HS 23: Plasticiteit en Stoornissen

Question 1

wanneer grootste groeispurt van brein?

Answer 1

rond de 1.5 jaar > schade in deze jaren grote impact

Question 2

welke cellen groeien?

Answer 2

gliacellen en synapsen

> NIET neuronen

Question 3

wat ontwikkelt het langst?

Answer 3

frontale lob: vooral witte stof blijft ontwikkelen

Question 4

wat gaat het eerst achteruit?

Answer 4

het laatst ontwikkeld > als eerste achteruit

dus de frontale lob (executieve functies)

Question 5

wat gebeurt met grijse massa in de ontwikkeling?

Answer 5

grijze massa neemt AF

Question 6

definite: breinplasticiteit

Answer 6

compensatie voor schade:

> chemische en fysieke veranderingen toepassen

> aanpassing aan de omgeving verbeteren

> gaat samen met ervaring

Question 7

welke lob is het meest gevoelig voor omgevingsinvloeden?

waarom?

Answer 7

occipitaal

> visuele centrum

> 80% van het hersenen bezig met visuele informatie

Question 8

invloed van deprivatie op hersenenontwikkeling?

hoe lang?

Answer 8

deprivatie van omgeving van langer dan 6 maanden

> ernstige gevolgen voor hersenenontwikkeling

Question 9

wat is amblyopia?

Answer 9

amblyopia: een oog met deprivatie van visuele informatie

> in vroege leven: kan leiden tot visuele stoornissen

CZS = use it or lose it

Question 10

verrijkte omgeving bij dieren, gevolgen?

oud/jong

Answer 10

> lengte dendrieten naam toe bij oud en jong

> spine density neemt af bij jonge dieren

> spine density neemt toe bij oude dieren

bij jongeren dieren kon het hersenen nog groeien als reactie op meer dendrieten, bij ouderen niet

Question 11

3 kritische leeftijden in ontwikkeling

Answer 11

1. voor 1 jaar: grotere schade in vergelijking met latere letsel
2. tussen 1 en 5 jaar: reorganisatie van functie is mogelijk
3. boven 5 jaar: geen of weinig besparen van functie

Question 12

wat is het effect van breinschade in een taalgebied (LH) op vroege leeftijd?

Answer 12

> vaak kortdurend invloed op taal, schrijven blijft echter slecht

> taal kan op jonge leeftijd een shift maken van LH naar RH

> crowding: dit gaat echter ten koste van visuospatiele skills

Question 13

wat is het effect van breinschade in de RH op vroege leeftijd?

invloed op IQ?

vergelijk met LH?

Answer 13

> schade aan de RH op vroege leeftijd is vergelijkbaar aan schade aan de RH op latere leeftijd

> schade in de LH heeft veel grotere effect:

LH: hele IQ omlaag

RH: alleen performale IQ

Question 14

welk effect heeft leeftijd op het leren van een tweede taal?

schade?

Answer 14

vroege leeftijd: tweede taal overlapt (grotendeels) met de oorspronkelijke taal in het gebied van broca

latere leeftijd: tweede taal ontwikkelt zich parallel aan de oorspronkelijke taal in een apart gebied

> schade: bij tweede taal op latere leeftijd zou het kunnen dat het gebied van de tweede taal intact blijft!

(man die russisch had geleerd)

Question 15

reorganisatie van taal: hoe verschuift taal?

schade na het 6 levensjaar?

Answer 15

> indien taal gedwongen moet verschuiven, doet dit het vaak maar gedeeltelijk

schade na het 6 levensjaar:

> niet door shift maar door intrahemisferische reorganisatie

Question 16

hoe zit het met plasticiteit van taal bij bilaterale schade?

Answer 16

is niet mogelijk!

> plasticiteit is afhankelijk van een intacte hemisfeer!

Question 17

in welk gebied het meest uitgebreid herstel mogelijk?

waarom?

Answer 17

in den frontale lobben

waarom:

> minst asymmetrisch

> het laatst klaar in ontwikeling

Question 18

welke gebieden in de cortex kunnen niet goed compenseren?

waarom?

Answer 18

primaire sensorische gebieden

waarom:

> heel specifieke functies

> moeielijk te compenseren

Question 19

schade aan de cortex:

wanneer vrijwel volledige herstel?

wanneer verwoestend?

Answer 19

schade aan de cortex:

volledig herstel bij bilaterale schade: tijdes neurogenesis

verwoestend: in een fase van neurale migratie/cell differentiatie

> cortex extreem kwetsbaar in deze periode

Question 20

hemidecorticatie: verlies van een hemisfeer

wanneer betere/slechtere functionele uitkomst?

Answer 20

slechter: op latere leeftijd
beter: op dag van geboorte

> waarschijnlijk want laesie geen invloed heeft op migratie/differentiatie

Question 21

wat is cel migratie?

Answer 21

het verplaatsen van cellen naar een ander gebied

Question 22

wat is cel differentiatie?

Answer 22

het zich differentieren in een ander type cel

Question 23

effect van vroege hersenletsel op latere breinstructuur:

3 manieren waarop brein kan compenseren

Answer 23

1. reorganisatie door resterende intacte hersencircuits

> kans op herstel even groot als op abnormaliteit

2. genereren van nieuwe circuits
3. genereren van neuronen en gliacellen om verloren neuronen te vervangen

Question 24

wat zijn “ neurotrofische factoren”?

Answer 24

trofe = voeding

> voeding van neurotransmitters

> astrocyten produceren neutrophines

beroemde neurotrophine: NGF (Nerve Growth Factor)

Question 25

wat is neurogenesis?

Answer 25

neurogenesis: geboorte van neuronen

> generatie van neuronen uit neurale stem en progenitor cellen

Question 26

effect van tactiele stimulatie bij dieren?

Answer 26

> stimuleert neurotrofische factoren

> stimuleert acetylcholine ( activatie cortex) - daardoor zeer gunstig effect op synaptogenesis