => !! VERMIJD GEBRUIK VAN ANTIDEPRESSIVA TIJDENS ZWANGERSCHAP, alleen als het echt niet anders kan PAROXETINE en FLUOXETINE - worden vaak gebruikt, maar zijn niet helemaal veilig - mogelijke risico op HARTAFWIJKINGEN bij baby - TETRATOGEEN EFFECT niet uitgesloten ANTICHOLINERGE BIJWERKINGEN => kunnen bij baby problemen veroorzaken zoals - problemen in ademhaling - moeite met drinken / zuigstoornissen - onrust - trillingen - convulsies - urineretentie => vooral bij gebruik VLAK VOOR BEVALLING ESKETAMINE --> NIET gebruiken TIJDENS ZWANGERSCHAP OF BORSTVOEDING Middelen die in de HERSENEN vd baby TERECHTKOME kunnen leiden tot: - problemen bij geboorte of vlak daarna - ontwenningsverschijnselen - convulsies bij hoge dosissen SSRI/ SNRI - spierproblemen of overgevoeligheid

Answer 52

Je moet altijd balans zoeken tussen risico van de depressie bij de moeder en risico van medicatie voor de baby. Ernstige depressie behandelen blijft belangrijk → niet behandelen kan ook gevaarlijk zijn.

Answer 53

Wat zegt de studie van Cipriani (2018)? Links in het schema: middelen die beter werken dan placebo (nepmiddel). Rechts: middelen die beter verdragen worden (minder bijwerkingen). Reboxetine: werkt slecht, veel bijwerkingen → liever niet gebruiken. Amitriptyline: werkt goed, maar ook veel bijwerkingen, dus enkel gebruiken als voordelen opwegen tegen de nadelen.

Answer 54

=> NE WERKT IN OP - alfa1 - alfa2 - bèta receptoren => fight/ flight -> activatie van adrinerge receptoren - hartritme verhogen - hypertensie => in longen: activatie van bèta receptoren: longen open zetten => maagdarmsysteem --> speeksel onderdrukken

Answer 55

=> ACh INWERKEN OP - postsynaptische vooral muskarine recept - nicotinerecept = REST DIGEST: wat doet het met het hart? hartritme kalmeren/ onderdrukken - activatie van cholinerge recept --> longen vernauwen - darmen/maag --> acetycholine --> speekselvloed stimuleren, vandaar bij anticholinergica een droge mond

HOOFDSTUK 6: BEHANELING DEPRESSIE Flashcards

(79 cards)